Tag: Multatuli

De Multatuli Leesclub

On door Jona LenderinginLiteratuur, Nederlands10 reacties
Multatuli (portretbuste in het Multatulimuseum)

Willem Frederik Hermans schreef eens dat Multatuli de enige Nederlandse auteur is die ruim anderhalve eeuw interessant is gebleven. Inmiddels is dat alweer bijna twee eeuwen en als u nog nooit iets van Multatuli hebt gelezen, adviseer ik u te beginnen met Woutertje Pieterse. De digitale versie vindt u hier.

Houdt u meer van papieren boeken, dan zijn er de twee door Jan Kruis geïllustreerde delen en is er bovendien een versie die is hertaald door Ivo de Wijs. Die voegde bovendien een mooi einde toe aan het onvoltooide meesterwerk, een einde dat mij een tijdje geleden deed omfietsen naar Steyl. Het is een kwestie van belangstelling welke van de twee edities het geschiktste voor u is; mocht het u boeien dan is daar mijn bespreking van de twee Wouters.

Ik zou u voor een eerste begin ook het hilarische “De zegen Gods door Waterloo” kunnen aanraden. Cabaretesk geouwehoer van de korte baan, zeker, maar wel geouwehoer dat ergens over gáát.

Lees verder “De Multatuli Leesclub” →

Multatuli en W.F. Hermans

On door Jona LenderinginLiteratuur, Nederlands11 reacties

Van Gerard Reve is het bekende grapje dat hij ooit een boek zou schrijven dat alle andere boeken overbodig zou maken, behalve natuurlijk de Bijbel en het telefoonboek. Nu dat laatste er niet langer is en Reve zijn eigen monumentale boek niet heeft geschreven, is de vraag pertinent welke boeken er wel echt toe doen. Er zijn lijstjes, zoals deze top-tien en deze canon, en ze zijn niet helemaal onzinnig, maar eigenlijk liggen maar een stuk of twintig titels me echt na aan het hart en daarvan zijn er maar drie gecanoniseerd: Karel ende Elegast, Multatuli’s Woutertje Pieterse en Hermans’ De donkere kamer van Damokles.

Het komt mij dus goed uit dat het laatste Multatuli Jaarboek – de opvolger van het tijdschrift Over Multatuli – is gewijd aan Hermans én Multatuli. Twee literaire helden in één klap. Ik heb het meteen uitgelezen.

Lees verder “Multatuli en W.F. Hermans” →

Multatuli in Brussel (2)

On door Jona LenderinginCultuur, Geschiedenis, Literatuur, Nederlands, Toerisme1 reactie
brussel_multatuli_1
Hoek Arenbergstraat/Bergstraat

Een jaar of drie geleden blogde ik erover dat ik in Brussel had gezocht naar het huis waar Multatuli de Havelaar had geschreven: de Bergstraat 60, waar ooit een hotel was gevestigd dat Au Prince Belge heette. Ik fotografeerde het huis maar realiseerde me pas later dat de straat was hernummerd en dat ik het verkeerde pand had vereeuwigd.

Vorige maand was ik opnieuw in de Belgische hoofdstad (want), en dit keer wist ik waar ik zoeken moest. Bij dezen dus, de foto’s die ik drie jaar geleden had willen maken. U vindt het huis daar.

Lees verder “Multatuli in Brussel (2)” →

Mainz 1880

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Nederlands2 reacties

Ik vond toevallig de bovenstaande afbeelding: Mainz, zoals het eruitzag in 1880, toen Multatuli er wel eens kwam. Hij woonde in die tijd in Ingelheim, waar hij in 1887 overleed. De sofa waarop hij insliep, staat in het Multatuli Museum in Amsterdam.

De Nederlandse schrijver had enkele jaren eerder de Mainzer Beobachter verzonnen, om zijn eigen mening te kunnen toevoegen aan de nieuwsuittreksels uit de Rijnlandse media die hij destijds maakte voor de Opregte Haarlemsche Courant. Over die hoax leest u hier meer.

Lees verder “Mainz 1880” →

Spreken als Max Havelaar

On door Jona LenderinginCultuur, Geschiedenis, Klassieken, Literatuur, Nederlands, Oudheid, Politiek, Wetenschapscommunicatie1 reactie
Lysippos’ portret van Aristoteles (Louvre, Parijs)

Nee, het is geen toeval dat boven dit stukje, dat in de titel toch de naam van heeft van Multatuli’s alter ego, geen plaatje staat van de grote schrijver maar van een Macedonische filosoof. Aristoteles leefde in de vierde eeuw v.Chr. en was arts, politicoloog, logicus, toneelcriticus, bioloog, metafysicus, psycholoog en wijsgeer, en dan sla ik vermoedelijk nog een paar van zijn activiteiten over. Zijn oeuvre is, eerlijk gezegd, niet erg aantrekkelijk maar vrijwel elk traktaat heeft de wetenschap van zijn tijd verder gebracht. Dat het meeste inmiddels achterhaald is, is irrelevant: dit was een van de scherpzinnigste geesten aller tijden.

Enkele delen van zijn oeuvre zijn nog altijd de moeite van het lezen waard: zijn logische geschriften en wat hij schreef over de welsprekendheid. Deze twee delen, logica en retorica, vulden elkaar aan. Als filosoof wilde Aristoteles dat mensen elkaar overtuigden op basis van logische argumenten, maar hij was teveel een realist om erop te vertrouwen dat dit ook werkelijk gebeurde. Daarom onderzocht hij ook hoe mensen elkaar in de praktijk overreedden.

Lees verder “Spreken als Max Havelaar” →

Gotische letters

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Politiek4 reacties
Het “Schrifterlass”, waarmee Bormann de gotische letters verbood. Let op het briefhoofd.

Ik heb bepaald niet te klagen over de reacties die ik krijg van de mensen die reageren op deze blog. Het is leuk als mensen een stukje over een nieuwe museumafdeling beantwoorden met de opmerking dat ze er eens langs zullen gaan. Iemand heeft me eens een bijdrage over antieke wetenschappelijke instrumenten gestuurd die ik nog zal gaan gebruiken op de Livius-website. De discussie over “1948”, waarvan ik vermoedde dat die heftig kon worden, bleef binnen de grenzen van wat ik toelaatbaar vind.

Er zijn wel eens mafketels. Zoals degene die de verantwoordelijkheid voor de Holocaust en de Armeense genocide, half in scherts, legde bij de Nederlanders. Het stukje was, zoals opgemerkt door een van de lezers van deze blog, op minstens drie andere plekken op het internet te vinden. Dat leek me voldoende om het hier weg te halen.

Lees verder “Gotische letters” →

Gedichtendag 2013

On door Jona LenderinginCultuur, Literatuur, Nederlands4 reacties
vondel_apd_2
Vondel (monumentje in Apeldoorn)

Omdat het vandaag Gedichtendag is, is het verleidelijk op deze plaats een mooi gedicht te citeren, en ik beken dat ik dat ook heb overwogen. Maar waarom zou ik me beperken tot één gedicht? Ik geef u er gewoon een stuk of twintig. En u kent ze allemaal, opdat dit geen esoterische blogpost zal zijn, maar een feest der herkenning.

Wat is poëzie eigenlijk? Er zijn, zoals bekend, twee categorieën:

  1. Sinterklaasgedichten;
  2. andere gedichten.

Lees verder “Gedichtendag 2013” →

De last van subsidie

On door Jona LenderinginAmsterdam, Cultuur, Musea, Nederlands, Politiek4 reacties
Multatuli’s bureau

Vandaag maakte de Amsterdamse Kunstraad zijn advies bekend over de wijze waarop de gemeente Amsterdam de komende jaren de schone kunsten moet subsidiëren. Daar gaan behoorlijke bedragen bij om, en menigeen was geïnteresseerd hoe zijn of haar favoriete instelling was beoordeeld. De server van de website waarop een en ander werd aangekondigd, schijnt de toeloop niet aangekund te hebben: de website was vanmiddag onbereikbaar.

Eén van de instellingen waarin ik zelf belang stel, is het Multatuli Huis, dat de herinnering levend wil houden aan een schrijver die, met een woord van W.F. Hermans, al ruim een eeuw interessant is. Dat schreef Hermans ook alweer een tijdje geleden, dus u mag daar best “anderhalve eeuw” van maken. Dat er een museum aan hem is gewijd, is dubbel en dwars terecht.

Lees verder “De last van subsidie” →