Tag: Judas Iskariot

Nogmaals Judas

On door Jona LenderinginBijbel, Christendom, Geschiedenis, Jodendom19 reacties
Judas, Brutus en Cassius in de muil van de duivel (Baptisterium van Florence)

Een tijdje geleden blogde ik over Judas Iskariot, over wie ik concludeerde dat we er eigenlijk maar weinig over weten. De bronnen vertellen dat hij Jezus uitleverde en sommige noemen hebzucht als motief. We moeten het daarmee doen. Nog even wat kanttekeningen.

1.

Ik had iets over het hoofd gezien. In Marcus 14 en Johannes 12 zalft een vrouw Jezus met kostbare olie.

Marcus 14.4-5: Sommige aanwezigen zeiden geërgerd tegen elkaar: “Waar is deze verkwisting goed voor? Die olie had immers voor meer dan driehonderd denarie verkocht kunnen worden, en dat geld hadden we aan de armen kunnen geven.” Ze voeren tegen haar uit.

Johannes 12.4-6: Judas Iskariot, een van de leerlingen, degene die hem zou uitleveren, vroeg: “Waarom is die olie niet voor driehonderd denarie verkocht om het geld aan de armen te geven?” Dat zei hij niet omdat hij zich om de armen bekommerde. Hij was een dief: hij beheerde de kas en stal eruit.

Lees verder “Nogmaals Judas” →

Judas Iskariot

On door Jona LenderinginBijbel, Christendom, Geschiedenis14 reacties
Dertig Tyrische sjekels (Bibelhaus, Frankfurt)

Ik denk dat er, met de mogelijke uitzondering van Maria Magdalena, geen nieuwtestamentische bijrolspeler is die meer de aandacht heeft getrokken dan Judas Iskariot. Een deel van de verklaring is natuurlijk dat zo weinig over hem bekend is. Je kunt er van alles bij verzinnen.  En dat is in de afgelopen eeuwen dan ook gedaan. We weten echter weinig met voldoende zekerheid. Hij behoorde tot Jezus’ inner circle, De Twaalf. De evangelist Johannes weet dat Judas de gemeenschappelijke kas beheerde (12.6 en 13.29). Verder weten we dat Judas Jezus uitleverde aan de autoriteiten en dat hij kort na Jezus’ marteldood ook zelf dood was.

Iskariot

En o ja, zijn bijnaam was Iskariot. Maar we weten niet wat het betekent. Eén verklaring is in elk geval weinig plausibel: dat het zou zijn afgeleid van sicarius, “dolkdrager”. Er zijn namelijk maar heel weinig Latijnse leenwoorden in het Aramees en Hebreeuws. Je moet dan ook nog verklaren waarom de twee eerste letters zijn verwisseld. Zoiets komt wel voor maar is ongebruikelijk.

Lees verder “Judas Iskariot” →

Spiegelbeeld en Judaskus

On door Jona LenderinginEtrurië, Geschiedenis, Middeleeuwen, Romeinse Keizerrijk16 reacties
Schoongemaakte Etruskische spiegel (Museum voor Schone Kunsten, Boedapest)

Het boek The Return of Martin Guerre (1983) van Natalie Zemon Davis, bevat het wondermooie verhaal van een zekere Martin Guerre. Een samenvatting van het waargebeurde dubbelgangersverhaal vindt u hier; er is ook een musical, die ik ooit in Londen zag en me minder kon bekoren dan het boek. Er zijn verfilmingen, waaronder een film die het verhaal van de zestiende eeuw verplaatst naar de tijd na de Amerikaanse Burgeroorlog.

Ik verraad niet veel als ik u vertel dat Guerre op een dag verdwijnt en later weer terugkeert, maar dat dit feitelijk een dubbelganger is, Arnaud du Tilh. Deze blijkt vrij veel van de echte Guerre te weten – voldoende om diens echtgenote er althans voor enige tijd van te overtuigen dat hij haar verdwenen echtgenoot is – en dat kan alleen als hij de echte Guerre heeft ontmoet. Als ik me goed herinner, speculeert Davis erover hoe dat is gegaan en merkt ze op dat omstaanders de twee hebben geattendeerd op hun gelijkenis. In de zestiende eeuw wisten mensen namelijk niet hoe ze er uit zagen. Een spiegel was een luxe-object, vervaardigd van gepolijst metaal en alleen in gebruik bij de elite.

Lees verder “Spiegelbeeld en Judaskus” →

Kort Cypriotisch (2): Pyramus

On door Jona LenderinginChristendom, Cyprus, Geschiedenis, Klassieken, Literatuur, Romeinse Keizerrijk5 reacties
Pyramus en Thisbe. Huis van Dionysus, Pafos (Cyprus)

Het verhaal van Pyramus en Thisbe is een gouwe ouwe. Zeer kort samengevat: het waren twee jonge mensen uit Babylon, die veel van elkaar hielden maar door hun families uit elkaar werden gehouden. Daarom maakten ze een afspraakje buiten de stad. Thisbe kwam als eerste aan en werd opgewacht door een leeuw. Weliswaar bracht ze zich in veiligheid, maar ze verloor een kledingstuk. Toen Pyramus aankwam, telde hij één en één op (leeuw + kledingstuk = opgevreten Thisbe) en pleegde zelfmoord, waarop Thisbe, toen ze het lijk vond, zichzelf ook maar doorstak. Al het bloed spoot op tegen de bladeren van een moerbeiboom, die sindsdien purperkleurig zijn.

De beste navertellingen zijn die van Kees Stip, die het bloedig moordverhaal onherstelbaar verbeterde in de stijl van Speenhoff, Jan Prins, Nijhoff, Gorter en – absoluut hilarisch – Vondel. De bekendste antieke versie is die van de Romeinse dichter Ovidius en doet al vele jaren gymnasiumleerlingen plezier.

Lees verder “Kort Cypriotisch (2): Pyramus” →