Tag: Omar Khayyam

Koepelbouw in Isfahan

On door Jona LenderinginGeesteswetenschappen, Geschiedenis, Islam, Middeleeuwen, Midden-Oosten8 reacties
De koepel van Taj al-Molk in de Vrijdagsmoskee in Isfahan
De koepel van Taj al-Molk in Isfahan

Het plaatje hierboven toont de noordelijke koepel van de Vrijdagsmoskee in Isfahan. Een inscriptie vertelt dat het gewelf is gebouwd door een voorname hoveling, Taj al-Molk, in het jaar dat wij 1088 noemen. De constructie heeft een doorsnede van ongeveer negen meter: niet heel groot, maar toch noemde de architectuurhistoricus Arthur Pope het in zijn boek Persian Architecture “perhaps the most perfect dome known”.

Hij had het ook over “the perfection of a sonnet”, en hoewel ik die vergelijking niet zo goed begrijp, is wel duidelijk dat hij onder de indruk was van deze koepel. Daar is ook alle reden toe, want dit gewelf kan eigenlijk niet bestaan. Dat vergt wat uitleg.

Lees verder “Koepelbouw in Isfahan” →

Omar Khayyam (2)

On door Jona LenderinginLiteratuur, Middeleeuwen, Midden-Oosten, Perzië1 reactie
Het (moderne) graf van Omar Khayyam in Nishapur

In mijn vorige blogpost introduceerde ik de Perzische dichter Omar Khayyam (1048-1131), wiens kwatrijnen door J.T.P. de Bruijn zijn vertaald onder de titel De ware zin heeft niemand nog verstaan (2009 Bulaaq). Ik wees op Omar Khayyams vele verwijzingen naar het drinken van wijn. Die kunnen letterlijk worden genomen maar ook figuurlijk, als een mystieke verwijzing naar de gelukzaligheid van een islamitische mysticus die zich in God geborgen weet. Maar was de dichter een mysticus?

Dat valt nog niet zo makkelijk uit te maken. Hij heeft veel geschreven, maar het meeste is wetenschappelijk van aard. Omar Khayyam was namelijk vooral wiskundige en astronoom. In die laatste hoedanigheid is hij verantwoordelijk voor een kalenderhervorming en het is mogelijk dat hij begreep dat de aarde om zijn as draaide; als wiskundige wist hij oplossingen te vinden voor veel tot dan toe onbegrijpelijke derdegraadsvergelijkingen. Daarover is veel meer te vertellen, en ik zal nog een stukje schrijven over een heel bijzondere toepassing, maar de wetenschappelijke teksten leveren ons, zo lijkt het op het eerste gezicht, weinig op als we ’s mans religieuze opvattingen willen kennen en zijn kwatrijnen begrijpen.

Lees verder “Omar Khayyam (2)” →

Omar Khayyam (1)

On door Jona LenderinginLiteratuur, Middeleeuwen, Midden-Oosten, Perzië
Moderne buste van Omar Khayyam

Een tijdje geleden kreeg ik van mijn ouders de mooie Nederlandse vertaling die J.T.P. de Bruijn heeft gemaakt van de kwatrijnen van Omar Khayyam, De ware zin heeft niemand nog verstaan (2009 Bulaaq). Een goed gevonden cadeau, want ik houd erg van deze poëzie en heb om die reden tweemaal in het Iraanse Nishapur een bezoek gebracht aan het graf van de dichter, die leefde van 1048 tot 1131.

Misschien houd ik van Omar Khayyam omdat ik te weinig geduld heb om me echt in een gedicht te verdiepen. Ik ben daardoor makkelijk te imponeren en het moet gezegd: het kwatrijn is een dichtvorm waarmee je de meest platvloerse gedachten nog iets kunt laten lijken. In de woorden van Drs.P.:

Lees verder “Omar Khayyam (1)” →