Grafportret

Grafportret uit de Kharga-oase (Louvre, Parijs)

Het is, geloof ik, langzamerhand wel bekend dat de Grieken en Romeinen hun beelden beschilderden. Ik blogde er onlangs nog over. Er zijn allerlei reconstructies van bontbeschilderde beelden, zoals de cenotaaf van Marcus Caelius en deze Augustus van Primaporta. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik vind de kleuren ongeloofwaardig. Konden ze in de Oudheid nou echt niets maken dat de natuurlijke tinten beter benaderde?

Ik heb altijd gedacht dat het blijkbaar niet zo was. Die onderzoekers zouden toch wel hebben geweten wat ze deden. Maar een tijdje geleden zag ik bovenstaande kop in het Louvre. De kleuren kloppen een stuk beter. Dit is iemand die tegenover je zou kunnen staan in de metro in Cairo. De kop zou zijn gevonden in de Kharga-oase in de westelijke woestijn van Egypte, maar hij is vermoedelijk afkomstig uit een atelier in Hermopolis in Midden-Egypte en dateert uit de derde eeuw na Chr.

Lees verder “Grafportret”

Papyri

De mythe van Horus en Seth
De mythe van Horus en Seth

Is het kunst, de verzameling Egyptische, Griekse en Romeinse papyri die ik u vandaag ga tonen? Daarover valt een boom op te zetten. De teksten zijn natuurlijk niet bedoeld als kunst: ze dienen om informatie over te dragen. Toch hebben de schrijvers geprobeerd er iets moois van te maken. Dat kun je zien, zelfs als je die oude talen niet kunt lezen: regelmatige handschriften van geoefende klerken. Mensen die, in een samenleving waarin de meeste mensen ongeletterd waren, een zeldzame vaardigheid bezaten en dat wilden tonen door het mooi te doen.

Papyri liggen – bij tienduizenden – in musea, maar worden lang niet allemaal getoond. Het materiaal is namelijk extreem kwetsbaar: door te veel licht kan de inkt al verbleken. (Deze kwetsbaarheid draagt voor mij, om redenen die ik ook niet helemaal kan peilen, bij aan de ervaring dat dit mooi is.) In sommige musea worden de papyri daarom getoond in halfverlichte zalen; in het Neues Museum in Berlijn liggen ze in laden die je moet openen voor je ze kunt bekijken en, wie weet, lezen. Het merendeel der papyri is overigens nog niet gepubliceerd: er is nog voor eeuwen werk voor papyrologen.

Lees verder “Papyri”