Misverstand: Dode-Zee-rollen

Een van de Dode-Zee-rollen: een commentaar op Jesaja (Jordan Museum, Amman)

Misverstand: De publicatie van de Dode-Zee-rollen werd opzettelijk vertraagd

Zoals gezegd hebben de vroege joden en christenen beide een grote groep bronnen nagelaten. Ze zijn verzameld in de Bijbel, maar er is ooit meer geweest. Onder de Dode-Zee-rollen, een enorme verzameling Joodse literatuur uit de periode van 200 v.Chr. tot 70 na Chr., waren veel teksten die eeuwenlang vergeten zijn geweest. De herontdekking, tussen 1947 en 1956, heeft ons beeld van het jodendom uit de tijd waarin de tempel nog bestond, sterk veranderd. Door de oorlog van 1948 kon maar beperkt onderzoek worden gedaan, maar na afloop van het conflict maakte het Palestine Archaeological Museum in Oost-Jeruzalem een begin met een wetenschappelijke verkenning van het gebied waar de rollen waren gevonden, de ruïneheuvel Qumran. De onderzoekers vonden zo’n 700 perkamentfragmenten, waarvan men aannam dat ze behoorden tot niet minder dan zeventig teksten. Toen moest de “vierde grot” nog worden ontdekt, waarin 15 000 snippers lagen.

Dit was teveel om door één museum te worden uitgegeven, maar de Vaticaanse Bibliotheek en instellingen in Chicago, Heidelberg, Manchester, Montreal, New York en Oxford sprongen bij. Het is bij zulke projecten gebruikelijk dat de betrokken instituten het salaris van de gedetacheerde onderzoekers betalen en in ruil daarvoor het auteursrecht op de wetenschappelijke publicatie krijgen. Het materiaal ligt tijdens het onderzoek onder embargo.

Het team deed zijn best. Gegeven de omvang van het materiaal mag het een wonder heten dat er na tien jaar al een inventaris was van alle woorden die waren vermeld op de duizenden moeilijk leesbare fragmenten, een zogeheten concordantie. Langzaam maar zeker verschenen ook de wetenschappelijke uitgaven. De rollen uit de eerste grot gingen het snelst, want die waren goed bewaard en het was makkelijk te zien wat bij wat hoorde. Grot vier was daarentegen vergelijkbaar met duizenden puzzelstukjes van een onbekend aantal legpuzzels. (Het bleek uiteindelijk te gaan om ruim 550 documenten.) Het was dus niet vreemd dat de definitieve publicatie op zich liet wachten, maar de geheimhouding vormde toch aanleiding tot allerlei speculaties over de inhoud, met het Vaticaan in de vanzelfsprekende schurkenrol.

Het veertigjarig wachten maakte veel wetenschappers die er niet rechtstreeks bij waren betrokken onrustig. Eind jaren tachtig greep de Israëlische regering in: het team werd uitgebreid. Maar menig Bijbelgeleerde vond dit te weinig en in 1991 publiceerden een Bijbelwetenschapper en een promovendus die verstand had van computers, de tekst van zeventien manuscripten. Ze hadden die gereconstrueerd aan de hand van een exemplaar van de concordantie. Andere geleerden, die de beschikking hadden over foto’s van het materiaal, negeerden het auteursrecht en maakten het beeldmateriaal openbaar. Enkele weken later werd de geheimhouding definitief opgeheven. De publicatie van het materiaal is daardoor versneld, maar duurde uiteindelijk toch tot 2009.

De duizenden snippers perkament zijn nu voor iedereen toegankelijk en tot teleurstelling van sommigen werden theorieën dat er in Qumran een ketters evangelie, Chinese documenten of iets dergelijks waren gevonden niet bewaarheid.

Literatuur

J. Trebolle Barrera, ‘The Qumran Finds Without a Hint of Scandal’, in: F. García Martínez en J.Trebolle Barrera, The People of the Dead Sea Scrolls. Their Writings, Beliefs, and Practices (1993) blz.17-29.

Nu u hier toch bent…

Door de coronacrisis ben ook ik aan huis gebonden. Terwijl ik graag wat had gedaan om mijn boek te promoten over de wedloop tussen papyrusvervalsers en wetenschappers, Bedrieglijk echt. Dat de oudheidkunde wordt gebruikt om de winst van zwarthandelaren op te drijven, vond (en vind) ik voldoende verontrustend om het wat meer onder de aandacht te hebben willen brengen. Dus bestel, lees en bespreek dat boek. Of bekijk dit filmpje. Ik ben trouwens ook beschikbaar voor betaald schrijfwerk.

[Oorspronkelijk verschenen in mijn boekje Spijkers op laag water (2009)]

Deel dit:

11 gedachtes over “Misverstand: Dode-Zee-rollen

  1. FrankB

    Is het Judasevangelie niet ketters genoeg dan? Of komt het ’toevallig’ slecht uit dat het Vaticaan precies nul komma niets heeft gedaan om de publicatie ervan tegen te houden?
    Ook ik vind het leuk om kerken, net als alle autoriteiten, van van alles en nog wat te beschuldigen. Ik wil alleen wel bewijs zien.
    Afgelopen vrijdag ging de cultuurbijlage van DvhN over waarheid (vandaar de recensie van je boek). Een stuk ging over iemand die al jarenlang campagne voert voor onderzoek naar chemtrails. Kent iemand een goed Nederlands equivalent voor crackpot, nutcase, fruitcake? Het is wel interessant te zien hoeveel complotdenkers annex pseudowetenschappers (de twee categorieën vallen grotendeels samen) met elkaar gemeen hebben, juist ook als ze tegenover elkaar staan.

    1. Frans

      Mafklapper, koekwaus, droeftoeter.
      Wel jammer van die Chinese documenten, dat had me wel leuk geleken.

  2. Dirk

    In Antwerpen: Doar is nen ‘oek af.

    Ook “Stekt dieje ze verstand in e vogeltje en ’t vliegt achteroajt.”

          1. Robbert

            Ik lees in de Engelse Wiki inderdaad vele theorieen en 1x “hoax” en nergens dat het een vervalsing (van later tijd) zijn kunnen zijn. Dus uitgesloten?

Reacties zijn gesloten.