Even ten noorden van Beiroet stroomt de Nahr al-Kalb (“hondenrivier”) uit in de Middellandse Zee. Het is een lieflijke vallei, waarin een mooie middeleeuwse brug een opvallend punt vormt, maar de monding is een wat rommelig geheel: een brug voor een autosnelweg, een hoop afval, een tunnel door een vooruitspringende rots, een tweede brug, een jachthaven, een flatgebouw.

Het is echter een leuk (zij het gevaarlijk) punt om, op weg van Beroet naar Byblos of Tripoli even uit te stappen, want zo’n beetje elk leger dat hier langs is gekomen, heeft er zijn naam in de rotswand achtergelaten. Als ik het goed heb geteld zijn er twee monumenten, één lege sokkel en tweeëntwintig inscripties in zeven verschillende talen. Interessant vond ik vooral de inschriften uit de tijd van de twee wereldoorlogen: de Arabische en Britse legers die in 1918 Damascus, Homs en Aleppo innamen; de Fransen en Britten die Beiroet bezetten; de Franse interventie in Arabisch Syrië; een monument voor het Franse garnizoen; een inscriptie om te gedenken dat in 1941 de Vrije Fransen de Vichy-Fransen verdreven; het begin van de Libanese onafhankelijkheid.

De reeks gedenktekens begon al in de dertiende eeuw v.Chr., toen de Egyptische koning Ramses II op de zuidelijke oever drie reliëfs liet aanbrengen die zijn Syrische campagnes voor de eeuwigheid moesten bewaren. De Babylonische heerser Nebukadnezar zit (als enige op de noordelijke oever) verscholen onder een hoop wilde planten en vuilnis. Wat Griekse letters documenteren de aanwezigheid van een Seleukidische vorst, maar zijn naam is onleesbaar. De Romeinse keizer Caracalla. De Mamlukken-sultan die de middeleeuwse brug bouwde. Napoleon III.

En de Assyrische koning Esarhaddon. Rond 675 v.Chr. had hij de Fenicische steden (Tyrus, Sidon, Beiroet, Byblos, Arwad) onderworpen en begon hij tribuut te eisen. De normale gang van zaken in Assyrië. Vier jaar later viel hij Egypte binnen, waar hij farao Taharqo verdreef. Ook Esarhaddon herdacht zijn overwinning aan de Nahr al-Kalb door daar een reliëf aan te brengen. Om precies te zijn: hij liet het aanbrengen recht tegenover een reliëf van Ramses. De boodschap was duidelijk: zes eeuwen eerder waren de Egyptenaren naar Syrië gekomen, nu waren de bordjes verhangen en kwamen de Assyriërs via Syrië naar Egypte.

[De expositie over Nineveh in het RMO duurt van 20 oktober tot en met 25 maart 2018. Meer stukjes over Assyrië vindt u hier.]