Celtic Fields

Celtic Fields bij Wekerom (foto Jan van Uffelen)

De naam “Celtic Field” is een eeuw geleden bedacht door Britse archeologen en is eigenlijk een beetje misleidend. Het begrip suggereert immers dat deze akkers door de Kelten zouden zijn gebruikt. In feit zijn ze veel ouder en jonger: zo oud als de Vroege Bronstijd (ca. 1800 v.Chr.) en zo jong als de Vroege Middeleeuwen (ca. 650 na Chr.). Bovendien vinden we Celtic Fields bijna altijd buiten het gebied van de La Tène-cultuur: in België, Denemarken, Engeland, Duitsland, Nederland, Polen, en Zweden. Anders gezegd, in heel Noordwest-Europa maar zelden op een plek waar ze Keltisch spraken. Misschien is het halfvergeten Nederlandse woord “raatakker” beter.

Het gaat om kleine, vierkante of rechthoekige akkers. Een typisch voorbeeld meet ongeveer 35×35 meter, hoewel ze ook iets kleiner (30×30 meter) of iets groter (50×50 meter) kunnen zijn. De grootte doet vermoeden dat elke akker door één familie of misschien zelfs door één individu kon worden bewerkt.

Lees verder “Celtic Fields”

ABBA: The Day Before You Came

The Day Before You Came van ABBA: dit heb ik altijd een mooi melancholiek liedje gevonden. Een vrouw bezingt de dagelijkse routine van haar leven: de forensentrein naar haar werk, kantoorwerkzaamheden, lunch met dezelfde collega’s, de gebruikelijke karweitjes van de middag, weer naar huis, een afhaalmaaltijd, wat TV kijken, met een boek naar bed, klaar voor de volgende dag met dezelfde regelmaat.

Without really knowing anything, I hid a part of me away

en even later

It’s funny, but I had no sense of living without aim
The day before you came.

Echt verrassend is het thema natuurlijk niet. Gerard Reve had er in De avonden maar één zin voor nodig, een van de beroemdste uit de Nederlandse literatuur.

Het is pas kwart voor drie, dacht hij, en toch komt deze dag vol, zo goed als elke andere.

Terug naar ABBA: de hamvraag is natuurlijk wie degene is die de volgende dag verscheen in het leven van de zangeres. Aangezien het popmuziek is, waarin het doorgaans gaat over ik-hou-van-jou, ik-blijf-je-trouw, de-lucht-is-blauw, mogen we aannemen dat de “you” de grote liefde is. Maar waarom dan de melancholieke toon? Is de liefde alweer voorbij? Is de melancholie ingegeven door het feit dat de vier leden van ABBA, die alle terugkeken op een kapot gelopen relatie, dit liedje opnamen in het bewustzijn dat dit hun laatste samenwerking was?

Ik heb er met mijn goede vriend Richard wel eens over zitten bomen, op een mooie zomermiddag op het terras van de Brakke Grond. Zoals je wel vaker zit te kletsen, met een biertje erbij, in het volle bewustzijn dat er geen oplossing is en dat juist dat de grap vormt.

Een tijdje geleden bedacht ik: de zangeres heeft het over de dood. Er is geen enkele aanwijzing dat die interpretatie beter is dan dat ze haar geliefde ontmoette, maar ze bevalt me, zoals dit liedje me dierbaar is.

Scandinavische thriller

De vlucht van Schiphol naar Curaçao duurt ongeveer drie speelfilms en een vliegtuigmaaltijd. Of één thriller. Ik nam Babylon mee van Camilla Ceder, een schrijfster uit de Zweedse school. Ik mocht dus verwachten dat de hoofdpersoon, inspecteur Christian Tell uit Göteborg, een halve autist was die zich eigenlijk geen raad wist met zijn medemensen. Ik kwam niet bedrogen uit.

Dat verwachtte u ook al, want de getormenteerde hoofdpersonen horen er in zo’n Scandinavische thriller nou eenmaal bij. Er is echter meer over het boek te zeggen dan “het voldoet aan de verwachtingen”. Hieronder dus. Een stukje met spoilers.

Lees verder “Scandinavische thriller”

Een munt uit Kyjiv

Munt uit Kyjiv, gevonden in Zweden

Deze hanger fotografeerde ik een tijdje terug op de Vikingexpositie in het Drents Museum in Assen, waarover ik al eerder blogde. Ik noemde toen ook de munt die in dit sieraad is opgenomen, want die is echt de moeite waard.

Het voorwerp is opgegraven in Väsby (ten noorden van Stockholm). Daar zal de drager wel hebben gewoond. De munt die erin is verwerkt, is echter afkomstig uit het Grootvorstendom Kyjiv, waar een elite van Zweedse Vikingen, de afstammelingen van Rurik, heerste over een gemengd Slavische en Iraanse bevolking. Een deel van de bevolking was christelijk; in 987 werd de religie staatsgodsdienst. Het rijk geldt als de voorganger van het latere Rusland.

Lees verder “Een munt uit Kyjiv”

Vikingen in Assen

Een fijne, lichte opstelling

Vikingen, dat waren van die wilde krijgers uit het hoge noorden met helmen met horens. Ze voeren in drakars en plunderden alle kloosters en steden, zoals Dorestat. De middeleeuwers baden “van de woede der Noormannen, verlos ons Heer”. De Vikingen ontdekten IJsland, Groenland en de kust van Canada. Ze voeren over de Wolga. Ze aanbaden allerlei woeste goden.

Frankische broche, gevonden in Vasby

Een van de eerste voorwerpen in de tentoonstelling de Vikingen in het Drents Museum in Assen is een helm waarbij twee losse horens liggen. De uitleg maakt de bezoeker meteen duidelijk hoe weinig hij weet, want het blijkt dat er geen enkele Vikinghelm bekend is met horens; wel zijn er voorwerpen die de indruk wekken dat er iets op die helmen stond, maar dit zijn vermoedelijk vogelkoppen. Het misverstand is ontstaan toen Denemarken werd aangevallen door Pruisen en Oostenrijk, en de Denen een afschrikwekkend krijgersimago nastreefden. Zo ontstond het beeld van de woeste Viking. De horenhelm is uitgevonden bij opvoeringen van Wagners Ring des Nibelungen en werd zo over heel Europa populair.

Lees verder “Vikingen in Assen”