Drie voorbeelden

Soms voel ik me de koning te rijk

Twee weken geleden bestond mijn blog acht jaar en ik had me voorgenomen een stukje te schrijven over drie blogs die me de afgelopen jaren als voorbeeld hebben gediend. De actualiteit sprong er die dag voor, maar eigenlijk had ik een compliment willen geven aan Peter Breedveld, een van de eerste bloggers in Nederland en qualitate qua iemand die allerlei dingen heeft bedacht. Zijn blog Frontaal Naakt had bijvoorbeeld aanvankelijk de vorm van een tijdschrift dat op zondag verscheen met een aantal stukken. Het was Breedveld die – vermoedelijk niet als enige maar wel als eerste binnen mijn horizon – zag dat die vorm niet werkt. Je moet je stukken verspreid over de week publiceren.

Ook als het gaat om het definiëren van een thema, is Breedveld een voorganger. Simpel gezegd: met schrijven over alles wat bij je opkomt of met het bijhouden van een kroniek van alledag draag je niets zinvols bij. Je moet een thema hebben om herkenbaar te zijn. Breedvelds blog is van breed en algemeen cultureel geradicaliseerd naar een verzameling (naar mijn smaak: te) scherpe stukken over iedereen die kritisch is over de multiculturele samenleving; zelf ben ik me gaan toeleggen op het informeren over de ontwikkelingen in de oudheidkunde. Dat is een andere richting maar dat doet niet af aan het feit dat ik me, net als Breedveld, ben gaan beperken. Een wegbereider moet hij helaas ook zijn op het gebied van modereren, het bannen van vervelio’s, het problemen krijgen met stukken en de noodzaak te beschikken over de adviezen van een jurist. Het feit dat Breedveld ondanks weerstand door blijft gaan, vind ik knap.

Lees verder “Drie voorbeelden”

Jim Wests Bijbelcommentaar

Daniël in de leeuwenkuil (Nationaal Museum, Beiroet)
Daniël in de leeuwenkuil (Nationaal Museum, Beiroet)

Eerst even twee alinea’s met standaardopmerkingen, die de trouwe lezers van deze kleine blog al kennen. Ik heb immers al vaker verteld dat de humaniora in de kern een pedagogisch programma zijn. Zie het stukje dat ik onlangs schreef over de vraag of geschiedenis een stom schoolvak was: door kennis van het verleden begrijpen we het heden iets beter, relativeren we onze eigen opvattingen en leren we vooroordelen af. En je kunt er nog van genieten ook. Dat sloeg op geschiedenis, maar voor andere letterenstudies geldt ruwweg hetzelfde: de baten zijn pedagogisch van aard.

Omdat het oneerlijk zou zijn als uitsluitend academici profijt zouden hebben van de humaniora, worden ze verondersteld hun inzichten aan de maatschappij over te dragen, maar daar komt in de praktijk weinig van terecht. Op deze wijze ontdaan van hun pedagogische essentie zijn de humaniora de afgelopen kwart eeuw verschraald tot geesteswetenschappen. Vergelijkbaar verlies aan maatschappelijke betekenis speelt ook bij andere disciplines, zoals in de godsdienstwetenschappen. Daar zijn echter initiatieven, interessante initiatieven die ook bruikbaar zijn in de humaniora.

Lees verder “Jim Wests Bijbelcommentaar”

Interview Jim West

West en Zwingli
West en Zwingli

Wie schrijft over religie, heeft in elk geval altijd stof. Hij loopt echter ook altijd tegen hetzelfde probleem aan: er wordt zó verschillend gedacht over het hogere, dat het erg moeilijk is de ideeën van de ene gelovige uit te leggen aan een andere gelovige of aan een ongelovige. Daar komt nog bij dat de gemiddelde gelovige zijn eigen plan trekt en zich weinig gelegen laat liggen aan de officiële leer (zoals). Dit gebeurt bovendien vaker en vaker: we hebben een periode achter de rug van ontkerkelijking, waarin de officiële kerken met hun doordachte systemen zijn vervangen door ietsisme.

Dat wordt doorgaans beschouwd als een groei naar meer tolerantie – en daarvoor valt zeker iets te zeggen – maar er kleeft een nadeel aan. Ietsisme is minder doordacht en als mensen hun eigen visie niet goed kennen, wordt het moeilijker andere opvattingen te begrijpen. De ietsistische Nederlanders, voor wie religie een kwestie van “leven en laten leven” is, en atheïstische Nederlanders, die niets van religie willen weten, kunnen zich geen houding geven ten opzichte van mensen voor wie religie allesoverheersend is. Het is denkbaar – al weet ik niet hoe ik het zou moeten bewijzen – dat tolerantie via overreactie omslaat in haar tegendeel. Indien dit zo is, dan kan theologie een nuttig vak zijn om begrip op te bouwen – een begrip dat overigens geen tolerantie hoeft te zijn en zeker geen acceptatie.
Lees verder “Interview Jim West”

Wijsheid komt met de jaren

Sano di Pietro, Hieronymus en de leeuw
Sano di Pietro, Hieronymus en de leeuw

De Amerikaanse predikant Jim West is een van de grappigste bloggers van de wereld. Je moet wel heel humorloos zijn om niet af en toe te lachen, en je hoeft niet religieus te zijn om te zien dat hij regelmatig iets van waarde vertelt. Zijn blog illustreert vooral hoe belangrijk formele scholing is: hij denkt gestructureerd, weet waarom en hoe hij tot een bepaald oordeel komt en weet ook waar dat in het grote plaatje past.

Voor iemand die, zoals ik, bijna dagelijks wordt geconfronteerd met zelfbenoemde historici, die niets begrijpen van de historische methode, is het een verademing om te zien dat er nog mensen zijn die zich bezighouden met de geesteswetenschappen en wél een methode volgen. Kortom, ik waardeer hem, en als ik het oneens ben met West, is het omdat ik zijn premissen niet altijd deel.

Lees verder “Wijsheid komt met de jaren”