De vier ruiters van de apocalyps (uit het Commentaar van Beatus of Liébana op de Openbaring van Johannes)
Mijn goede vriend Richard blogde gisteren over het wonderlijke verschijnsel dat de laatste zoveel mensen bij verkiezingen tegen hun eigen belang stemmen. In Egypte
koos de helft van de bevolking een moslimbroeder die prompt op allerlei manieren de absolute macht naar zich toe begon te trekken. De andere helft schrok zich rot en was dolgelukkig toen een jaar later het leger de macht overnam.
Turkije, de Brexit en Donald Trump komen ook langs in Richards stukje en we zouden kunnen toevoegen dat Griekenland een redelijke deal voor zijn schulden afwees om een slechtere te krijgen. Richard vat samen:
Victoria: de Grieken en Romeinen kenden de bolvorm van de aarde al (Athene).
Juist. Krijg je dat weer. Denk je dat je het ergste wel hebt gehad met de uitspraak van de Turkse president Recep Erdoğan dat moslims Amerika ontdekten, beweert de Turkse minister van wetenschappen, Fikri Işık, dat moslims hebben ontdekt dat de aarde een bol was.
Dat is natuurlijk onzin. De moslims hoefden de bolvorm van onze planeet niet te ontdekken, aangezien deze al een millennium vóór Mohammed bekend was aan de Grieken. Işık heeft een klok horen luiden maar weet niet waar de klepel hangt.
Wat hij op het oog heeft gehad, is een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de negende-eeuwse kalief Al-Ma’mun, die de omtrek van de aarde wilde weten. In principe zou dat een simpele klus moeten zijn: je meet op twee plaatsen, waarvan je de onderlinge afstand kent, de hoogte van de onbeweeglijke Poolster. Helaas is dit hemellichaam niet zo onbeweeglijk als je zou denken: de aardas beweegt heel langzaam, waardoor de Poolster niet altijd precies aan de hemelpool staat. De Arabische astronomen lijken het te hebben moeten doen met een onooglijk sterretje dat bekendstaat als HIP 62572.
Moslims hebben Amerika ontdekt, aldus de Turkse president Recep Erdoğan. Het gebeurde in 1178 en het bewijs, opgeduikeld door ene Youssef Mroueh, is dat Columbus in zijn logboek zou vermelden dat hij op maandag 21 oktober 1492 een moskee zag op een heuvel aan de kust van Cuba.
De claim klopt niet en dan bedoel ik niet dat 21 oktober in dat jaar viel op een zondag. En ik bedoel evenmin dat Columbus’ schepen op dat moment niet bij Cuba waren. Het probleem is dat het logboek, dat in 1991 in het Nederlands is vertaald door Hans Werner, domweg niet is te gebruiken voor dit type informatie.
En zo maakte voormalig staatssecretaris van Cultuur Halbe Zijlstra toch school met zijn opmerking dat hij niet wist wat hij aan moest met “musea vol opgegraven potten en pannen”. Zijn epigoon blijkt niemand minder dan de Turkse premier Recep Erdoğan, die eveneens van mening is dat potten en pannen behoorlijk in de weg kunnen liggen. Lees maar. Beide heren bedoelen, vanzelfsprekend, dat ze niet goed weten waartoe archeologisch onderzoek dient.
Voor een oudheidkundige is zoiets natuurlijk vervelend om te lezen, maar de mannen hebben wel een punt: het belang van de oudheidkundige disciplines spreekt niet vanzelf en zal af en toe moeten worden uitgelegd. De subsidie van archeologische musea is geen absoluut recht en er zijn legio situaties denkbaar waarin het oudheidkundig onderzoek moet wijken voor andere zaken.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.