Tag: kunst

Een leeuwenjacht uit Uruk

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Museumstuk, Sumerië11 reacties
Koninklijke jagers (Nationaal Museum van Irak, Bagdad)

Nog maar eens, na die mooie vaas, een plaatje van een leeuwenjacht uit Uruk. Het reliëf met twee jagers is ongeveer even oud als de vaas en gemaakt van zwart graniet. Dat gesteente komt in Mesopotamië nergens voor en moet zijn geïmporteerd uit bijvoorbeeld de omgeving van Natanz in Iran. Het oogt op het eerste gezicht wat primitief, maar let eens op de boogschutter onderaan, die zijn schouders heeft opgetrokken, zoals je doet als je een pijl aanlegt. En kijk eens hoe levensecht die drie leeuwen opspringen.

De vraag wat het voorstelt is misschien verkeerd gesteld. Mensen maken dingen omdat ze die mooi vinden en het hoeft niet per se iets voor te stellen. (Mij persoonlijk stoort het altijd een beetje als een museumgids, uiteraard met de beste bedoelingen, een kunstvoorwerp meteen gaat uitleggen en je niet eerst even tijd laat om het op je te laten inwerken.) Tegelijk: mensen herkennen vormen en maken die na. De vraag wie deze twee jagers zijn, is wel degelijk legitiem. Het is dan opvallend dat hij kapsel heeft en een wat lang gewaad zoals we kennen van vorsten uit deze tijd.

Lees verder “Een leeuwenjacht uit Uruk” →

Michelangelo’s David

On door Jona LenderinginCultuur10 reacties
Michelangelo’s David (©Wikimedia commons | Jörg Bittner Unna)

Grappig verhaaltje in The Guardian: iemand in Melbourne heeft een vier meter hoge replica van de David van Michelangelo in zijn tuin gezet. Het is geen exacte kopie, meer een moderne imitatie met bijvoorbeeld een aangepast kapsel en, zo op het eerste gezicht, een iets smallere taille. Niet iedereen blijkt echter te zijn geïnteresseerd in Renaissance-kunst: de buren vinden het vulgair en zeggen dat het pijn aan hun ogen doet. Ze hebben drie officiële klachten ingediend.

Inmiddels is het een klucht waarin alle standaardelementen aanwezig zijn. De buren klagen dus over de onvermijdelijkheid van het huns inziens lelijke beeld. De gemeente zegt er niets tegen te kunnen doen. Een kunstcriticus komt langs om zout in de wonde te strooien: wat is het toch fascinerend hoe controversieel kunst kan zijn, om nog maar te zwijgen van het ook al zo fascinerende conflict tussen privé en openbaar. Uiteraard prijst hij zijn eigen, veel verfijndere smaak:

It looks like a reproduction that hasn’t re-imagined what that work could be in a contemporary Australia context, which, for me, would be a more interesting take.

Lees verder “Michelangelo’s David” →

Art is therapy

On door Jona LenderinginAmsterdam, Cultuur, Musea12 reacties

artistherapy

Het is Amsterdammers niet gegund rustig onder het Rijksmuseum te fietsen. De laatste tijd word je, komend vanaf het Museumplein, begroet door het opschrift “Art is Therapy” en is je humeur nog tot aan het Koningsplein naar de gallemiezen. Wat een pretentie. Wat een museale zelfoverschatting.

Mijn ouders hebben me altijd meegenomen naar musea, toneel en muziekuitvoeringen. Als we op vakantie gingen, bezochten we de plaatselijke bezienswaardigheden. Op de middelbare school gaf de tekenleraar lessen kunstgeschiedenis. Ik heb gestudeerd aan een letterenfaculteit. Jarenlang ben ik twee keer per week naar het toneel gegaan. Ik ben “vriend” van twee musea, bestuurslid van een stichting en werkzaam in de culturele sector.

Lees verder “Art is therapy” →

Zigeunermeisje met brug

On door Jona LenderinginCultuur, Geschiedenis, Musea, Museumstuk, Romeinse Keizerrijk6 reacties
Mozaïek in Nijmegen
Mozaïek in Nijmegen

Het kolossale mozaïek hierboven is te zien bij de Waalbrug in Nijmegen. Het is niet zomaar gemaakt van steentjes, maar van blokken basalt die zijn beschilderd door de leerlingen van het Citadelcollege uit Lent. Ze deden dat met kunstenaar Diederik Grootjans, die dit mozaïek maakte toen vorig jaar werd gevierd dat Nederland en Turkije vierhonderd jaar diplomatieke betrekkingen hadden. Het kunstwerk is niet minder dan twintig meter breed en tien meter hoog.

Lees verder “Zigeunermeisje met brug” →

Eeuwige schoonheid

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Literatuur1 reactie
Keizer Probus (Kunsthistorisches Museum, Wenen)

December nadert, en ook dit jaar zullen de kranten wel weer worden gevuld met lijstjes van de tien beste boeken van 2012, tien memorabele uitspraken, tien gebeurtenissen, tien winnaars, tien verliezers en nog meer oninteressants. Tijd om eens een lijstje samen te stellen dat de waan van de dag overstijgt. Tijd voor een lijstje vol eeuwige schoonheid.

Ik schrijf dat zonder ironie. Ik nodig u uit tien dingen uit de Oudheid te noemen die u mooi vindt. Meer informatie vindt u daar.

Hoe maak ik een prul?

On door Jona LenderinginCultuur, Literatuur, Nederlands5 reacties

In zijn bundel Bar en boos wijst de door mij bewonderde letterkundige Wim Zaal erop dat de dichters die hij opnam in zijn collectie van slechte Nederlandse poëzie, hiermee in feite hun ridderslag kregen. Zo was, om een erkende draak als het opschrift op het Nationaal Monument op de Dam te produceren, iemand nodig met het talent van Adriaan Roland Holst. (Ik weet niet of Zaal dit voorbeeld geeft, ik heb de bundel uitgeleend en weet niet meer aan wie.)

Het mechanisme achter zo’n flop is dat de kritiek, die de kwaliteit van een kunstwerk garandeert, begint te haperen bij getalenteerde kunstenaars. Die hebben op kritiek altijd een weerwoord. Ervaren schrijvers kunnen perfect uitleggen waarom deze of gene gedachte zo en zo, en niet anders, moet worden geformuleerd. Zijn redacteur kijkt verbluft toe. Hij was zich nog niet bewust dat taal ook zó kon werken. Vaak heeft de ervaren schrijver domweg gelijk. De ellende is dat zijn smaakbegrip zó verfijnd is, dat hij zich niet realiseert dat anderen het niet langer kunnen volgen. Het gedicht of de roman sterft zo in schoonheid.

Lees verder “Hoe maak ik een prul?” →

Cultureel erfgoed

On door Jona LenderinginArcheologie, Cultuur, Wetenschapscommunicatie3 reacties
Amersfoort

Van een mooi kunstwerk krijg je een beter humeur. Omgekeerd helpt iets lelijks je stemming naar de gallemiezen. Jarenlang ben ik elke dag chagrijnig geworden als ik door de Amsterdamse Van Baerlestraat fietste, tot ik me realiseerde dat het kwam door de aanblik van de negentiende-eeuwse façade van het Stedelijk Museum. Sindsdien neem ik een andere route.

Dat wil niet zeggen dat lelijke kunstwerken totaal geen functie hebben. Een medewerker van de Vaticaanse Musea vertelde me ooit dat ze over Giuliano Vangi’s “Over de drempel” weliswaar bijna dagelijks klachten kregen, maar dat ze het toch maar in de ontvangstruimte lieten staan omdat mensen dan niet blijven hangen. Ze liepen door, het eigenlijke museum in. Zo had ik het nog niet bekeken, al erken ik dat ik Vangi’s beeld liever überhaupt niet had bekeken.

Lees verder “Cultureel erfgoed” →

Searching For Utopia

On door Jona LenderinginCultuur2 reacties

Dat toneelspelers op het podium kikkers doodtrappen, dat is niet mijn idee van een leuke voorstelling. Het is een onderdeel van “De Macht der Theaterlijke Dwaasheden”, het stuk waarmee de Vlaamse kunstenaar Jan Fabre in 1985 een voorspelbaar relletje en naambekendheid uitlokte. Ik weet eigenlijk niet wat ik erger vind: het walgelijke toneelidee of de voorspelbaarheid waarmee de media elke keer weer ingaan op dit soort provocaties.

Fabres beeld “Searching For Utopia”, dat in het kader van de expositie ArtZuid 2011 aan de Amsterdamse Apollolaan was te zien, vond ik echter mooi. Ik was niet de enige die de enorme schildpad waardeerde als symbool voor de zoektocht naar een betere wereld. Het beeld was de onbetwiste publieksfavoriet en bleef op veler verzoek staan nadat de expositie was afgelopen, opdat de Stichting ArtZuid geld kon inzamelen om het aan te kopen.
Lees verder “Searching For Utopia” →