Nog even over de expositie over Byblos

Ik verblijf deze week in het buitenland (voor antropologisch veldonderzoek naar West-Aziatische wetenschapsbloggebruiken) maar ik wil u het onderstaande niet onthouden. Sinds de opening van de tentoonstelling ‘Byblos. ’s Werelds oudste havenstad‘ in afgelopen oktober kwamen al meer dan 100.000 bezoekers naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Zoals de vaste lezers van deze blog weten, gaat de expositie over de archeologie van de aloude Libanese havenstad.

100.000 bezoekers: dat is niet alleen maar een succes voor het museum of leuk voor 100.000 bezoekers. In een tijd waarin cultuur zienderogen verschraalt tot kunst, zoals literatuur verarmt tot fictie, is het fijn dat juist deze tentoonstelling het goed doet. Een tentoonstelling waar niet alleen mooie stukken te zien zijn, maar die ook en vooral een archeologisch verhaal vertelt. Dit is cultuur zoals het is bedoeld: mooi maar vooral intellectueel prikkelend.

Lees verder “Nog even over de expositie over Byblos”

Ancient History Magazine: nu los te koop

[Ancient History Magazine is vanaf vandaag verkrijgbaar bij de AKO Boekhandel bij u op de hoek. Dit keer geen Brexitperikelen, zoals vorige week. Ga het even halen, lieve mensen, het is een leuk blad en het verdient gewoon veel publiek.]

Liefhebbers van de oudheid kunnen vanaf nu hun hart ophalen bij een van de achtenzeventig vestigingen van de AKO Boekhandel. Hier ligt namelijk vanaf 10 augustus 2021 Ancient History Magazine in de schappen!

Ancient History Magazine

Het idee om een blad over de antieke wereld te creëren ontstond zes jaar geleden bij Karwansaray Publishers, een uitgever van Engelstalige boeken en tijdschriften gevestigd in Zutphen. Het succesvolle oudere broertje van Ancient History MagazineAncient Warfare Magazine – bestond al enige tijd en nu was men klaar voor een volgende stap. In het voorjaar van 2015 werd de Kickstarter gelanceerd door Jasper Oorthuys, hoofdredacteur bij Karwansaray Publishers. Hij werkte samen met de Nederlands historicus en auteur Jona Lendering. In oktober van dat jaar lag het eerste nummer in de schappen.

Lees verder “Ancient History Magazine: nu los te koop”

De Zeevolken: de problemen

Het door Zeevolken verwoeste paleis van Ugarit

In de stukken die ik tot nu toe wijdde aan de Zeevolken vatte ik samen hoe De Blois en Van der Spek in Een kennismaking met de oude wereld uitleggen wat er aan de hand was. Ze doen dat met alle voorzichtigheid die het onderwerp vereist, want veel is onduidelijk. Wat echter inmiddels wél zeker is, is dat er een klimaatverandering is geweest die het maatschappelijke aanpassingsvermogen te boven ging. Ik keek naar het bewijsmateriaal en wees erop dat dit viel te presenteren als een consistent verhaal: zo rond 1200 v.Chr. was er een klimaatomslag; volken uit het Griekse gebied raakten op drift; er was een noordwest-zuidoost-beweging van Zeevolken; steden werden geplunderd; het Hethitische Rijk ging ten onder; de vraag naar tin nam af; de interregionale handelsnetwerken stortten in; men schakelde over op ijzer. We zouden de migratie van de Frygiërs vanaf het zuidelijke Balkanschiereiland naar Anatolië nog kunnen toevoegen.

Complicaties

Het is mogelijk het bewijsmateriaal zo te presenteren, maar er zijn complicaties. De voorgaande alinea past mooi in een negentiende-eeuws frame dat beschavingen à la het West-Romeinse Rijk ten onder gingen door migraties. Dat was destijds een populaire analyse – om niet te zeggen: een koloniaal angstbeeld – maar het is voor de transitie van Oudheid naar Middeleeuwen achterhaald. Op drift geraakte stammen assimileerden en de veranderingen in het Mediterrane wereldrijk hadden vooral te maken met het feit dat het al van binnenuit verzwakt was. Iets dergelijks kan natuurlijk ook spelen bij de Zeevolken: die werden gevaarlijk doordat de oosterse grootmachten al verzwakt waren, waarbij de klimaatomslag die de Zeevolken het ruime sop deed kiezen, slechts één factor was. Moeten we niet zoeken naar andere factoren?

Lees verder “De Zeevolken: de problemen”

Persbericht: Ancient History Magazine

[Ik ben even niet bereikbaar. Maar ik heb voor vandaag wel een leuk berichtje.]

Ancient History Magazine bij de AKO Boekhandel verkrijgbaar

Liefhebbers van de oudheid kunnen vanaf nu hun hart ophalen bij een van de achtenzeventig vestigingen van de AKO Boekhandel. Hier ligt namelijk vanaf 10 augustus 2021 Ancient History Magazine in de schappen!

Het idee om een blad over de antieke wereld te creëren ontstond zes jaar geleden bij Karwansaray Publishers, een uitgever van Engelstalige boeken en tijdschriften gevestigd in Zutphen. Het succesvolle oudere broertje van Ancient History MagazineAncient Warfare Magazine – bestond al enige tijd en nu was men klaar voor een volgende stap. In het voorjaar van 2015 werd de Kickstarter gelanceerd door Jasper Oorthuys, hoofdredacteur bij Karwansaray Publishers, in samenwerking met Nederlands historicus en auteur Jona Lendering, en in oktober van dat jaar lag het eerste nummer in de schappen.

Lees verder “Persbericht: Ancient History Magazine”

Persbericht: Week van de Klassieken

De Week van de Klassieken gaat dit jaar geheel online. Rond het thema ‘de inclusieve oudheid’ zijn er van 8 tot en met 18 april lezingen, presentaties, discussieavonden, symposia en een game event te volgen vanuit het Allard Pierson (Amsterdam), het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden) en Tresoar (Leeuwarden). Tijdens livestreams en online sessies buigen sprekers uit binnen- en buitenland zich niet alleen over de vraag hoe inclusief de wereld van de Grieken en de Romeinen was, maar ligt óók onze eigen manier van de oudheid bekijken, bestuderen, reconstrueren en onderwijzen onder de loep. Doet dat beeld van de oudheid wel recht aan de diversiteit van de antieke wereld? En zijn er voor iedereen die de oudheid wil leren kennen wel gelijke mogelijkheden en kansen, bijvoorbeeld op school, in musea of op de universiteit? Kijk voor meer informatie over alle activiteiten en aanmelden op www.weekvandeklassieken.nl.

***

De Week van de Klassieken trapt op donderdag 8 april af vanuit het Rijksmuseum van Oudheden en het Allard Pierson. Casper de Jonge (Universiteit Leiden) introduceert ’s middags de volle breedte van het jaarthema met de openingslezing ‘Een oudheid voor iedereen: diversiteit, inclusiviteit, en antieke migranten’. Die avond is het woord aan Edith Hall (professor of Classics, Kings College in Londen). Zij verkent in haar lezing de inclusiviteit van de manier waarop musea, de universiteit en het voortgezet onderwijs de Klassieken benaderen.

Lees verder “Persbericht: Week van de Klassieken”

Oog op de Oudheid 2021

Oog op de Oudheid is een jaarlijkse serie presentaties en -discussies over de bestudering van de oudheid, georganiseerd door het Rijksmuseum van Oudheden. Want de wereld van de Romeinen, Grieken, Kelten, Egyptenaren, Joden en Mesopotamiërs is fascinerend, maar de bestudering daarvan is dat eveneens. Onder het motto ‘geen weetjes maar wetenschap’ hoort u vier avonden lang wat onderzoekers nu eigenlijk doen – dit jaar via livestreams. In 2021 is Oog op de Oudheid gewijd aan het thema controverse.

  • data: dinsdag 30 maart, dinsdag 6, 13 en 20 april 2021
  • tijd: 20.00 – 21.30 uur
  • locatie: livestream vanuit het Rijksmuseum van Oudheden
  • kosten: gratis
  • social media: #OodO21

Programma

Elke avond begint om 20.00 uur, wordt ingeleid door en sluit af met een korte discussie onder leiding van presentator Richard Kroes. Om 21.30 uur is de sluiting.

Lees verder “Oog op de Oudheid 2021”

Armenië en Ararat

Een religieuze schat uit Armenië: hout van de Ark van Noach in het museum bij de Kathedraal van Etsjmiadzin

[Ik leen mijn blog even uit aan een persbericht van het Drents Museum.]

Hoewel de Ararat niet in Armenië ligt, zijn deze beroemde heilige berg en de kleinste republiek van de Zuidelijke Kaukasus onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vanaf 12 april 2020 spelen Armenië & Ararat de hoofdrol in de tentoonstelling In de ban van de Ararat – Schatten uit het oude Armenië. Schitterende objecten uit het History Museum of Armenia in Yerevan én een uniek reliek van de Ark van Noach komen naar Assen.

Na de grote internationale archeologietentoonstellingen over Iran en Nubië in 2018, presenteert het Drents Museum volgend voorjaar het verhaal van de rijke cultuur van Armenië. Een verhaal waarin de ruim 5.000 meter hoge Ararat niet kan ontbreken. Volgens de traditie stammen de Armeniërs rechtstreeks af van Hayk, een achter-achterkleinzoon van Noach die met zijn beroemde ark vastliep op de flanken van de Ararat.

Lees verder “Armenië en Ararat”

De terugkeer van Wahibre-em-achet

Het plaatsen van de sarcofaag van Wahibre-em-achet in het Rijksmuseum van Oudheden (©RMO)

Toen ik werd benaderd om het themaboekje te schrijven voor de Week van de Klassieken, gewijd aan migratie in de Oudheid, wist ik meteen dat ik Wahibre-em-achet zou noemen. De inleiding opent dus met de sarcofaag van deze Griekse Egyptenaar, die de wacht houdt bij de ingang van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Zoals de trouwe lezers van deze blog weten, is hij uiteindelijk uitgegroeid tot de titelheld van Wahibre-em-achet en andere Grieken. Er was echter één probleem: de sarcofaag was uitgeleend aan een Amerikaans museum. En het is toch een beetje vreemd als je schrijft “u ziet hem bij de ingang van het museum” als hij daar feitelijk niet staat.

Gelukkig werd de afgelopen maanden duidelijk dat het museumstuk tijdig zou terugkeren. U vindt de museale beschrijving hier en hieronder krijgt u het officiële persbericht. Leuk weetje: dat had eigenlijk gisteren de deur uit gemoeten, maar het museum was bang dat het zou worden opgevat als 1-april-grap.

Lees verder “De terugkeer van Wahibre-em-achet”

Week van de Klassieken 2019

‘Van heinde en verre’

Week van de Klassieken 2019 in teken van migratie

De Week van de Klassieken (4 t/m 14 april 2019) biedt dit jaar een bomvol programma voor jong en oud, liefhebber en academicus, rond het thema Van heinde en verre. Migratie in de klassieke wereld. Er zijn lezingen, rondleidingen, voorstellingen met theater en poëzie, boekpresentaties, wedstrijden en debatten in het hele land. Die gaan over migratie ten tijde van de Grieken en Romeinen: van mensen die van de ene naar de andere plek verhuisden tot migratie van kennis, handelswaar en cultuur naar de verste uithoeken van de wereld. Moderne discussies over migratie roepen vaak historische vragen op, en daarom gaat de Week van de Klassieken ook over de actualiteit. Zo komt in de activiteiten de vergelijking met migratiestromen en migranten vandaag de dag aan bod, en wordt ook de rol van archeologie in actuele discussies over migratie belicht. Lees verder “Week van de Klassieken 2019”