Britse en Nederlandse historische journalistiek

De foto hiernaast heb ik gehaald uit dit artikel over de opgravingen bij Göbekli Tepe. Dat is een bekende archeologische vindplaats, waar een tienduizend jaar oud heiligdom is opgegraven. Lees het onderschrift en laat het even op je inwerken.

Knap hè, dat ze dit soort reliëfs al konden maken voordat de mensen zelfs maar “language and other basic skills” meester waren.

Hoe krijgt iemand zoiets uit de pen? En waarom schrijft de journalist archeologisch reclamegekwaak over dat Göbekli Tepe “has been considered a potential site for the Garden of Eden”?

Het is gewoon slechte journalistiek, maar het is niet het enige voorbeeld van de gemakzucht waarmee men in Groot-Britannië schrijft over de oude wereld. De BBC bood laatst alle ruimte aan kwakhistoricus Colin Humphreys. Diens collega Tom Holland – over wie ik het al eens had – mag bij de BBC documentaires maken.

Of neem dit BBC-bericht, waarin wordt uitgelegd dat de Schotse autoriteiten de plaats van het slagveld van Mons Graupius niet op de lijst van archeologisch erfgoed willen plaatsen omdat deze niet goed bekend zou zijn. Dat is nodeloos sceptisch (het is vrijwel zeker Bennachie) maar het artikel ontspoort helemaal als het The Legions of Rome van Stephen Dando-Collins, een van de slechtste boeken die ooit over deze materie is geschreven, citeert als autoriteit. De auteur stelt dat de bevolking van het oude Schotland als wraak voor Mons Graupius het Negende Legioen vernietigde. Het is echter gewoon overgeplaatst naar Nijmegen (meer), en Dando-Collins citeert een kinderboek van Rosemary Sutcliff, The Eagle of the Ninth. Ben ik erg wantrouwig als ik zeg dat dit zó absurd is dat het niet meer vanuit gewone domheid valt te verklaren, en dat we ervan moeten uitgaan dat de BBC geld heeft gekregen van de uitgever?

Ik zal mijn lijst van voorbeelden niet verder uitbreiden, want de Britse pers is niet waarover ik het eigenlijk wil hebben. Het gaat me om de impact ervan op Nederland.

Het BBC-artikel over Humphreys ben ik bijvoorbeeld later tegengekomen in Het Parool, dat zo aardig was mijn ingezonden brief de dag erna te plaatsen. Het bizarre verhaal dook weer een dag later op op een Nederlandse website die ik normaliter niet lees. Ik werd erop gewezen door een bevriende historicus, die me verzocht het stuk dat ik naar Het Parool had gestuurd, ook te sturen naar die website. De webredacteur van dienst verontschuldigde zich met de opmerking dat hij het van de BBC had overgenomen – en als je de BBC niet kon geloven, wat dan nog wel?

Het geval staat niet op zichzelf. De Nederlandse pers heeft een volslagen naïef geloof in de kwaliteit van de Britse historische journalistiek. Een vriendin van me kocht via het Handelsblad een documentairereeks van een gruwelijke kwaliteit, legde het uit aan de krant en opperde dat deze het populariseren van wetenschap moest overlaten aan specialisten, maar kreeg als antwoord dat het van de BBC kwam en dus wel goed zou zijn. Bij het Handelsblad geloven ze dus ook al/nog dat de Britse historische journalistiek betrouwbaar is.

De websitemedewerker die zich afvroeg wat nog te geloven als je de BBC niet meer kon geloven, kan ik wel een antwoord geven. Vertrouw op je opleiding. Jij bent historicus en die journalist is dat niet. Je kunt dus gewoon door de rommel van de Britse journalisten heen prikken.

Deel dit: