Ik heb uw hulp even nodig. Ik zoek namelijk een titel voor mijn nieuwe boek. En nu vraag ik uw advies.
Het boek gaat over de simpele vraag waarom je in de media nooit verneemt waar de dynamiek zit in de oudheidkunde. Het gaat over trivialiteiten (“in de Oudheid hadden ze ook epidemieën”) en wordt geestdodend saai gebracht (“de terpen zijn het Pompeii van het noorden”). Terwijl u wel uitleg krijgt over CRISPR of het principe van de Virgo-detector, legt bijna niemand u het wetenschappelijke uit van de oudheidkunde. De universiteit niet, de wetenschapsjournalistiek niet, de musea zelden. U krijgt vooral weetjes, zelden wetenschap.
Oudheidkunde is een wetenschap
Daarvoor zijn verschillende verklaringen, waarvoor u het boek maar moet lezen. En er zijn ook oplossingen, waarvoor u het slothoofdstuk kunt raadplegen. Ze veronderstellen echter wel dat er überhaupt dynamiek is. Daarover gaan dus de voorafgaande hoofdstukken. Over poststructuralisme, over klimaatwetenschap, over digitale paleografie en andere AI-projecten, over brede prospectie en natuurlijk over de hermeneutische implicaties van de DNA-revolutie. Hier is meer. De werktitel is dus Oudheidkunde is een wetenschap. Want daar gaat het boek over.
Ik hoef maar één lezer te hebben. Die heet Robbert Dijkgraaf. Na lectuur zal hij, overtuigd door mijn verlammende argumenten, even wat maatregelen nemen om de oudheidkunde en de rest van de wereld te redden. Dus dat is simpel. Het probleem is dat mijn uitgever een niet geheel ongerechtvaardigd belang heeft nog een tweede, een derde en een drieduizendste exemplaar te verkopen. Wat ons dwingt tot een sexy titel. Bijvoorbeeld In de Oudheid hadden ze ook epidemieën of De terpen zijn het Pompeii van het noorden. En dat is nou net wat ik wil vermijden.
Kortom, ik zoek een titel die de aandacht trekt zonder het vak verder te beschadigen. Mijn beste gok is Oudheidkunde is een wetenschap (en het is wellicht een goed idee haar ook zo te presenteren), maar het woord “wetenschap” schrikt lezers af. Wat een symptoom is van het militante anti-intellectualisme dat het eigenlijke probleem vormt.
Kortom, wie helpt mijn uitgever? We zoeken dus een titel die de aandacht trekt zonder dat de ene lezer die nodig is, het boek terzijde legt als het zoveelste bewijs dat de oudheidkunde niet meer heeft te bieden dan wistjedatjes, trivialiteitjes en weetjes.
Suggesties liefst in de commentaarsectie of eventueel daar.
Naschrift,13 juni 2023
Het werd toch Oudheidkunde is een wetenschap (en dat mag je ook best eens uitleggen).
Vernieuwing in de Oudheid.
De altijd nieuwe Oudheid.
‘Nieuw in Oud – De toekomst van ons verleden.’
Nog lang niet zo’n makkelijke vraag. Hierbij wat suggesties, alhoewel ik niet denk dat ze fantastisch zijn. ‘Oudheidkunde is een wetenschap’ vond ik eigenlijk zo slecht nog niet.
‘Oudheidkunde in beweging?’ (met of zonder vraagteken)
‘Denken over Oudheidkunde’
‘Oudheidkunde herbezien/hernieuwd
Metamorfose van de Oudheidkunde?
‘Oudheid(on)kunde’
‘Oudheid(on)kunde?’
‘Oudheidkunde afgestoft’
“Oudheidkunde is een wetenschap” vond ik juist klinken alsof je in de verdediging schiet.
“De ontdekking van de Oudheid” misschien? Met als ondertitel iets als: “hoe moderne technieken het verleden ontraadselen”.
Mee eens.
‘De Oudheid als wetenschap’ klinkt m.i. beter.
Maar er zijn vele andere mogelijkheden, bijv.
‘De Tigris is geen tijger en andere vragen over het verleden.
De oudheid als wetenschap’.
NB: Een titel als ‘Redelijk alternatief. De oudheid als wetenschap’ lijkt mij geen optie, omdat slechts 1 lezer geïnteresseerd zou zijn, hoewel dat vgls JL voldoende is.
‘Stille getuigen – Oudheidkunde als wetenschappelijke puzzel’
‘Van object naar inzicht – Oudheidkunde in ontwikkeling’
“Oudheidkunde! Wetenschap zonder wistjedatjes, trivialiteitjes en weetjes.”
“Oudheidkunde is wetenschap!”
“Oudheidkunde zonder poespas”
Ik heb geen titel maar wel een denkrichting, denk aan “wetenschap door de plee” of zoiets. Iets waarin de wetenschap dus geschoffeerd wordt. Dat heeft een actuele aha-factor (denk aan de manier waarop de wetenschap door veel leden van onze samenleving sowieso wordt gezien als een deel van ‘de elitaire samenzwering’), en daarmee wekt het wellicht nieuwsgierigheid. En als je meer wilt benadrukken dat het gaat om het redden van de wetenschap, dan kan je een vraagteken gebruiken: “wetenschap door de plee?” Nu nog de juiste woorden vinden.
Je werktitel is een prima ondertitel overigens.
Oude geschiedenis, nieuwe technieken.
Mede namens de collega’s in het musrum: ‘Oudheidkunde is een wetenschap’ is prima. Het is duidelijk, het is misschien niet sexy, maar wel catchy en je bereikt je doelgroep. Dit is geen boek voor mensen die al tevreden zijn met Vreselijke Fik.
Inderdaad. Je eigen titel is de beste.
“De Oudheid Onderbouwd”
Niet gemakkelijk. De werktitel wekt in ieder geval vragen op, want wat is wetenschap. Is iets alleen maar wetenschappelijk als er controleerbare experimenten kunnen worden uitgevoerd. Zelf ben ik een beetje opgegroeid met het idee dat er hypothesen moeten worden getoetst en dat er zo vooruitgang wordt geboekt. Dat kennis intersubjectief is. “Dat mijn is mijn visie” is een oninteressante en niet-toetsbare uitspraak in de wetenschap. Een titel zou dus moeten aangeven dat er vooruitgang wordt geboekt in de oudheidkunde. “Nieuwe ontwikkelingen in de oudheidkunde”. Misschien!?
“Is iets alleen maar wetenschappelijk als er controleerbare experimenten kunnen worden uitgevoerd.”
Nee, want dan kunnen we onderzoek naar de Oerknal ook afschrijven.
Overigens is reenactment vaak een controleerbaar experiment.
“Oudheidkunde exact”
“De oudheid gereanimeerd met nieuwe technieken”
“De oudheid is geen Frankenstein”
“De oudheid opnieuw uitgevonden”
“Frisse kijk op de oudheid”
“De oudheid en AI”
Titel: “Oud Nieuws”.
Dit bevalt me, met als ondertitel “Hoe we meer te weten komen over het verre verleden”.
Of als ondertitel: “Nieuwe kijk op Oude zaken”.
Die is nog beter, want korter.
De Oudheid 2.0
Nieuwe technieken, nieuwe inzichten.
Je kan denk ik het beste op zoek gaan naar een (algemeen) bekend verhaal, mythe of beeld uit de oudheid waarin iets op een verkeerde wijze gepresenteerd wordt, simpeler wordt gepresenteerd dan het is, of verkeerde verwachtingen opwekt, zoals de universiteit, de wetenschapsjournalistiek en de musea volgens jou nu de oudheidkunde op een te simpele, verkeerde wijze presenteren aan het grote publiek. Als je dat iets gevonden hebt, kan dat je hoofdtitel vormen. Het liefst iets kort en krachtigs, zoals je vorige boektitels ‘De Vergeten Oorlog’ of ‘Hannibal in de Alpen’, laten we bijvoorbeeld zeggen ‘De Hiel van Achilles’. Daarmee trek je dan de aandacht van de gemiddelde Nederlander die je boek in de boekenwinkel ziet liggen of er een plaatje van ziet op het internet. Niet iets te moeilijks en iets waarvan die gemiddelde Nederlander zegt ‘Ja, daar heb ik ooit van gehoord’, zoals de hiel van Achilles, het neusje van Cleopatra, de brand van Rome, de tocht van Hannibal, etcetera. Dan kan je ondertitel vervolgens is als je huidige, ik zou zeggen degelijke, werktitel zijn ‘Oudheidkunde is een wetenschap’, of ‘waarom oudheidkunde een wetenschap is’, of zelfs een ‘moderne’ wetenschap’.
Dan krijg je dus uiteindelijk iets in de zin, trant, klank van ‘De Hiel van Achilles: waarom oudheidkunde een wetenschap is’.
Misschien heb je hier iets aan.
Hoofdtitel: Oudheid als wetenschap (maar dan anders weglaten, want dan wak je het af!)
Subtitel: Voortschrijdend inzicht door nieuwe technieken
herstel regel 2: wak moet zijn: zwak
De Oudheid volgt ons nog steeds
Kan de wetenschap ons helpen
Een beetje flauw, maar ik kan het niet laten:
“Het Laboratorium van Indiana Jones: Oudheidkunde is een wetenschap”
Ik denk dat het probleem van de titel is dat je zowel wilt overbrengen dat je boek een serieuze zaak betreft, maar dat het ook andere lezers dan Robert Dijkgraaf moet prikkelen om het te lezen. Verder kan het geen kwaad de huidige situatie een beetje te dissen 🙂
Meer kennis over ons verre verleden.
Ik zocht naar een woordspeling op “Oude wijn in nieuwe zakken” maar raakte nog niet verder dan het evidente
Oudheid in nieuwe wetenschappen
Een variant op jouw titel: Oudheidkunde is een vak.
‘Schandaal!’
‘Robbert Dijkgraaf!”
(Oudheidkunde is een Wetenschap)
Misschien trekt dat zijn aandacht 😉
De oudheidkunde van vandaag en morgen.
AI heeft Romeinen en Grieken veranderd.
Dit staat niet in de krant: de oudheid verandert
De oudheid lijkt niet meer op wat die geweest is.
Oudheidkunde bij de tijd
Oudheidkunde van vandaag
Romeinen en computers, nieuwe data voor oudheidkunde
‘Dit staat niet in de krant: hoe de oudheid nu verandert’
Of: ‘ Dit staat niet in de krant: waardoor de oudheid nu verandert’
‘Wat de krant ons niet verteld: hoe/waardoor de oudheid nu verandert’
Ik ben niet helemaal gelukkig met het over-postmodernistische ‘de oudheid verandert’ maar ‘hoe ons beeld van de oudheid nu verandert ‘ is te lang..
Als je het ‘nu’ weglaat suggereer je een algemene verhandeling over processen en mechanismen van verandering in de oudheid, terwijl het over op dit moment gaan de gang zijnde veranderingen in de oudheidkunde en de gevolgen daarvan voor het beeld van de oudheid gaat..
‘Meer dan weetjes – de oudheidkunde als moderne wetenschap’
‘Hoe de oudheid wetenschappelijk wordt afgestoft’
‘Meer dan weetjes – hoe de oudheidkunde zich vernieuwd’
‘
In plaats van ‘Ze hebben mijn vader vermoord’, ‘ze hebben mijn vak vermoord’. 75 pagina’s, allereerst een nostalgische beschrijving van de 8 jarige opleiding, en dan de stand van zaken nu.
Oudheidkunde
kort & krachtig
Nieuwe wijn in oude zakken. Of een vergezochte variant: nieuwe lijn in oude zaken.
Namens een steekproef n=1: van Oudheidkunde had ik nooit gehoord, totdat ik jouw blog begon te lezen. Meer nog dan wetenschap denk ik (n=1) dat Oudheidkunde de beoogde gemiddelde enthousiaste leek afschrikt. Waar je boek vooral over lijkt te gaan zijn de nieuwste technieken die ons veranderende inzichten geven. Een titel als Revolutie: nieuw inzicht in oude waarheden o.i.d. lijkt mij gepast. In de ondertitel iets met paradigmaverschuiving want dat lijkt mij wel aan te slaan.
“Was Cleopatra zwart?”
“Wat we nu weten over de Oudheid”
Ik ben niet enthousiast over (subtitels) als ‘De oudheidkunde is een wetenschap’. Ten eerste maakt een dergelijke titel niet duidelijk dat het boek over vernieuwing en de presentatie daarvan gaat. Ten tweede, lijkt het boek niet te gaan over de vraag of oudheidkunde een wetenschap is en wat het tot een wetenschap maakt etc,. hoewel het doordesement is van het idee dat oudheidkunde een wetenschap is en van ergernis over het feit dat zij niet als dusdanig gepresenteerd wordt. Dat oudheidkunde een wetenschap is het uitgangspunt van het boek, niet de conclusie. Het boek behandelt de vraag hoe je, gegeven dat uitgangspunt, de oudheidkunde zou moeten presenteren. Dat het over de presentatie van de oudheid gaat zou dus in de titel tot uitdrukking moeten komen.
Als je je onvrede over de manier waarop de oudheidkunde gepresenteerd wordt tot uitdrukking wilt brengen in de (sub)titel lijkt ‘Oudheidkunde is een wetenschap, duh’ of “Oudheidkunde is een wetenschap!!!!!” me een geschiktere (sub)titel.
Als je wilt benadrukken dat jij de oudheidkunde als een wetenschap behandelt dan lijkt een (sub)titel als ‘oudheidkunde als wetenschap’ me duidelijker.
‘De basenparen van de farao’
(om de DNA-revolutie uit te venten)
Ik zag hierboven een paar regels voorbijkomen die mij wel aanspreken:
‘Oudheidkunde in beweging’
met als ondertitel
‘Een nieuwe kijk op oude zaken’.
“Oudheidkunde is zeg maar echt een vak.”
“Hoe een vijver en drie dammen toch een aquaduct kunnen zijn.” (of een vergelijkbare, beter bekkende en relevantere variatie op “Waarom de hel naar zwavel ruikt”), met een goede ondertitel.
“Waarom we niet weten of een rivier een gracht is. En veel andere inzichten in hoe de oudheidkunde werkelijk werkt.”
“Nieuwe technieken voor de oudheid.”
“Inscripties en isotopen – Nieuwe data, perspectieven en methoden in de oudheidkunde.”
Ik moest denken aan het boek met de titel: “Leidinggeven aan professionals? Niet doen!” Iets in die geest. Dus: “Wat weten we over de oudheid? Zo goed als niets!”. Of: “Harde feiten over de oudheid? Vergeet het maar!”
Mag best prikkelen. Succes met het boek!