Tag: imam Reza

De sji’ieten van Irak (3)

On door Jona LenderinginArabië, Geschiedenis, Islam, Midden-Oosten, Vroege Islam
Najaf, het graf van de door sji’ieten vereerde Ali

[Dit is het derde stukje over de geschiedenis van de sji’ieten. Het eerste is hier.]

De graven van de imams zijn belangrijke pelgrimsoorden waar honderdduizenden sji’ieten naartoe komen. Anders dan de voor alle moslims aanbevolen pelgrimage naar Mekka, die plaatsvindt op specifieke data, is het bezoek aan de sji’itische pelgrimsheiligdommen niet aan een bepaalde tijd van het jaar verbonden. Langs de weg van Teheran naar Mashhad en langs de grote wegen in Centraal-Irak zie je dus altijd wel mensen wandelen met vlaggen, op weg naar zo’n mausoleum. In dit blogje wat foto’s.

Hieronder ziet u de mihrab in Kufa, waar de eerste imam, Ali dus, is vermoord. Daarna is hij begraven in Najaf, dat u hierboven zag. Het is een mooi heiligdom, waar ik met plezier heb rondgelopen. Het is met het Iraanse Qom het belangrijkste centrum voor sji’itische studie. U heeft wellicht gezien hoe de lokale leider, grootajatollah Sistani, dit voorjaar in zijn bescheiden huis in Najaf een ontmoeting had met de paus.

Lees verder “De sji’ieten van Irak (3)” →

De sji’ieten van Irak (2)

On door Jona LenderinginArabië, Geschiedenis, Middeleeuwen, Midden-Oosten, Vroege Islam6 reacties
De Umayyadenmoskee in Damascus, door de eerste kaliefen gebouwd in een kerk.

[Dit is het tweede stuk over de geschiedenis van de sji’ieten. Het eerste is hier.]

In mijn vorige stukje vertelde ik het officiële verhaal over de scheiding van soennieten en sji’ieten. Er was onduidelijkheid over de aard van het leiderschap. Degene die het uitoefende, genoot Gods steun, zoveel is duidelijk, maar wie was de ware heerser der gelovigen? Was het de Umayyadenkalief in Damascus of was het de imam, het familiehoofd van Ali’s afstammelingen?

Zoals de soennieten zijn verdeeld over vier rechtsscholen, zo zijn de sji’ieten verdeeld over wie nu de belangrijkste imams zijn. Niet iedereen wijst dezelfde vijfde en zevende imam aan, terwijl de meeste sji’ieten wachten op een twaalfde imam, Mahdi genaamd, die ooit zal terugkeren en een rol speelt aan het einde der tijden. Shi’iten waren betrokken bij enkele opstanden tegen de Umayyaden. Grosso modo was de tendens echter: depolitisering.

Lees verder “De sji’ieten van Irak (2)” →

Mashhad

On door Jona LenderinginIslam, Middeleeuwen, Midden-Oosten, Politiek, Religie, Toerisme1 reactie
Mashhad, het mausoleum van de achtste imam. Let op de gouden koepel, nog niet zichtbaar achter de toegangspoort.
Mashhad, het mausoleum van de achtste imam.

Ik heb u de afgelopen weken meegenomen langs het Iraanse deel van de Zijderoute en vandaag bereiken we Mashhad, de plaats waar de achtste imam ligt begraven. In een eerder stukje legde ik al uit dat het gaat om Reza, het hoofd van de afstammelingen van de profeet Mohammed, die in 818 in de nabijgelegen stad Toos overleed – vergiftigd, zo zeiden zijn aanhangers, die dit overigens van elke te vroeg overleden leider zeiden.

Het eerste wat je als bezoeker opvalt is de immense omvang van het complex, waardoor het op de pleinen betrekkelijk rustig is, hoewel er toch duizenden pelgrims tegelijk zijn. Alleen in de centrale ruimte, waar het eigenlijke graf is, is het echt heel druk. Het blijft ondertussen typisch Iran: hoewel iedereen hier om religieuze redenen is en het huisje wil aanraken waarin imam Reza ligt begraven, zal de xenofilie het altijd winnen, zodat je als westerling bij elke stap het gebruikelijke “Where are you from?” te horen krijgt.

Lees verder “Mashhad” →

Langs de Zijderoute (4)

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Islam, Middeleeuwen, Midden-Oosten, Religie, Toerisme1 reactie
Mashhad, het mausoleum van de achtste imam. Let op de gouden koepel, nog niet zichtbaar achter de toegangspoort.
Verder langs de Zijderoute ligt Mashhad, het mausoleum van de achtste imam. Let op de gouden koepel, net zichtbaar achter de poort.

In drie eerdere stukjes over de Zijderoute (1, 2, 3) beschreef ik hoe de weg van Teheran naar Mashhad van strategisch belang was voor de vroege islam, waarom de eerste kaliefen hier investeerden en hoe de bewoners van het gebied het nieuwe geloof op eigen voorwaarden aannamen, zodat hier grote religieuze variatie heerste. Ik noemde soennieten en sjiieten, een cross-over daartussen en de mysticus Abu Yazid. Verder leefden hier joden, boeddhisten, zoroastriërs in diverse soorten en maten, manicheeërs en nestoriaanse christenen.

De Zijderoute was een gevarieerde wereld, maar alleen de tegenstelling tussen soennieten en sjiieten vertaalde zich soms in geweld. Alleen zij konden immers legers op de been brengen. Al-Mamun, de Abbasidische kalief in Bagdad, meende dat de tegenstellingen op te lossen waren als de leider van de afstammelingen van Mohammed, Reza (“de achtste imam”), ook kalief zou zijn. Dus bood hij in 809 aan dat Reza de macht zou overnemen. Het was een vreemd aanbod: koningen bieden niet zo vaak hun troon aan een ander aan. Reza lijkt een valstrik te hebben vermoed en wees het aanbod af, maar formuleerde zijn afwijzing zo dat Al-Mamun haar niet kon uitleggen als erkenning:

Lees verder “Langs de Zijderoute (4)” →