Misverstand: De Ark van Noach liep aan de grond op de berg Ararat
Elke antieke beschaving kende mythen over het ontstaan van de wereld. In het Babylonische scheppingsverhaal Enuma Elisj werden fasen van opbouw afgewisseld door fasen van verwoesting. Het bekendste voorbeeld van zo’n verwoestingfase is de grote overstroming die een einde maakte aan de pas geschapen mensheid. Alleen de opvarenden van een wonderbaarlijk schip overleefden. De populaire mythe werd al in het derde millennium opgeschreven en werd eindeloos doorverteld. Zo kwam ze terecht in Griekenland, op het Arabisch Schiereiland en in Judea, waar het verhaal werd opgenomen in de Bijbel.
Sommige moderne gelovigen hebben zó veel respect voor hun heilige boek, dat ze in het oosten van Turkije op zoek zijn gegaan naar de restanten van het grote schip, de Ark van Noach. James Irwin (1930-1991), de piloot van de maanlander van de Apollo-15, organiseerde verschillende expedities, zonder iets te vinden; Ron Wyatt (1933-1999) claimde meer succes en zou bij andere gelegenheden ook nog de Toren van Babel, Sodom en Gomorra alsmede de Ark van het Verbond hebben weten op te sporen. Zo zijn er miljoenen dollars besteed aan de zoektocht naar een scheepswrak op de berg die tegenwoordig wordt aangeduid als Ararat. En dat is de verkeerde plek. De Bijbel noemt namelijk geen berg met die naam.
De Statenvertaling van de Bijbel is secuur:
De ark rustte in de zevende maand, op den zeventienden dag der maand, op de bergen van Ararat.
Dit Ararat wordt ook elders in de Bijbel genoemd, en dan is er steeds sprake van een landstreek. We kennen die ook uit andere bronnen. Het gebied wordt meestal Urartu genoemd en komt overeen met het huidige Koerdistan. Het misverstand dat Ararat een berg zou zijn, komt voort uit een vergissing in de Latijnse Bijbelvertaling die bekendstaat als de Vulgaat. Deze werd vooral gebruikt in West-Europa, en het waren dan ook westerse reizigers als Marco Polo die als eersten de niet-bestaande bijbelse bergtop identificeerde met de vulkaan die in het Turks “Ağrı Dağı” heet.
Toevallig is bekend welke top men in de Oudheid beschouwde als de plaats waarop de Ark rustte. In de tweede eeuw v.Chr. is de joodse schrijver van het Boek der Jubileeën wat specifieker over de landingsplaats, die hij “Lubar” noemt. De ongeveer even oude Dode Zee-rol die bekendstaat als het Genesis-apocryphon vermeldt dat de Ark bleef vastzitten op een van de bergen van Hurarat (=Urartu), en dat Noach daarna afdaalde om een wijngaard te planten op de berg Lubar. De Joodse historicus Flavius Josephus, die omstreeks 90 na Chr. schreef, citeert de Babylonische auteur Berossos (derde eeuw v.Chr.), die de top “Baris” noemde en deze lokaliseerde in de landstreek die destijds Gordyene heette, het huidige Koerdistan. Dat staat ook in de Aramese Bijbelvertalingen, waarin “het land Ararat” wordt weergegeven als “Qardania” en “Kardu”.
Koerdistan dus. Daar is inderdaad een berg Al-Gudi, tegenover het huidige Cizre, iets ten oosten van de Tigris. Oosterse gelovigen, die zich nooit veel hebben aangetrokken van Latijnse Bijbelvertalingen en westerse topografische identificaties, vereren daar nog altijd het graf van Noach. Zij staan in een traditie die drie millennia ouder is dan Marco Polo.
Literatuur
De ‘bergen van Ararat’: Genesis 8.4; Ararat als landstreek: 2 Koningen 19.37 en Jeremia 51.27; landingsplaats: Jubileeën 5.28 e.a.; 1Q20 Genesis-apocryphon x.12, xii.8, 13; Flavius Josephus, Joodse oudheden 1.93 = Berossos, Babyloniaka, fragment 4b; Aramees: Targum van Jonathan ben Uzziel en Targum van Onkelos.
[Oorspronkelijk verschenen in mijn boekje Spijkers op laag water (2009)]
We hebben pech
Vandaag had in het Drents Museum in Assen de expositie In de ban van de Ararat open zullen gaan voor het publiek. Door het coronavirus is die een jaar uitgesteld.
Ik krijg de indruk dat er mbt de Bijbel wel heel erg veel uit de duim is gezogen. Niet dat mij dat verbaast over zo’n politiek document. Neem de Bergrede: gelukkig de zachtmoedigen want zij zullen het land bezitten, etc; als dat geen socialistische utopie is!
Ach, wat een banale en oppervlakkige kenschets van de Bijbel. Lees eens de uit de duim gezogen psalmen bv. die ik een paar blogs eerder noemde (22, 31).
Jaja, en Athene was de bakermat van de democratie en de Perzische vorsten belichaamden sensuele perversie en de Romeinen waren op en top rationalisten – u ben een flink eind op weg met het complete rijtje achterhaalde stereotypen. Maar ik vind het wel fijn dat u antwoord op mijn vraag van vanochtend hebt gegeven. Uw motto “conclusies hard maken” verdwijnt in de prullenbak zodra dat u beter uitkomt, nu ook weer met uw “Bergrede = socialistische utopie”.
Wat Robbert schrijft. Banaal en oppervlakkig.
De topografische aanduiding van Gen. 8:4 is nou net niet uit de duim gezogen. Wat schrijft JonaL als hij het citeert? Precies, “bergen van Ararat”. Meervoud. Geen enkelvoud. U lijdt aan dezelfde onwetendheid – of als u het stukje van JonaL daadwerkelijk met enige aandacht gelezen hebt, domheid – als de fundagelisten die zo naarstig op de verkeerde plek op zoek zijn. Dat blijkt ook hieruit: “zo’n politiek document”. De Bijbel is niet één document. Het is een verzameling van enkele tientallen documenten. Alleen fundagelicalen en hun seculiere tegenhangers poneren dat het boek een eenheid vormt.
En raad eens? De zondvloed is wellicht evenmin uit de duim gezogen. Moet u wel verder kijken dan uw bevooroordeelde neus lang is. Hier bijvoorbeeld:
https://www.livius.org/articles/misc/great-flood/flood5/
Het waren er misschien wel vier. Hoe verrassend voor iemand als u, we hebben een religieuze uitleg van een verwoestend en terugkerend natuurverschijnsel.
Die psalmen zijn gedichten, die drukken iets menselijks uit.
De zondvloed verhalen niet, dan?
Ja, die ook.
Eerlijk is eerlijk, hiermee herstelt u zich.
“de zoektocht naar een scheepswrak op de berg”
De plaatselijke bevolking zal de ijverige zoekers niet wijzer maken.
Is Al-Gudi ook de zelfde berg waar volgens de Mesopotamiërs de ark geland was? Ik meen dat er een Assyrische koning was die in een inschrift over zijn expeditie naar die berg bericht en als een toerist bij de Chinese Muur een stukje hout als souvenir mee naar huis nam.
Dat laatste is nieuw voor mij.
Het is al lang geleden dat ik het Gilgameshverhaal heb gelezen, maar mij staat daarvan bij dat het schip van (niet Noach maar) Oetnapisjtim naar de Perzische Golf was gespoeld, waar hij woonde als een erkende wijze, en dat Gilgamesh hem daar opzocht om hem uit te vragen over onsterfelijkheid.
Gelukkig is de tentoonstelling alleen uitgesteld en niet afgelast! (een duiveltje op mijn schouder zegt nu “wat niet is kan nog komen” maar daar luister ik maar even niet naar)
De boekenkast in mijn ouderlijk huis bood plaats aan een boekje van een of andere Amerikaan die de ark gevonden meende te hebben. Op de berg Ararat uiteraard. Ik herinner me foto’s van houtsplinters in ijs als bewijs. Zo uit het vriesvak: fantastisch!
Ik heb er nog spijt van dat ik dat boekje niet heb meegenomen toen de boedel werd verdeeld. Maar ik wist toen nog niet dat ik ooit zo dol zou zijn op dit soort literatuur.
Want wetenschap is prachtig, maar de helaasheid van sommige dingen is haast nog mooier.
Ook als men een andere berg zoekt waar Noachs ark gestrand zou zijn, is men nog steeds bezig de zondvloedverhalen als een gebeurtenis te zien die zo plaats heeft gevonden zoals in de bijbel staat. Al valt dat niet mee, want er staan twee verhalen die duidelijk in elkaar zijn geknipt en die elkaar op tal van details tegenspreken. Als gelovige moet je dan concluderen dat de redacteuren van deze tekst niet het doel hadden de gelovige van een historische gebeurtenis op de hoogte te stellen. Iets wat je als gelovige heel vaak moet concluderen. De redacteurs van de teksten hadden hele andere bedoelingen. Het zoeken van een plaats waar de ark zou kunnen zijn gestrand miskent die bedoelingen.
Het antwoord heb je eigenlijk zelf al gegeven: de bijbel heeft niet als doel de gelovigen van een historische gebeurtenis op de hoogte te stellen. Helaas vatten veel gelovigen het wel zo op. En sommigen kunnen dan, als ze met de gelovige neus op de feiten worden gedrukt, gaan denken: de bijbel heeft toch gelijk! En dat ga ik bewijzen ook!
@Frans
Alle gelovigen, ik ook, vinden dat de bijbel gelijk heeft. Maar we zijn het niet eens over wat dat gelijk inhoudt. Ik vind dat mensen die naar de resten van de ark gaan zoeken, waar ze dat ook doen, zich bezig houden met het decor, en niet met het stuk dat opgevoerd wordt.
Het is krek zo.
Dat is natuurlijk het probleem, in het bijzonder voor exacte mensen: hoe kun je nou in iets geloven als je denkt dat het niet waar is?
Hoe haalt iemand het in z’n hoofd om op zoek te gaan naar stukken hout van Joost mag weten hoe oud? Als al heb je een zeer geringe kans op een stukje fossiel. Is die Irwin zelf op de maan geweest, blijkbaar niet, hij wordt aangeduid als bestuurder. Misschien ligt daar dan ook nog een ark, aan de achterzijde allicht.
Mooie foto! En ik wist helemaal niet eens dat James Irwin op de maan heeft gewandeld!
Daar ontmoette hij God, zei hij en terug op Aarde ging hij obsessief zoeken naar de Ark van Noach, na enige tijd intensief bijgestaan door Jan van den Bosch van de EO, die in jaren tachtig geregeld de zoektocht op tv-versloeg. Op een gegeven moment mochten ze van de Turkse autoriteiten ter plaatse niet meer verder gaan en dat was het dan. Irwin had nog plannen om de strijdwagens van de Farao in de buurt van de Sinai op te sporen, verzwolgen tijdens de Exodus. En hij ging voor de Ark des Verbonds. Het kwam er allemaal niet meer van. ( De Ark des Verbonds is later natuurlijk wel gevonden door Graham Hancock in Ethiopië…😉)