De vrienden van keizer Augustus

Livia, de echtgenote van Augustus (Allard Pierson-museum, Amsterdam)

Ik heb de afgelopen weken geblogd over keizer Augustus (een, twee, drie). Het is moeilijk de betekenis van zijn regering te overschatten en het is verleidelijk te zeggen dat Augustus de grote lijnen uitzette. Maar het is misleidend. Het moet te denken geven dat hij de alleenheerschappij zelf presenteerde als herstel van de republiek. Het moet eveneens te denken geven dat geen van zijn tijdgenoten – althans voor zover overgeleverd – het anders formuleerde. Het is pas in jongere teksten dat we aanwijzingen vinden dat men het monarchale karakter van het augusteïsche systeem herkende. Minimaal in schijn bestond er nog een collectief leiderschap en geen geringere geleerde dan Theodor Mommsen geloofde dat. Hij meende dat er sprake was van een dyarchie ofwel dubbele heerschappij: deels monarchie, deels senatorieel.

Het team rond Augustus

Dat “wordt nu niet meer zo relevant gevonden”, schrijven De Blois en Van der Spek in hun handboek Een kennismaking met de oude wereld. Een monarchie is een monarchie, is de implicatie. Dat is natuurlijk ook zo. Tegelijk: er bleef wel degelijk een collectief aspect. Augustus was niet alleen. Hij had vrienden. Een Agrippa. Een Maecenas. Zijn beoogde opvolger Marcellus. Zijn adoptiefzonen Drusus en Tiberius. En wat zouden we graag meer weten over keizerin Livia.

Lees verder “De vrienden van keizer Augustus”

Geliefd boek: Heer Belisarius

Een van mijn favoriete boeken was sinds jaar en dag Robert Graves’ Count Belisarius. Het boek was zelfs zo favoriet dat ik begon het te vertalen, om te zien hoe die elegante, nuchtere zinnen van de Engelse dichter/romancier er in het Nederlands uit zouden zien. En zowaar, ik vond er ook nog een uitgever: Papieren Tijger zag brood in mijn vertaling.

Heer Belisarius is een heerlijk, meeslepend verhaal over de Oude Wereld in de zesde eeuw. Het politieke toneel in Constantinopel, de ketterijen, keizer Justinianus, de oorlogen tegen de Perzen, Belisarius’ campagne in Noord-Afrika, de verovering van Italië, de belegering van Rome door de Goten en nog veel meer. Allemaal met een meesterlijke beheersing van de stof en een heerlijke mengelmoes van liefde en ironische distantie verteld vanuit het perspectief van de eunuch Eugenius.

Lees verder “Geliefd boek: Heer Belisarius”

Romans over Romeinse keizers

Julianus de Afvallige (Nationaal Archeologisch Museum, Athene)

Een kennis van me merkte, naar aanleiding van het overlijden van Gore Vidal, op dat hij weer naar diens keizerbiografie Julian (1964) had gegrepen.

Een geweldig boek! Heel wat beter dan Vidals andere romans over de Oudheid. Live from Golgotha is, zoals ik al eens betoogde, het boek van een oude man die op een feestje steeds weer dezelfde mop vertelt. Creation (1981) wens ik me helemaal niet te herinneren. Zelden heb ik zo’n gemakzuchtig boek gelezen, zelden ben ik zó in een gewaardeerd auteur teleurgesteld geweest.

Lees verder “Romans over Romeinse keizers”