Tag: The passion of the Christ

Misverstand: Jezus de timmerman

On door Jona LenderinginBijbel, Factcheck, Geschiedenis, Jodendom26 reacties
Schrijnwerker (Musée Saint-Rémi, Reims)

Het is een standaardscène in vrijwel elke film over Jezus: de flashback waarin iemand terugdenkt aan hoe het allemaal begon, met een jonge Jezus die in Nazareth nog tafels en andere meubels timmerde. In Jesus Christ Superstar (1973) herinnert Judas eraan dat “tables, chairs, and wooden chests would have suited Jesus best” en in The Passion of the Christ (2004) is Jezus zelfs de uitvinder van een nieuw soort meubel.

Het maken van meubels was echter het werk van een schrijnwerker, terwijl Jezus (volgens Marcus 6.3 || Matteüs 13.55) van beroep timmerman was – of beter, een bouwkundig vakman, wat vermoedelijk de beste vertaling is van het Griekse tektôn.

Misverstand: Een- en tweebulters

On door Jona LenderinginFactcheck, Film, Geschiedenis, Jodendom, Klassieken, Romeinse Keizerrijk22 reacties
Reliëf uit Jemen van een vrouw en een man, beide gezeten op een dromedaris, die elkaar ontmoeten bij een bron (Istanbul, Archeologische Musea)

Misverstand:  In het Nabije Oosten leefden kamelen

Mel Gibson wilde zó graag een realistische film maken over de dood van Jezus van Nazareth dat hij de acteurs dwong Aramees en Latijn te spreken. Of The Passion of the Christ daarmee een betere film werd, staat te bezien. Het Aramees klonk althans niet alsof de spelers begrepen wat ze zeiden. Maar eerlijk is eerlijk, er zijn films gemaakt met minder aandacht voor historische details. Jammer alleen dat Gibson niet ook het advies inwon van een bioloog, want dan zou de kijker niet die kameel hebben hoeven zien die in een scène pontificaal door Jeruzalem beent.

Lees verder “Misverstand: Een- en tweebulters” →

Misverstand: Antisemitisme

On door Jona LenderinginBijbel, Christendom, Factcheck, Geschiedenis, Jodendom, Pseudowetenschap, Religie35 reacties
Verhoorscène uit “The Passion of the Christ” (20th Century Fox)

Misverstand: De joden riepen “Zijn bloed kome over ons en onze kinderen”

De affaire-Goeree in 1985 is een beruchte botsing tussen jodendom en evangelisch christendom, waarbij het predikantenechtpaar Lucas en Jenny Goeree op ramkoers kwam te liggen met het jodendom en vrijwel alle christelijke kerken. De aanleiding was dat ze de woorden “zijn bloed kome over ons en onze kinderen”, die een groep Joden zouden hebben geroepen tijdens het proces tegen Jezus van Nazaret, uitlegden als een wenszin en betrokken op de Holocaust.

Ze waren niet de eersten die zulke dingen beweerden, maar de rel was ongekend heftig. Een herhaling vond plaats in 2004, toen bleek dat Mel Gibson de woorden opnam in zijn film The Passion of the Christ. De Nederlandse distributeur vond toen een elegante oplossing door ze in de ondertiteling onvertaald te laten, maar het is zinvol de kwestie nog eens te bespreken, in de hoop dat ze nooit meer opduikt.

Lees verder “Misverstand: Antisemitisme” →

Bloed over de kinderen

On door Jona LenderinginBijbel, Christendom, Film, Geschiedenis, Jodendom4 reacties
De blinde Synagoge (Krijtbergkerk, Amsterdam)
De blinde synagoge (Krijtberg, Amsterdam)

“Zijn bloed kome over ons en onze kinderen”: weinig passages uit het Nieuwe Testament hebben de relatie tussen jodendom en christendom zozeer op scherp gezet als deze woorden uit het Evangelie van Matteüs (27.25). Ze zijn te vinden in de beschrijving van het verhoor van Jezus door de Romeinse prefect Pontius Pilatus, die niet werkelijk overtuigd is van Jezus’ schuld. De Jeruzalemse menigte wordt kwaad en eist de veroordeling. Om die eis kracht bij te zetten, roept het publiek “zijn bloed kome over ons en onze kinderen”.

In de Middeleeuwen hadden de christenen er geen moeite mee deze woorden uit te leggen als rechtvaardiging van anti-joods geweld. De joden hadden destijds de messias afgewezen en kregen nu alleen maar het bloed over hun hoofd waarom hun voorouders hadden gevraagd. De Krijtberg, een negentiende-eeuwse katholieke kerk in Amsterdam, heeft nog steeds een standbeeld van een “blinde synagoge”: het idee dat het jodendom als geheel nog in de eigen tijd verantwoordelijkheid droeg voor een gebeurtenis van vele eeuwen geleden, was in 1883 nog springlevend. Zouden we de bouwers van de kerk hebben gevraagd waarop ze deze beschuldiging baseerden, ze zouden waarschijnlijk hebben geantwoord dat de joden het konden krijgen zoals ze het hebben wilden – “zijn bloed kome over ons en onze kinderen”.

Lees verder “Bloed over de kinderen” →

Historische films

On door Jona LenderinginFilm, Geschiedenis, Klassieken, Oudheid, Wetenschapscommunicatie12 reacties
alexander
Een blonde Alexander in de film van Oliver Stone

Geschiedenis en speelfilms, het blijft ongelukkig huwelijk. Toen Oliver Stone het leven van Alexander de Grote verfilmde, nodigde hij een classicus uit Oxford uit als adviseur. Stonden daar ineens Sumerische beelden in een Macedonisch boudoir, slechts twee millennia uit hun context. Werden aloude sprookjes over harems afgestoft. Zag je de Vuurtoren van Alexandrië, die nog niet gebouwd was. Klopte er niets van de reconstructie van de slag bij Gaugamela. Zagen we achterhaalde reconstructies van antieke slangenculten. Gebruikte men in de Alexandrijnse bibliotheek Romeinse cijfers. Werden alle oriëntalistische clichés afgestoft.

Een deel van de problemen was te wijten aan de incompetentie van de ingehuurde specialist, die evident niet op de hoogte was van de laatste stand van het onderzoek. Een ander probleem is dat hij niet bij alle fasen van de ontwikkeling aanwezig is geweest, en daardoor sommige fouten pas ontdekte toen het te laat was.

Lees verder “Historische films” →