Mari in Mariemont

De expositie over Mari in het het Mariemontmuseum in Morlanwelz

Ik blogde zojuist over de Bronstijdstad Mari, waaraan het Musée Royal de Mariemont in het Belgische Morlanwelz momenteel een mooie expositie wijdt: Mari en Syrie. Renaissance d’une cité au 3e millénaire. Nu duurt de geschiedenis van de stad een eeuw of twaalf, van 2900 tot 1751 v.Chr. (lage middenchronologie), dus men heeft gekozen voor de tweede helft. Dat is de tijd van de šakkanakku’s die ik in het vorige stukje noemde: eerst waren zij gouverneurs van het Rijk van Akkad, later herstelden ze de onafhankelijkheid, nog wat later (ten tijde van Ur III) heersten ze als onafhankelijke koningen en tot slot verloren ze hun onafhankelijkheid aan de Babyloniërs. Dat is nog altijd een periode van een half millennium.

Als ik het goed heb gezien, kwamen alle voorwerpen in het Mariemontmuseum uit het Louvre in Parijs. Het waren er eigenlijk niet eens zo gek veel. Sterker, enkele stukken die ik zou hebben verwacht, zoals de parelmoeren inlegreliëfs waarvan het Louvre nogal wat heeft, vallen op door afwezigheid. Mari en Syrie is zo’n tentoonstelling waar het gaat om enkele goedgekozen objecten die tekstueel (Frans, Nederlands, Engels) of met geluid worden uitgelegd. Van de stukken uit de andere musea, zoals de watergodin in het Archeologisch Museum in Aleppo, waren foto’s met uitleg. Ik kan me voorstellen dat dit niet naar ieders smaak is; sommige mensen zijn minder tekstueel dan visueel ingesteld.

Lees verder “Mari in Mariemont”

Max Mallowan in Syrië

Reliëfje uit de Jezira, begin derde millennium v.Chr., afkomstig uit de Mallowan-expeditie (Archeologisch Museum Aleppo)

Het archeologische museum van Aleppo heeft vitrines vol liggen met archeologische vondsten uit de Jezira, het eiland tussen de Eufraat en Tigris. Ze zijn in de jaren dertig opgegraven door de Britse archeoloog Max Mallowan, onder andere te Tell Arpachiyah, Chagar Bazar en Tell Brak en ze documenteren onder meer de “rise of civilization”: het proces waarmee een egalitaire landbouwsamenleving zich ontwikkelde tot een stedelijke, diverse maatschappij, geregeerd door koningen.

Mallowans conclusie dat het verstedelijkingsproces zich niet alleen in Egypte en zuidelijk Irak had voltrokken maar ook in Syrië, maakte hem tot een van de beroemdste archeologen van zijn tijd, en er wordt nog steeds met respect over hem gesproken, zeker in het Midden-Oosten. Toen ik in Aleppo was, heb ik me in het Baron Hotel zijn slaapkamer laten aanwijzen. (Lawrence of Arabia heeft er ook geslapen.) Mallowans opgravingen zijn belangrijk geweest en het is des te leuker dat zijn echtgenote in 1946 een boek heeft gepubliceerd over het dagelijks leven op een grote Britse opgraving – tweehonderd arbeiders! – in het Franse mandaatgebied Syrië. Het is een amusante collecties anekdotes, het heet Come, Tell Me How You Live, het heeft de gruwelijke ondertitel Memories from Archaeological Expeditions in the Mysterious Middle East en het is nog steeds leverbaar.

Lees verder “Max Mallowan in Syrië”

T.E. Lawrence in Aleppo

baron_hotel

Wie wat bewaart die heeft wat. De bovenstaande foto maakten we acht jaar geleden in Aleppo in wat in 2008 het Baron Hotel heette en een eeuw geleden Baron’s Hotel.

Niet alleen Lawrence overnachtte en dineerde er (en vergat zijn rekening te betalen), het is ook waar koning Faisal de onafhankelijkheid van Syrië uitriep, waar Agatha Christie Murder on the Orient Express schreef. Tot de andere gasten behoorden Atatürk, archeoloog Max Mallowan, Charles Lindbergh, president Nasser, Charles de Gaulle, Yuri Gagarin en – hoe kan het ook anders in de Syrische hoofdstad – Hafez al-Assad.

Lees verder “T.E. Lawrence in Aleppo”

Egel

Egeltje van gebakken klei. (Archeologisch Museum van Aleppo)
Egel van gebakken klei. (Archeologisch Museum van Aleppo)

“Jazira” is Arabisch voor eiland. Het is de naam van het bekende televisiestation uit Qatar maar ook van de stad Algiers, die is gebouwd op een eiland. Een andere Jazira ligt tussen Eufraat en Tigris. Een ander woord dus voor oostelijk Syrië en noordwestelijk Irak, ofwel het gebied dat nu wordt beheerst door de zogenaamde Islamitische Staat.

Die plundert nogal wat en voorlopig is niet duidelijk wat dat is. Het is immers op de zwarte markt en dus per definitie aan ons zicht onttrokken tot het bij verzamelaars is aangekomen. We kunnen ons wel een voorstelling maken van het soort kunst. Het bovenstaande egeltje is een voorbeeld.

Lees verder “Egel”