Caesar en Varro (2)

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Iberië, Klassieken, Romeinse Republiek
De brug van Córdoba was er al in de tijd van Caesar en Varro

Varro probeerde, zoals we in het vorige stukje zagen, Hispania Ulterior vanuit Cádiz te verdedigen tegen de naderende legers van Julius Caesar. Dat liep niet goed.

Córdoba sloot de poort voor Varro en even later schreef de gemeenteraad van Cádiz dat Varro er niet welkom was. Vervolgens deserteerde een van Varro’s legioenen. Het trok zich terug in Sevilla. Toen ook Italica, de oudste Romeinse stad in Ulterior, zich tegen Varro keerde, begreep deze het hopeloze van zijn positie. In Córdoba onderwierp hij zich aan Caesar. Daarna ging Caesar naar Cádiz, waar hij twaalf jaar geleden voor het laatst was geweest.

Daar liet hij het geld en de gedenktekens die uit het heiligdom van Hercules naar een particuliere woning waren overgebracht naar de tempel terugbrengen. Hij gaf Quintus Cassius de leiding over de provincie en wees hem vier legioenen toe.

Varro als geschiedvervalser

Varro zou zich in Rome vestigen en werd een van Caesars meest loyale aanhangers. Zo voorzag hij hem van een van zijn gevaarlijkste wapens: geschiedvervalsing. Ik heb er weleens eerder over geschreven: toen Caesar later zijn buitengewone bevoegdheden, de zogeheten dictatuur, wilde verlengen, voegde hij aan de oude geschiedenis vier jaren toe waarin Rome door een dictator zou zijn geregeerd.

De gangbare reconstructie van de Romeinse geschiedenis, waarin Rome in 754/753 is gesticht en de monarchie in 510 ten einde kwam (tegelijk met het einde van de tyrannie in Athene), gaat hierop terug. De antieke historici, zoals Titus Livius en Velleius Paterculus, lieten zich niet van de wijs brengen en hielden een oudere, betere chronologie aan. Het systeem van Varro is echter wel gangbaar geworden, met het curieuze gevolg dat bijvoorbeeld de Nederlandse vertaling van Livius wordt “verduidelijkt” aan de hand van bewijsbaar onjuiste gegevens.

Caesars problemen

Wat Julius Caesar zelf betreft: hij had ondanks aanvankelijke moeilijkheden heel Iberië veroverd, inclusief de zilvermijnen. Hij kon zijn soldaten betalen. Nu kon hij zich opmaken voor de campagne tegen Pompeius, die in Macedonië en Griekenland een leger had gerekruteerd.

Maar voor Caesar naar het oosten ging, wachtte hem een nieuw probleem. Hij moest op een of andere manier een vorm vinden om zijn alleenheerschappij vorm te geven. We zagen al welke oplossing hij koos: de dictatuur. Dat zou uiteindelijk niet werken. Vooruitlopend op de gebeurtenissen kan alvast gezegd worden dat hij het probleem nooit echt heeft weten op te lossen. Het zou hem uiteindelijk het leven kosten.

[Een overzicht van de reeks over Julius Caesar is hier.]

Deel dit:

10 gedachtes over “Caesar en Varro (2)”

  1. Martin van Staveren

    Zijn dictatuur loste het probleem dus niet op. Welk systeem zou het probleem dan wel oplossen? Democratie vinden we pas sinds WO-II een mooi systeem, maar sinds wij sociale media en Internet hebben wordt het alweer een beetje teveel democratisch. Nepnieuws, anti-vaxers, etc. De NL overheid durft niet eens vaccinatie verplicht te stellen.

    1. FrankB

      “Welk systeem zou het probleem dan wel oplossen?”
      Het antwoord is bekend: een Romeinse Keizerrijk dat pretendeerde Republikeinse tradities in stand te houden. Dat lukte gedurende zo’n 200 jaar; dat kon minder.
      Alleen, oplossingen die destijds werkten voldoen niet automatisch ook in onze tijd. De link die u legt met onze representatieve democratie en met sociale media (die trouwens evenmin democratisch zijn als deze blog) is daarom volledig denkbeeldig. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat u met deze holle frase komt:

      “wordt het alweer een beetje teveel democratisch”
      Hoe meten we “hoeveelheid democratie dan”?
      En waarom vergeet u er bij te vermelden dat andere democratische landen vaccinaties wel verplicht stellen? Gemakzucht misschien?

      https://www.nu.nl/coronavirus/6126570/mensenrechtenhof-beslist-dat-landen-vaccinatieplicht-mogen-invoeren.html

  2. Martin van Staveren

    Dat was ironisch: de politieke partijen hadden altijd de mond vol over de zegeningen van democratie, maar nu we in het internet tijdperk opeens PVV en FvD en JA21 en BBB hebben is democratie opeens een stuk minder leuk voor de zittende macht. Plato wist wel beter: mob rule is niet zo mooi. Niet dat ik ooit PVV of FvD heb gestemd, maar het ontstaan van die partijen verbaast mij helemaal niet. Dat Baudet eigenhandig van FvD een gekkenhuis heeft gemaakt verbaast mij weer wel.

      1. Martin van Staveren

        JA21 en PVV zijn er nu eenmaal, en ze zijn ook wel enigszins populair. Dat ziet Rutte ook. De verkiezingen voor de Provinciale Staten leverden een grote winst op voor FvD, dus er is wel belangstelling voor de zogezegd normale rechts-conservatieve thema’s. Dat heeft Baudet niet begrepen. Ik denk wel dat er een coalitie komt met JA21 (het rationele deel van FvD) erin.

    1. Dirk Zwysen

      Vroeger werd ons verteld dat de houten palen in het water overblijfselen waren van de brug en daarom ‘dukdalfs’ werden genoemd naar de hertog (duc) van Alva.

  4. Ben Spaans

    Wat betreft die chronologie van Varro, die onjuist is – waarom is dat nog niet algemeen doorgedrongen?

    1. Ik denk dat een deel van de verklaring is dat oude geschiedenis traditioneel wordt gedoceerd door classici, die veel van taal weten maar weinig van geschiedenis (en nog minder van de sociale wetenschappen in het algemeen). Dat had in de vroege negentiende eeuw zin, toen er voor de filologische benadering weinig alternatieven waren, is geïnstitutionaliseerd geraakt en nooit meer aangepast.

Reacties zijn gesloten.