De ontkenningsfase

(Zeedijk 8, Amsterdam)

Mijn liefde voor de wetenschap wordt, geloof ik, niet altijd beantwoord. Ik zou willen dat onze academici compromisloos naar de waarheid zochten en deze, als ze onprettig is, gewoon onder ogen zagen. Maar dat gebeurt niet.

De incidenten waaraan ik refereer, zijn welbekend. Dit voorjaar was er de plagiaatkwestie rond Karl-Theodor zu Guttenberg, daarop volgden nog vijf fraudegevallen in Duitsland, in Frankrijk was Philippe Gugler gedwongen terug te treden en in Nederland kwamen behalve Diederik Stapel ook Roos Vonk en Don Poldermans in opspraak. Oudheidkundigen als ik hebben wrange herinneringen aan de smerige Golb-affaire uit 2010.

Lees verder “De ontkenningsfase”

De affaire-Golb (5)

4QTestimonia (Jordan Museum, Amman)

[Dit is het laatste deel van een korte serie rond de moeizame omgang met de Dode Zee-rollen; het eerste deel is hier.]

Het meest trieste aan de zaak is misschien dit: waar geen ouder, waar ook ter wereld, afwezig zal willen zijn als een kind voor de rechter verschijnt, was Norman Golb in geen velden of wegen te bekennen toen Raphael zich in de rechtszaal verantwoordde. Had vader Golb misschien zelf iets te verbergen? Ja. Tijdens de zaak kwam uit dat hij, anders dan hij eerder had gezegd, had geweten van de activiteiten van zijn zoon.

Dat verandert de zaak grondig: kon aanvankelijk worden gezegd dat het ging om een doorgeslagen individu, er blijkt nu een academicus bij betrokken. Het is nu niet langer een civielrechtelijke zaak, het gaat nu ook om wetenschapsethiek, en het is gênant de werkgever van Golb Sr, de universiteit van Chicago, zich stil houdt. Het minste wat de universiteit had kunnen doen is een onderzoek aankondigen en een excuus maken aan degenen die door een medewerker zijn belasterd. Zoals in de affaires Guttenberg, Guggler, Stapel, Vonk en Poldermans.

Lees verder “De affaire-Golb (5)”

De affaire-Golb (4)

Twee snippers van de Dode Zee-rollen met daarop de tekst van Prediker (Jordan Museum, Amman)

[Dit is het vierde deel van een korte serie rond de moeizame omgang met de Dode Zee-rollen; het eerste deel is hier.]

Raphael Golb stond in oktober 2010 voor de rechter. Zijn verdediging, die hij zelf voerde, kende verschillende sporen. De eerste daarvan was dat hij gedwongen was geweest tot de lastercampagne omdat de normale manieren om het plagiaat aan te kaarten, waren mislukt. Hij presenteerde zich dus als een academisch klokkenluider. Dit argument kan juist zijn, want over het algemeen wint collegialiteit het onder oudheidkundigen van waarheidsliefde. Omdat Golb Jr aandacht wilde voor het onrecht dat, volgens hem, zijn vader was aangedaan, lijkt hij ook een plea bargain te hebben afgewezen: alleen als hij vóórkwam, kon hij immers zijn beschuldigingen in het bijzijn van de pers herhalen.

Het tweede punt dat Golb Jr naar voren bracht was de claim dat hij zich aan de mores van het internet had gehouden – een punt dat (ofschoon het vrij beledigend is voor de gemiddelde internetgebruiker) iets sterker is dan het op het eerste gezicht lijkt. Vrijwel elke Wikipediaan gebruikt een pseudoniem.

Lees verder “De affaire-Golb (4)”

De affaire-Golb (3)

Grot 4, waar duizenden snippers werden gevonden

[Dit is het derde deel van een korte serie rond de moeizame omgang met de Dode Zee-rollen; het eerste deel is hier.]

Was Cargill al verbijsterd over de vele pseudoniemen waaronder Raphael Golb de critici van zijn vader belasterde, het bleek al snel nog erger te zijn. Daarover kon Lawrence Schiffman meepraten. Golb Jr. begon ermee onder een van zijn vele pseudoniemen op een internetforum te schrijven over een plagiaat dat Schiffman zou hebben begaan – overschrijven uit het werk van Golb Sr – en dat onbestraft was gebleven.

Lees verder “De affaire-Golb (3)”

De affaire-Golb (2)

Twee snippers van de Dode Zee-rollen met daarop de tekst van Prediker (Jordan Museum, Amman)

[Dit is het tweede deel van een korte serie rond de moeizame omgang met de Dode Zee-rollen; het eerste deel is hier.]

De stelling van Norman Golb was dat de Dode Zee-rollen niet de bibliotheek vormden van een sekte die in een groot gebouw bij Qumran aan de Dode Zee zou hebben gewoond, maar dat het ging om een verzameling boeken uit Jeruzalem. Pogingen aan de hand van de Dode Zee-rollen een sekte te reconstrueren zouden onterecht zijn: de bibliotheek representeerde mainstream jodendom.

Golb werd niet helemaal serieus genomen, maar eerlijk is eerlijk: sommige geleerden stapten wel wat snel over de door hem genoemde bezwaren heen. Het voorlopige rapport van de opgravingen in Qumran stelt vrij duidelijk dat de rollen niet in Qumran kunnen zijn vervaardigd. Op dat punt hebben critici als Golb gelijk, maar dat de rollen niet uit Qumran stammen, wil nog niet zeggen dat ze dus uit Jeruzalem komen. Het genoemde rapport zoekt de oorsprong in Galilea. Niettemin leek rond 2000 de discussie over het boek van Golb voorbij.

Lees verder “De affaire-Golb (2)”

De affaire-Golb (1)

4QTestimonia (Jordan Museum, Amman)

Von Guttenberg, nóg vijf Duitsers, Philippe Guggler, Diederik Stapel, Roos Vonk, Don Poldermans… het lijstje academische fraudeurs van 2011 is ontluisterend lang. Het betreft echter alleen Europese gevallen. Ik rakel een recente kwestie op uit de Verenigde Staten: de affaire-Golb.

Deze rel, waarvan de hoofdpersoon inmiddels in de gevangenis zit, is interessant omdat ze de oudheidkunde betreft, de meest  irrelevante discipline ter wereld. Dat betekent dat áls er iets verkeerd gaat, het alleen kan liggen aan de wetenschappers zelf. Ze kunnen niet, zoals klimaatwetenschappers, farmacologen en economen, verwijzen naar politieke of commerciële druk. De affaire duidt op interne academische rot.

Lees verder “De affaire-Golb (1)”