Tag: Pieter Bruegel

Taalkundigen & de toren van Babel

On door Jona LenderinginGeesteswetenschappen, Wetenschapscommunicatie11 reacties
Taalkundigen houden zich bezig met de esthethiek van meertaligheid

Ubar in Oman is “het Atlantis van de woestijn”, Doggerland is “het Atlantis van de Noordzee”, de uiterwaarden van Alphen en Dreumel zijn “het Atlantis van Maas en Waal”. Twee maanden geleden hadden we een Stonehenge bij Tiel in de Betuwe, vijf dagen later was er alweer een Stonehenge bij Kaczków in Polen.

Al in 1901 constateerde de conservator van het Louvre dat “het Pompeii van de Vroeg-Babylonische Oudheid” een dubieuze eretitel was voor Girsu. Niettemin gelden Ezinge en Londen sindsdien allebei als “het Pompeii van het noorden”, is Jerash “het Pompeii van Jordanië”, vormen wrakken “het Pompeii van de Waddenzee”, is Dura Europos “het Pompeii van Syrië”. Een straat genaamd Hofpark geldt als “het Pompeii van Houten”, wat doet vrezen voor een uitbarsting van de Houtse Heuvel, “de Vesuvius van Utrecht”. Lees verder “Taalkundigen & de toren van Babel” →

W.H. Auden, Musée des Beaux Arts

On door Jona LenderinginCultuur, Literatuur, Musea8 reacties
Museum voor Schone Kunsten, Brussel

Er zijn weinig schilders waarvan ik meer houd dan van Pieter Bruegel, over wiens Landschap met de Val van Ikaros ik al eens blogde. Het is namelijk helemaal niet van Bruegel. In een ander blogje, een van mijn favorieten, beschreef ik hoe de Berlijnse schilder Robert Seidel Bruegels Jagers in de sneeuw gebruikte voor een schitterend nieuw schilderij.

De dichter W.H. Auden verwees naar twee of drie van Bruegels schilderijen in een van zijn beroemdste gedichten, Musée des beaux arts (1938). Het gaat om de Volkstelling in Betlehem, het Landschap met de Val van Ikaros en waarschijnlijk ook De kindermoord in Betlehem. Alle drie zijn te zien in de Musea voor Schone Kunsten in Brussel. Omdat ik ook het gedicht mooi vind, wilde ik daar al jaren een kijkje gaan nemen, maar het kwam er nooit van. Tot vandaag dan.

Het was een fijn bezoek. Het lukt me nooit om in een schilderijenmuseum van meer dan drie doeken écht te genieten, en hier was het niet moeilijk te kiezen welke. Ze hangen bij elkaar in dezelfde zaal. Dus hierbij: het gedicht van Auden, met bijbehorende illustraties.

Lees verder “W.H. Auden, Musée des Beaux Arts” →

Robert Seidel, Jäger

On door Jona LenderinginCultuur, Musea, Toerisme12 reacties
Pieter Bruegel, Jagers in de sneeuw

1

Aan de voet van de heuvel zagen de jagers de brug over de bevroren rivier. Bij de watermolen, waarvan het rad in het ijs tot stilstand was gekomen, trok een meisje haar zusje in een slee over het ijs. Een vrouw liep met brandhout over de brug, klaar om te gaan koken, maar vlees zou ze deze avond niet bereiden. Het enige dier dat de drie jagers die dag aan hun spies hadden geregen, was namelijk een magere vos geweest. Verder waren hun weitassen leeg gebleven. Ietwat terneergeslagen liepen de mannen door de sneeuw terug naar huis.

2

Pieter Bruegel zag de jagers kijken naar de brug en de stilgelegde watermolen. Hij herkende een thema voor een mooi winterlandschap. Als het ging om de moeilijkheden van het menselijk leven, zat hij er nooit naast. Hij begreep dat de schrale maaltijd van de jagers moest contrasteren met het feestmaal in de herberg, dat de vermoeide honden moesten staan tegenover een energieke vogel in de lucht en dat de schaatsenrijders geen acht mochten slaan op de ellende van een schoorsteenbrand.

Lees verder “Robert Seidel, Jäger” →

De Val van Icarus

On door Jona LenderinginCultuur, Musea
Pieter Bruegel, Landschap met de Val van Icarus (Museum voor Schone Kunsten, Brussel)

“Over het lijden zaten ze er nooit naast, de Oude Meesters”, zoals Auden schreef over een van ’s werelds mooiste schilderijen. Maar museumconservatoren kunnen er behoorlijk naast zitten: ik lees net dat is gebleken dat “De Val van Icarus” niet is geschilderd door Pieter Bruegel. Dat hebben onderzoekers vastgesteld, maar veel details worden niet gegeven. Het berichtje in De Morgen bevat alleen de conclusie: “Materiaalonderzoek toont onder meer aan dat … het originele doek van rond 1600 dateert. Bruegel stierf in 1569.”

Gek genoeg verandert dat iets, zoals het ook uitmaakt dat “De Man met de Gouden Helm” niet is geschilderd door Rembrandt. Welbeschouwd zou het met schilderijen zo moeten zijn als met romans, dat het niet uitmaakt wie de maker is, maar ik voor mij ervaar dat anders. Bizar.

Lees verder “De Val van Icarus” →