Waarom oudheidkunde?

Volubilis

In mijn komende boek laat ik iemand aan het woord die in Marokko de ruïnes bezocht van de Romeinse stad Volubilis, en een jaar later stond bij de Muur van Hadrianus. “Romeinen hier en Romeinen daar,” constateerde hij, en vroeg zich af: “Hoe zit dat?”

Oudheidkunde begint, zoals elke hobby of wetenschap, met verbazing, en verbazing zal er altijd blijven voor wie zich met de Oudheid bezighoudt. Je vraagt je af hoe de gedachte bij Eukleides kon post vatten dat iets bewezen kon zijn als je kon aantonen dat het tegendeel leidde tot inconsistenties. Je vraagt je af hoe de contrapposto werd ontdekt. Je verbaast je over de Macedonische soldaten die Alexander volgden, helemaal tot in Pakistan. De liefhebber van de Oudheid heeft steeds opnieuw de aangename sensatie iets niet te begrijpen, de geruststelling dat dat totaal niet erg is en de zekerheid dat ergens nog veel meer schitterends ligt te wachten om te worden ontdekt.

Lees verder “Waarom oudheidkunde?”

Tweemaal Alexander de Grote

Alexander met olifantenhuid (Metropolitan Museum of Art, New York)

1.

Er was een tijd waarin de Macedonische veroveraar Alexander de Grote, die tussen 334 en 323 het machtige Perzische Rijk onderwierp en via Afghanistan doorstootte naar Oezbekistan en Pakistan, gold als een verlicht heerser die niets minder voorstond dan de eenwording van de mensheid. Hoewel veel mensen nog altijd vertrouwd zijn met deze interpretatie, die ons bijvoorbeeld tijdens de opening van de Olympische Spelen van Athene in 2004 op de televisie werd getoond en die te vinden is op veel internetsites, beschouwen historici haar als achterhaald.

Sinds de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog staan we immers wat wantrouwig tegenover Verlichte Politieke Leiders Die Vechten Voor Grote Idealen. Bovendien hebben we sinds de Dekolonisatie geleerd de culturele verworvenheden van niet-westerse samenlevingen meer op waarde te schatten, en daaronder vallen ook het oude Perzië, Babylonië en Egypte. De verspreiding van de Griekse beschaving was niet altijd een zegen. In Babylonië werd bijvoorbeeld de “ladder van de ondervraging” geïntroduceerd, de pijnbank. Moderne historici schetsen een ander portret van Alexander en gebruiken daar vooral de tinten zwart en donker grijs.

Lees verder “Tweemaal Alexander de Grote”