Waren de Grieken en Romeinen kleurenblind?

Bontgeverfd standbeeld

Iedereen die Homeros heeft gelezen, weet dat hij de zee ‘wijnkleurig’ noemt en zal zich afgevraagd hebben: hoe kan de zee de kleur van wijn hebben? Ook het andere kleurenspectrum kan op het eerste gezicht vreemd lijken. Er is geen duidelijk woord voor ‘blauw’, en dingen die voor ons verschillende kleuren hebben, worden met dezelfde kleur aangeduid. Hetzelfde geldt voor de Romeinen. Dit heeft geleid tot de wijdverbreide overtuiging in de negentiende eeuw dat de Grieken en Romeinen gedeeltelijk kleurenblind waren. Dat zegt bijvoorbeeld Friedrich Nietzsche:

Wie anders sahen die Griechen in ihre Natur, wenn ihnen, wie man sich eingestehen muß, das Auge für Blau und Grün blind war, und sie statt des ersteren ein tieferes Braun, statt des zweiten ein Gelb sahen (wenn sie also mit gleichem Worte zum Beispiel die Farbe des dunklen Haares, die der Kornblume und die des südländischen Meeres bezeichneten, und wiederum mit gleichem Worte die Farbe der grünsten Gewächse und der menschlichen Haut, des Honigs und der gelben Harze: so daß ihre größten Maler bezeugtermaßen ihre Welt nur mit Schwarz, Weiß, Rot und Gelb wiedergegeben haben). (Nietzsche, Morgenröte)

Lees verder “Waren de Grieken en Romeinen kleurenblind?”

Antieke kleuren

natuurlijke_kleuren

De Oudheid is voorbij en dat heeft voordelen. Ooit had ik onderwijs van een classicus die zei dat hij Latijn zo’n fijne taal vond omdat er geen literatuur meer bij kon komen. Ik hoop al zo’n dertig jaar dat hij nog eens op z’n neus zal kijken, maar voorlopig lijkt het erop alsof hij niet alleen gelijk heeft maar het ook zal houden.

Het voorbij-zijn van de Oudheid heeft echter ook nadelen: we hebben geen idee, zelfs geen begin van een idee, hoe het moet zijn geweest om te wonen in een antieke stad. Toen ik een boek schreef over het leven in het oude Rome, verwachtte ik teksten tegen te komen over de stank van de leerlooiers, maar het waren er minder dan ik had verwacht. (Een zeer niet-citeerbaar gedicht van Martialis heb ik, ondanks verwoede pogingen, niet kunnen vergeten.) Vermoedelijk was de beleving van stank anders dan bij ons, maar echt begrijpen zullen we dat nooit.

Lees verder “Antieke kleuren”