Tag: Ararat

Vijfmaal werelderfgoed: Oost-Turkije

On door Jona LenderinginAnatolië, Archeologie, Byzantijnse Rijk, Geschiedenis, Hellenisme, Midden-Oosten, Oud Armenië, Prehistorie, Romeinse Keizerrijk, Toerisme
Een van de mooiste gebouwen in Turkije: de Hagia Sofia in Trabzon

Wat valt er in Turkije zoal te zien? Ik behandelde vorige week de zuidwestkust, het noordwesten van het Aziatische deel van Turkije en het centrum. Vandaag gaan we naar het oosten. En dan moet meteen het hoge woord eruit: alles hier is omstreden. Niemand trekt in twijfel dat dit gebied eeuwenlang bewoond is geweest door Armeniërs, wier taal en religie sinds de Perzische tijd tot de twintigste eeuw gedocumenteerd zijn, en niemand ontkent dat de Armeense bevolking tijdens de Eerste Wereldoorlog beestachtig is afgeslacht. In Europa spreken we van de Armeense Genocide, een naam waartegen Turken bezwaar maken. Ik laat die kwestie rusten. Ik laat ook de relaties tussen de Koerden en de Turkse overheid onbesproken. U leest Volg de wolken van Marcel Kurpershoek maar, een boek dat alle stemmen aan het woord laat.

Middeleeuws erfgoed

Ik begin in Trabzon, het antieke Trapezous en het middeleeuwse Trebizonde. Niet veel oudheden hier, maar wel het op één na mooiste Byzantijnse kerkje dat ik ooit zag. (Morgen het mooiste.) Achter Trabzon is in de bergen het Soumela-klooster, met prachtige wandschilderingen. Het achterland is heel aantrekkelijk, dus de lange rit naar Erzurum – prachtige Seljukische gebouwen – is bepaald geen straf. Nog verder ligt Kars en daar achter ligt, in het zwaar bewaakte grensgebied met Armenië, Ani.

Lees verder “Vijfmaal werelderfgoed: Oost-Turkije” →

Armenië in Assen

On door Jona LenderinginAnatolië, Archeologie, Assyrië, Christendom, Geschiedenis, Musea, Oud Armenië, Wetenschapscommunicatie12 reacties
Bronzen beeldje van een edelhert, 1200-1000 v.Chr., gevonden in Tolors. (© Historisch Museum van Armenië, Yerevan)

Er zijn, althans op deze blog, eigenlijk twee Armeniës. Het een is een klein staatje ten zuiden van de Kaukasus, ingeklemd tussen Turkije en Azerbaijan, waarmee het op voet van oorlog staat. Gelukkig voor de Armeniërs loopt de weg van Iran naar Rusland door hun land, zodat er zowel in het zuidoosten als in het noorden landen zijn die baat hebben bij stabiliteit. Het andere Armenië is een antieke natie die zich uitstrekte over grote delen van wat nu oostelijk Turkije is en ook een deel van Noordwest-Iran. Dat antieke Armenië werd in de vierde eeuw na Chr. christelijk en die religie is wat het toenmalige en het hedendaagse Armenië verbindt.

In de ban van de Ararat

Aan dat antieke Armenië wijdt het Drents Museum nu een tentoonstelling, In de ban van de Ararat. Allerlei prachtige stukken uit het Historisch Museum van Armenië in Yerevan zijn nu in Assen.

Het knappe is dat u een goed beeld krijgt van de antieke materiële cultuur, hoewel de bruiklenen alleen komen uit het moderne Armenië. Het is alsof je aan de hand van de collectie van het provinciaal museum van Noord-Brabant een overzicht maakt van de geschiedenis van alle Nederlandse gewesten in de zestiende eeuw. Bewonderenswaardig is trouwens ook dat de expositie er überhaupt is gekomen. De corona heeft Armenië namelijk zeer hard getroffen en er was ook nog een oorlog met Azerbaijan die slecht afliep voor de Armeniërs.

Lees verder “Armenië in Assen” →

Misverstand: Ararat

On door Jona LenderinginBijbel, Factcheck, Geschiedenis, Middeleeuwen, Religie21 reacties
James Irwin (links) zocht op de verkeerde berg naar de Ark van Noach

Misverstand: De Ark van Noach liep aan de grond op de berg Ararat

Elke antieke beschaving kende mythen over het ontstaan van de wereld. In het Babylonische scheppingsverhaal Enuma Elisj werden fasen van opbouw afgewisseld door fasen van verwoesting. Het bekendste voorbeeld van zo’n verwoestingfase is de grote overstroming die een einde maakte aan de pas geschapen mensheid. Alleen de opvarenden van een wonderbaarlijk schip overleefden. De populaire mythe werd al in het derde millennium opgeschreven en werd eindeloos doorverteld. Zo kwam ze terecht in Griekenland, op het Arabisch Schiereiland en in Judea, waar het verhaal werd opgenomen in de Bijbel.

Sommige moderne gelovigen hebben zó veel respect voor hun heilige boek, dat ze in het oosten van Turkije op zoek zijn gegaan naar de restanten van het grote schip, de Ark van Noach. James Irwin (1930-1991), de piloot van de maanlander van de Apollo-15, organiseerde verschillende expedities, zonder iets te vinden; Ron Wyatt (1933-1999) claimde meer succes en zou bij andere gelegenheden ook nog de Toren van Babel, Sodom en Gomorra alsmede de Ark van het Verbond hebben weten op te sporen. Zo zijn er miljoenen dollars besteed aan de zoektocht naar een scheepswrak op de berg die tegenwoordig wordt aangeduid als Ararat. En dat is de verkeerde plek. De Bijbel noemt namelijk geen berg met die naam.

Lees verder “Misverstand: Ararat” →

Armenië en Ararat

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Musea, Oud Armenië4 reacties
Reliek van Ark van Noach, 1698 in het museum bij de Kathedraal van Etsjmiadzin

[Ik leen mijn blog even uit aan een persbericht van het Drents Museum.]

Hoewel de Ararat niet in Armenië ligt, zijn deze beroemde heilige berg en de kleinste republiek van de Zuidelijke Kaukasus onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vanaf 12 april 2020 spelen Armenië & Ararat de hoofdrol in de tentoonstelling In de ban van de Ararat – Schatten uit het oude Armenië. Schitterende objecten uit het History Museum of Armenia in Yerevan én een uniek reliek van de Ark van Noach komen naar Assen.

Na de grote internationale archeologietentoonstellingen over Iran en Nubië in 2018, presenteert het Drents Museum volgend voorjaar het verhaal van de rijke cultuur van Armenië. Een verhaal waarin de ruim 5.000 meter hoge Ararat niet kan ontbreken. Volgens de traditie stammen de Armeniërs rechtstreeks af van Hayk, een achter-achterkleinzoon van Noach die met zijn beroemde ark vastliep op de flanken van de Ararat.

Lees verder “Armenië en Ararat” →

Gewetensvraag

On door Jona LenderinginBijbel, Midden-Oosten, Oud Armenië23 reacties
De verkeerde berg is wel erg mooi.
De verkeerde Ararat is wel erg mooi.

Ik zit met een bescheiden gewetensvraag, dus lieve lezers van deze kleine blog, help mij. Zo af en toe is er weer iemand die op zoek gaat naar de Ark van Noach, die zou moeten liggen op een berg in het oosten van Turkije die tegenwoordig “Ararat” wordt genoemd. Die zoektocht is vrij stompzinnig en dan bedoel ik niet wat een seculiere lezer denkt: dat die ark nooit heeft gevaren.

Me even verplaatsend in iemand die het gelijk van de Bijbel wil bewijzen: léés die Bijbel dan. Er staat uitdrukkelijk dat de ark rustte “op de bergen van Ararat”, en het woord “Ararat” is een verwijzing naar een koninkrijk dat ooit in het oosten van Turkije lag en bekender is onder de naam Urartu. De “berg Ararat” danken we aan westerse reizigers als Marco Polo, die een onjuiste bijbelvertaling bij zich hadden. Joden, oosterse christenen en moslims wijzen een andere plaats aan, vlakbij Cizre in zuidoost-Turkije, en het aardige is dat die plek ook wordt genoemd in Babylonische teksten. Bij Cizre is blijkbaar iets te zien – de bronnen noemen bitumen en pek – en het is een verdedigbare vraag wat nou de aandacht van de Babyloniërs, joden, oosterse christenen en moslims heeft getrokken. Meer over deze materie hier.

Lees verder “Gewetensvraag” →

Zwendel

On door Jona LenderinginBijbel, Christendom, Geschiedenis, Middeleeuwen, Oud Armenië6 reacties
Te koop: een sport van de Jacobsladder.

Ik weet niet hoe het u vergaat, maar voor een goede zwendelaar voel ik sympathie. Voor Victor Lustig, die erin slaagde de Eiffeltoren aan een schroothandelaar te verkopen, koester ik niets dan de allergrootste bewondering, en dat geldt eveneens voor een Han van Meegeren, die de halve kunstwereld voor ’t lapje hield. Ik moest dan ook grinniken om de advertentie hierboven, die op de Italiaanse eBay heeft gestaan. Als mensen bereid zijn €675 neer te tellen om een sport te bemachtigen van de ladder die de aartsvader Jacob zou hebben gezien in een droom, dan verdienen ze het €675 te verliezen.

Dit was een extreem voorbeeld. Het lijkt me verder vrij menselijk dat je herinneringen tastbaar wil maken. Zelf bewaar ik een stukje van de Berlijnse Muur, een paar oude brieven, wat visitekaartjes en een handvol foto’s. Als gelovige mensen een relikwie willen vereren, lijkt mij dat alleen maar heel normaal. Het lijkt me ook heel normaal dat er altijd bedriegers zijn geweest die aan de vraag voldeden: elke middeleeuwse pelgrim keerde uit Rome terug met het gebeente van een heilige naar keuze – de catacomben lagen toch vol botten.

Lees verder “Zwendel” →

Kwakgeschiedenis: de Ark

On door Jona LenderinginBijbel, Jodendom, Oud Armenië, Pseudowetenschap
De berg waar de Ark van Noach niet liggen kan is wel erg mooi.

Elke antieke beschaving kende mythen over het ontstaan van de wereld. In het Babylonische scheppingsverhaal werden fasen van opbouw afgewisseld door fasen van verwoesting. Het bekendste voorbeeld van zo’n verwoestingfase is de grote overstroming die een einde maakte aan de pas geschapen mensheid. Alleen de opvarenden van een wonderbaarlijk schip overleefden. Deze populaire mythe werd al in het derde millennium opgeschreven en werd eindeloos doorverteld. Zo kwam ze terecht in Griekenland, op het Arabisch Schiereiland en in Judea, waar het verhaal werd opgenomen in de Bijbel.

Sommige moderne gelovigen hebben zó veel respect voor hun heilige boek, dat ze in het oosten van Turkije op zoek zijn gegaan naar de restanten van het grote schip, de Ark van Noach. James Irwin (1930-1991), de piloot van de maanlander van de Apollo-15, organiseerde verschillende expedities, zonder iets te vinden; Ron Wyatt (1933-1999) claimde meer succes en zou bij andere gelegenheden ook nog de Toren van Babel, Sodom en Gomorra alsmede de Ark van het Verbond hebben weten op te sporen. Zo zijn er miljoenen dollars besteed aan de zoektocht naar een scheepswrak op de berg die tegenwoordig wordt aangeduid als Ararat. En dat is de verkeerde plek. De Bijbel noemt namelijk geen berg met die naam.

Lees verder “Kwakgeschiedenis: de Ark” →