Tag: positie van de vrouw

Oud-oosterse maatschappelijke verhoudingen

On door Jona LenderinginAssyrië, Babylonië, Geschiedenis, Levant, Oud Egypte, Perzië, Sumerië19 reacties
Twee Assyrische paleisbedienden (Tell Ahmar; Louvre, Parijs)

Tijd om het te hebben over de maatschappelijke verhoudingen in het oude Nabije Oosten. In de eerste plaats slavernij. Je hoeft niet heel Bijbelvast te zijn om de verhalen te kennen over de vreselijke slavenarbeid van de Hebreeën in Egypte en de deportatie van de Joden naar Babylonië. Onvrije arbeid was destijds doodnormaal. De vrijheid van de een was mogelijk door de onvrijheid van de ander, zo simpel. In de oud-oosterse samenlevingen bestond dus een onderscheid tussen degenen die eigen baas waren en degenen die andermans bezit waren.

Dat was maar één manier om de toenmalige maatschappij onder te verdelen. De maatschappelijke verhoudingen waren zo complex als je bij vijfentwintig eeuwen geschiedenis mag verwachten. Rijkdom was een ander onderscheid, net als iemands plaats in de economie: boer, soldaat, ambachtsman. Voor ons niet zo goed te begrijpen is de positie binnen of buiten de twee grote organisaties, d.w.z. paleis en tempel. Tempelpersoneel en hovelingen kregen voor hun diensten betaald door de redistributie van de opbrengsten van het land. Dat maakte hen opvallend geprivilegieerd.

Lees verder “Oud-oosterse maatschappelijke verhoudingen” →

Libanese vrouwenrechten

On door Jona LenderinginMidden-Oosten, Politiek5 reacties
De werkgelegenheid is voor Libanese vrouwen slecht, maar het onderwijs biedt wel kansen (en lage lonen).

Ik kom graag in Libanon en schrijf er meestal positief over. Vandaag eens een blik op een minder leuk aspect: de positie van de vrouw. Die is op het eerste gezicht niet slecht, en dat bedoel ik letterlijk, want wie over straat gaat ziet weinig verschillen met westerse landen. Je vindt vrouwen in elke economische sector. Ze volgen elke soort onderwijs en er zijn geen van overheidswege opgelegde kledingvoorschriften. Vergeleken met de vrouwen in de andere Arabische landen zijn de Libanese vrouwen inderdaad vrij geprivilegieerd.

Als je strikt juridisch kijkt, is het in orde. Zelfs hier bedriegt echter de schijn: pas twee jaar terug is een wet afgeschaft die mannen vrijwaarde van vervolging wegens verkrachting als ze met hun slachtoffer trouwden. Maar goed, die wet is dus afgeschaft en strikt juridisch kon het allemaal een stuk minder.

Lees verder “Libanese vrouwenrechten” →

Factcheck: Vrouwen in het christendom

On door Jona LenderinginChristendom, Factcheck, Geschiedenis, Politiek10 reacties
Een christelijke vrouw, met sluier (Catacomben van Domitilla, Rome)

Tijdens het Carrédebat zei Sybrand van Haersma Buma: “Respect voor vrouwen komt uit de joods-christelijke traditie, dat is al duizenden jaren zo.”

Ik zal het niet hebben over Buma’s “duizenden jaren” ter typering van het christendom, dat nog geen twee millennia heeft volgemaakt. Het is een beetje flauw daarop af te rekenen.

Een interessantere vraag is wat Buma verstaat onder respect. Je zou bijvoorbeeld, zoals de behoudende islamitische geestelijken die ik in Iran wel eens heb gesproken, kunnen zeggen dat het mannelijk respect voor vrouwen zó groot is dat echte heren vrouwen niet in verlegenheid zullen brengen door ze een hand te geven en dat ze vrouwen willen beschermen tegen wellustige mannenblikken en daarom vrouwen liever met een hoofddoek over straat laten gaan.

Lees verder “Factcheck: Vrouwen in het christendom” →

NWA: Vroegchristelijke vrouwen

On door Jona LenderinginBijbel, Christendom, Cultuur, Geschiedenis, Jodendom, Romeinse Keizerrijk, Wetenschap16 reacties
Een vrouw neemt de sluier aan. Priscilla-catacomben, Rome, derde eeuw na Chr.
Een vrouw neemt de sluier aan. Priscilla-catacomben, Rome, derde eeuw na Chr.

Ik blogde gisteren over een vraag uit de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) die ik toen maar half heb kunnen bespreken:

Hoe was de waardering van de vrouw in het allereerste christendom direct na de dood van Jezus?

Ik gaf gisteren aan dat ik de vragensteller geen gelijk kan geven in zijn aanname dat Jezus vrouwen even hoog achtte als mannen. Er zijn opvallende passages waaruit blijkt dat hij vrouwen respecteerde, mogelijk zelfs meer dan zijn tijdgenoten, maar als het erop aankwam, zoals bij het samenstellen van de Twaalf, verkoos hij mannen.

Een andere kwestie is de positie van de vrouwen in de vroege kerk. Ik begin met een beroemd citaat van Paulus.

Christus is het hoofd van iedere man, de man is het hoofd van de vrouw, en God is weer het hoofd van Christus. (1 Korintiërs 11.3)

Lees verder “NWA: Vroegchristelijke vrouwen” →

NWA: Jezus’ vrouwen

On door Jona LenderinginChristendom, Geschiedenis, Jodendom26 reacties
Jezus en de samaritaanse vrouw. Fresco uit de Catacomben van Praetextatus. Het kapsel van de vrouw suggereert een datering rond 200 na Chr.

In onze reeks rond de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) vandaag een vraag in het verlengde van de vraag van afgelopen zaterdag:

Hoe was de waardering van de vrouw in het allereerste christendom direct na de dood van Jezus?

De vragensteller wijst erop dat Jezus vrouwen even hoog achtte als mannen en dat het daarom vanzelf sprak dat vrouwen ook in het christendom in hoog aanzien zouden staan. Ik weet eerlijk gezegd niet of ik de eerste bewering voor mijn rekening zou nemen en Jezus is daarom het onderwerp van dit stukje. (Morgen behandel ik het vroege christendom.) Laten we eens kijken naar het bewijsmateriaal, want het Nieuwe Testament noemt opvallend veel vrouwen.

Lees verder “NWA: Jezus’ vrouwen” →