Constantijn en de zondagsrust

Constantijn en de zonnegod

Iemand stelde me een leuke vraag: of de mensen in de Oudheid een zevendaagse week kenden, met dus een zondag als vaste rustdag.

Sabbat

Ja. In elk geval de Joden kenden een zevendaags ritme, met de zaterdag ofwel sabbat als verplichte rustdag. Omdat je als Jood dankbaar was voor de genade van God dat je behoorde tot het uitverkoren volk, probeerde je zo goed mogelijk om te gaan met de rustdag en daarover is vrij veel halachische discussie geweest.

Zoiets wordt, in elke juridische cultuur, opgehangen aan standaardvoorbeelden en in dit geval was dat de vraag of je op de sabbat iemand mocht redden uit een put. De Dode-Zee-rollen documenteren een groep die vond dat de sabbatsrust, als goddelijke instelling, ging vóór het redden van een mensenleven, terwijl de Mishna (een verzameling rabbijnse wijsheid) het farizese standpunt weergeeft dat het redden van een mensenleven gaat vóór de sabbatsrust. De auteur van het Mattheüs-evangelie laat Jezus zeggen dat als mensen een dier redden dat op de sabbat in een put is gevallen, het redden van een mens zeker is toegestaan. Kortom: de zevendaagse week bestond niet alleen maar was ook goed-doordacht.

Lees verder “Constantijn en de zondagsrust”

Kerk en staat

Ik heb Harm Schilder nooit ontmoet, dus ik maak een voorbehoud, maar het lijkt me iemand met wie ik slaande ruzie krijg. Dat hij in Tilburg woont, prima. Dat hij pastoor is, oké. Dat hij de kerkklokken luidde, dat wordt lastiger. Dat hij het deed om kwart over zeven ’s morgens, vind ik tactloos. Dat hij, toen erover werd geklaagd, weigerde rekening te houden met de omwonenden, beschouw ik als ongemanierd. Dat hij het toelichtte met als argument dat hij de buurtgenoten “wilde laten weten dat er in de kerk ook voor hen werd gebeden”, maakt me onbeschrijflijk kwaad. Dat wil zeggen, ik kan mijn kwaadheid wel beschrijven, maar zelfs op GeenStijl zou het worden weggejorist.

Wat beweegt zo’n man? De simpelste verklaring is dat het gewoon een vervelend persoon is. Als een land maar groot genoeg is, is er altijd wel een pastoor die zichzelf ervan zal overtuigen dat godsdienst vóór beschaafde omgangsvormen gaat. Maar vermoedelijk is dat wat al te simpel geredeneerd.

Lees verder “Kerk en staat”

Lof der koopzondag

Een van mijn favoriete winkels heeft een koopzondag

Lenderings weekendritueel: op zaterdag koopt hij ’s ochtends zes kranten, vervolgens zet hij de telefoon uit en daarna is hij de hele middag aan het lezen. Gek genoeg gaat dat hem steeds sneller af. Aan de borreltafel wil hij nog wel eens roepen dat het komt doordat er steeds minder nieuws staat in de weekendbijlagen, maar eigenlijk weet hij beter. De weekendbijlagen waren ook vroeger niet veel soeps.

Ook dertig jaar geleden waren er teveel columnisten die te weinig hadden te melden en dus maar een stukje wijdden aan clichékwesties als de zondagsrust. Zulke bijdragen waren er in twee soorten: óf de columnist klaagde over de gruwelijke saaiheid van het gedwongen nietsdoen óf hij hekelde het hemeltergende consumentisme der koopzondag en prees de voordelen van de rust.

Lees verder “Lof der koopzondag”