[Zevende deel van het verslag over de slag bij Farsalos. Het eerste was hier.]

De door Caesar behaalde overwinning bij Farsalos was totaal en zijn manschappen wilden al beginnen met de plundering van Pompeius’ kamp. Een deel van het vijandelijke leger had zich echter in veiligheid gebracht op wat nabijgelegen heuvels. Omdat onduidelijk was hoe groot dit leger was, en dus niet viel uit te maken of Caesars mannen het terrein werkelijk meester waren, verlegde Caesar zijn aandacht naar de Pompeianen in de heuvels.

Caesar schrijft het volgende – net als in de eerdere stukken geeft ik het weer in de vertaling van Hetty van Rooijen.

De achtervolging door de heuvels

Zodra Caesar het legerkamp bemachtigd had, verzocht hij zijn soldaten dringend zich niet door aandacht voor buit de kans te laten ontgaan hun werk af te maken. Hij kreeg dit bij hen gedaan, en begon de heuvel met een wal te omgeven. Omdat deze heuvel geen water bood, verloren de Pompeianen het vertrouwen in hun stelling. Ze verlieten de heuvel en begonnen zich gezamenlijk over de heuvelruggen terug te trekken in de richting van Larisa.

Toen Caesar dat bemerkte, verdeelde hij zijn troepen. Een deel van de legioenen gaf hij opdracht in Pompeius’ kamp te blijven, een ander deel stuurde hij terug naar zijn eigen legerkamp, en met vier legioenen trok hij de Pompeianen langs een snellere weg tegemoet en stelde na een mars van zes mijl zijn leger in slagorde op.

Toen de Pompeianen dat zagen, hielden ze halt op een heuvel waar een rivier onderlangs stroomde. Caesar sprak zijn soldaten moed in, en hoewel ze uitgeput waren door de onafgebroken inspanning van de hele dag en de nacht al begon te vallen, bracht hij toch nog een barricade aan tussen de rivier en de heuvel, om te verhinderen dat de Pompeianen tijdens de nacht water haalden.

Nadat deze aanleg voltooid was, begonnen de Pompeianen door middel van afgezanten over overgave te onderhandelen. Enkele leden van de senatorenstand, die zich bij het leger hadden aangesloten, zochten die nacht hun heil in een vlucht. (Burgeroorlog 3.97)

Capitulatie

Onder de gevluchte senatoren was onder andere Cicero, die aan de strijd geen deel had genomen omdat hij ziek was. De vlucht van de senatoren maakte de manschappen duidelijk dat ze in de steek werden gelaten; spanningen tussen de officieren en de soldaten kwamen nu tot uitbarsting. Lucius Domitius Ahenobarbus werd gedood door zijn eigen ruiters. Fragging. De legionairs vervolgden de onderhandelingen, maar die werden onderbroken.

De simpele verklaring is dat het nieuwe maan was. Onderhandelaars konden geen hand voor ogen zien. (Dit is een van de redenen waarom het zin heeft de data van de Romeinse kalender om te rekenen naar onze kalender, want wie de datum van 9 sextilis zonder meer omzet naar 9 augustus, zit maar twee dagen voor een volle maan.)

Het was pas in de ochtenduren dat de capitulatie van Pompeius’ manschappen kon plaatsvinden.

Caesar beval bij het aanbreken van de dag alle mannen die zich op de heuvel hadden gelegerd van de hoogte naar de vlakte af te dalen en hun wapens neer te leggen. Toen ze dit zonder weigering deden, en met uitgestrekte armen ter aarde geworpen hem onder tranen om genade smeekten, stelde hij ze gerust en liet ze opstaan. Hij wees hun met enkele woorden op zijn mildheid om hun angst te verminderen, schonk ze allemaal genade en droeg zijn soldaten op ervoor te zorgen dat niemand van hen gemolesteerd werd en dat ze niets van hun bezit kwijtraakten. (Burgeroorlog 3.98)

En terecht. De Tweede Burgeroorlog leek bij Farsalos weliswaar beslist, maar Caesar had zijn macht nog niet weten te vestigen in de oostelijke provincies. Hij kon nog steeds soldaten gebruiken. Al was het maar omdat zijn eigen legioenen VII, VIII, VIIII en X Equestris nu alweer ruim elf jaar dienden, bijna het dubbele van de norm. Het was nodig deze mannen te demobiliseren.

Zo ver was het echter nog niet. Hij achtervolgde nu eerst Pompeius. Morgen is het 2069 jaar geleden dat Caesar aankwam in Larisa.

[Wordt om 21 uur afgerond, althans voorlopig. Een overzicht van de reeks #RealTimeCaesar is hier.]