Koning Darius had, zo weten we uit de Historiën van Herodotos en dankzij de inscriptie van Behistun, het koningschap bemachtigd en had het rebellerende Babylon getuchtigd. Het Perzische Rijk leek in rustiger vaarwater te komen en leek als eenheidsstaat te zijn gered. Leek, want in de laatste dagen van het jaar 522 ontving de nieuwe koning slecht nieuws.
Terwijl ik verbleef in Babylon, kwamen deze provincies tegen mij in opstand: Persis, Elam, Medië, Assyrië, Egypte, Parthië, Margiana, Sattagydia en Skythië. (Behistuninscriptie 21)
Uiteraard waren dit geen opstanden. Dat veronderstelt immers dat er een moment was geweest waarop deze gebieden Darius als heerser hadden erkend en dat was niet het geval. Dit waren gebieden die na de dood van Kambyses en Bardiya/Gaumata voor zichzelf waren begonnen en niet van zins waren hun herwonnen onafhankelijkheid op te geven. De lijst uit Behistun is overigens niet eens compleet: Herodotos weet dat de satraap van Lydië (in wat nu Turkije is) eveneens een nogal onafhankelijke koers was gaan varen.
Het enige conflict dat je “opstand” zou mogen noemen, was de situatie in het centraal gelegen Medië. Hier had Darius immers de macht gegrepen. Hij moet zijn geschrokken dat ook de Meden zich niets meer aan hem gelegen lieten liggen en zal zéker zijn geschrokken toen de Meden begonnen hun oude territoria te hernemen: Armenië en Sagartië. Extra problematisch was dat Darius’ leger voor een deel bestond uit Medische soldaten, en dat Darius geen nieuwe Perzische troepen kon rekruteren aangezien hij Persis niet beheerste. Zoals ik al aangaf, vermeldde zelfs Herodotos deze revolte, wat suggereert dat zijn informant het belang heeft benadrukt.
De rebellenleider heette Fraortes en beweerde af te stammen van de aloude Medische leider Kyaxares – een claim die Darius in de Behistun niet tegenspreekt. Hij zou de tijd hebben om zijn macht te consolideren, want de winters in westelijk Iran zijn koud en nat en sneeuw maakt de passen in het Zagrosgebergte onbegaanbaar.
Toch vermeldt Darius dat Hydarnes, een van de zeven samenzweerders, erin slaagde de passen te blokkeren tussen Medië en Persis. Waarschijnlijk was Hydarnes al eerder op pad gestuurd, kort na de moord op Gaumata in Medië, en in dat geval was het Darius’ vooruitziende blik die zijn troon veilig stelde, want Hydarnes wist te beletten dat de twee rebellerende gebieden contact maakten. Op 12 januari 521 bestormden de opstandige Meden Hydarnes’ kamp bij het huidige Meriz (zo’n dertig kilometer ten zuiden van het huidige Yazd) en werden teruggeslagen. Vervolgens marcheerde Hydarnes naar Kampanda, wat verderop, waar hij zijn winterkwartier inrichtte en alle wegen tussen Persis en Medië blokkeerde.
In het noorden gebeurde hetzelfde. Armenië sympathiseerde met de Medische opstand, maar een van Darius’ generaals versloeg de Armeniërs op 31 december. Het zal geen afgetekende zege zijn geweest, want hij rukte niet verder op naar het noorden, maar in elk geval konden Fraortes’ Meden geen contact maken met de Armeniërs.
Ondertussen probeerde Vahyazdâta, de leider van het nu onafhankelijke Persis, zijn macht uit te breiden naar de oostelijke gebiedsdelen. Hier kon Darius echter rekenen op zijn vader Hystaspes, de satraap van Parthië (in het noordoosten van het huidige Iran), en zijn collega’s in Baktrië en Arachosië (beide in Afghanistan). De laatste, Vivâna, versloeg op 29 december 522 het leger van Vahyazdâta.
Toen de winter in januari werkelijk koud begon te worden, was in zekere zin een patstelling ontstaan. Darius beheerste in feite het voormalige Babylonische Rijk: het huidige Irak, Syrië, Libanon, Jordanië en Israël. In het oosten waren de Meden opstandig en erkende Vahyazdâta in Persis zijn macht niet, maar Hydarnes had belet dat zij contact maakten en de oostelijke satrapen waren trouw aan Darius. In Elam, in het zuidwesten van Iran, was het onrustig, maar de Elamieten hadden een eerdere leider al uitgeleverd, wat bewijst dat Darius hier in elk geval op steun kon rekenen.
Het was een complexe situatie en het is begrijpelijk dat Herodotos, voor wie de interne crisis van het Perzische Rijk bijzaak was, dit verhaal heeft laten liggen. Pas in maart, als de lente kwam en het nieuwjaarsfeest werd gevierd, zou de oorlog worden hernomen. Alle partijen probeerden hun posities te versterken, maar Darius mocht met enig vertrouwen kijken naar de toekomst.
[Wordt vervolgd; over het oude Perzië is tot 18 november een puike expositie in het Drents Museum.]
“Hij zou de tijd hebben om zijn macht te concluderen” ???
Bedoel je “consolideren”?
Ja, dat bedoelde ik.
Ik zou het aardig vinden een overzicht te hebben, b.v. op een kaart, van wat Darius wel beheerste, en wat niet, en hoe sterk die gebieden ongeveer waren. Want als je dat zo leest lijkt het wel een wonder dat dat Perzische rijk weer onder één heerser werd samengevoegd
Eerstens, wat een alleraardigste blog, om vrolijk van te worden!
Maar er zit me al een poosje iets dwars, nl het vetrappen van je tegenstander, hoe deden ze dat indertijd? Nu en dan lees ik in een krant bv. dat een stel mensen iemand in elkaar hebben geschopt, kan me iets bij voorstellen hoe dat in z’n werk gaat. Maar een koning zou naar mijn mening een soort ceremonie erbij mogen/moeten hebben. Er staat nog een rij te wachten zie ik. Dat wordt dan een inspannend dagje voor die koning. Zie ik onze koning niet gauw doen. Dus hoe werkte zoiets?
Ik denk dat het dit keer ritueel is bedoeld.
@jona: dank, had ik natuurlijk zelf kunnen bedenken, maar de voorstelling is zo fantastichs levensecht en fraai dat dat niet bij me opkwam. Je snapt het al, ik voel me een dommerd! die voorstelling zette me simpelweg aan het dromen, ik ben niet dol op naturalistisch werk, maar een dergelijk relief,verkleind zie ik wel zitten!
Ik dacht dat je onlangs schreef dat je het wat rustiger aan zou doen…maar je bent de laatste dagen weer aardig bezig!
Ah, de vorige keer dat JL aankondigde het rustiger aan te gaan doen plaatste hij een week lang twee stukjes per dag ipv één. Ik begin een verband te vermoeden.
Nee, dit zijn juist makkelijke stukken. Ik schrijf ze in een half uur. Die interviews die ik heb liggen, dat zijn de echte klussen. Dit kosten me een dag.