Tag: Valkhof

Manuscripten in Nijmegen

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Middeleeuwen, Musea, Wetenschapscommunicatie11 reacties
Sculptuur uit Herwen (Valkhof, Nijmegen)

In museum het Valkhof in Nijmegen is momenteel de expositie “Moving Stories” te zien. Die toont hoezeer het antieke rivierenland een migratiegebied was en spiegelt dit aan de ervaringen van hedendaagse migranten. De tentoonstelling is goed ontvangen – lees maar hier of daar – maar ik voor mij was er niet enthousiast over.

Mijns inziens bleven het twee halve verhalen. Bij de moderne migratie lag de nadruk op vluchtelingen, wat maar één soort migranten is. Bij de Oudheid had meer aandacht kunnen zijn voor seizoensmigratie. Dat laatste om twee redenen. In de eerste plaats omdat het verweiden van kuddes in voorindustriële samenlevingen de grote, permanente onderstroom van bewegende mensen is geweest. Het was echt heel belangrijk. En in de tweede plaats (en iets minder belangrijk): als het waar is dat Noviomagus niet, zoals ooit gedacht, “nieuwe markt” betekent maar “het nieuwe veld”, en dus tegengesteld is aan Senomagus, “het oude veld”, dankt Nijmegen zijn naam zelfs aan seizoensmigratie.

Lees verder “Manuscripten in Nijmegen” →

De musea gaan weer open

On door Jona LenderinginCultuur, Musea, Oudheid, Politiek16 reacties
Constantijn (munt uit Museum Valkhof, Nijmegen)

Op een dag in de niet zo verre toekomst zal de rijksarchivaris het embargo opheffen dat ligt op de notulen van het beraad van het Derde Kabinet Rutte. Als ik dan nog leef zou ik wel willen weten hoe de vergadering heeft plaatsgevonden waarbij de ministers besloten dat de musea dicht moesten. We weten inmiddels dat een deel van de aanwezigen strenge coronamaatregelen wilde, dat een ander deel meende dat de maatregelen té streng konden zijn, dat het kabinet toch daadkracht wilde uitstralen en dat dus maar werd besloten dat de culturele sector op slot moest.

De minister van Cultuur schijnt niet bij de beraadslagingen aanwezig te zijn geweest. Waarom ze niet is opgestapt toen ze moest vernemen dat anderen beslissingen namen over wat toch haar beleidsterrein was, is me niet duidelijk. Vandaar dat ik zo benieuwd ben naar de vergaderstukken.

Lees verder “De musea gaan weer open” →

De musea gaan weer open

On door Jona LenderinginMusea, Oudheid18 reacties
Beeld van Fortuna Redux, Thermenmuseum, Heerlen

Vandaag, dinsdag 9 juni, heropent het Thermenmuseum in Heerlen, waar u de restanten kunt zien van een Romeins badhuis. Het is immens en bewijst hoe belangrijk Heerlen ooit is geweest, iets wat ook overtuigend wordt bewezen door de nog niet zo heel erg lang geleden vernieuwde expositie. Als u al een tijdje niet naar het Thermenmuseum bent geweest, dan is dit uw kans – als u althans in de buurt woont of beschikt over een auto, want zoals u weet wordt reizen met het openbaar vervoer u momenteel nog ontraden. Automobilisten adviseer ik aan de Spoorsingel te parkeren en dan door het Maankwartier naar het museum te wandelen, dat is een leuke bonus bij een bezoek aan Heerlen.

Waarom u naar het museum moet? Om u aan cultuur te laven natuurlijk. Maar laat ik er iets aan toevoegen: de musea hebben het niet makkelijk. De steunpakketten waarmee het Nederlandse kabinet probeert de economie op de been te houden, pakken niet heel goed uit voor musea. Bedenk bovendien dat Halbe Zijlstra, de staatssecretaris van Cultuur die niet wist wat hij aan moest met “musea vol opgegraven potten en pannen”, de archeologische musea buitensporig hard heeft geraakt.

Lees verder “De musea gaan weer open” →

Opnieuw filmen in Nijmegen

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Musea, Oudheid, Romeinse Keizerrijk, Wetenschapscommunicatie13 reacties

Het moet zo’n zestien jaar geleden zijn dat ik in museumpark Archeon een re-enactor ontmoette die mijn aandacht trok met een laat-Romeinse militaire uitrusting. En dat in een park waar vooral legionairs rondliepen met een uitrusting uit de eerste eeuw. Ik knoopte een praatje aan en zo leerde ik Robert Vermaat van Fectio kennen. Aardige kerel, historicus van huis uit, niet alleen gefascineerd door de Late Oudheid maar ook in staat er met veel kennis van zaken over te spreken. Als de Late Oudheid de laatste tijd aan populariteit wint – en er zijn cijfers die daarop wijzen – dan is het mede door enthousiastelingen als Robert.

Afgelopen dinsdag zocht ik hem op tijdens het altijd gemoedelijke Laat-Romeinse Festival in Orientalis, vlakbij Nijmegen. Zoals de vaste lezers van deze inmiddels niet meer zo kleine blog weten is Livius, waarvan ik vennoot ben, bezig met het maken van een reeks korte filmpjes waarin we mensen laten uitleggen waarop onze kennis van de Oudheid is gebaseerd. Veel uitleg daarvan is er niet, terwijl juist dát heel belangrijk is: als een vakgebied zijn methoden niet uitlegt, lijkt het immers geen methode te hebben en trekt het amateurs aan, staat het met zijn mond vol tanden tegenover kwakhistorici, verliest het gezag en kan het niet langer de samenleving adequaat informeren. In Orientalis legden Robert en zijn collega, de archeologe Janneke Kluit voor de camera uit hoe ze antieke kostuums reconstrueren.

Lees verder “Opnieuw filmen in Nijmegen” →

Tranen om het Valkhof

On door Jona LenderinginArcheologie, Cultuur, Geschiedenis, Lage Landen, Musea, Romeinse Keizerrijk17 reacties
Gezichtsmasker van een Romeinse helm (Valkhofmuseum, Nijmegen)

Een jaar of zo geleden begeleidde ik een vriendelijke Duitse journalist die een stuk wilde schrijven over Nederland in de Romeinse tijd. Op zijn laatste dag belde hij me vroeg in de ochtend wakker: hij wilde eerder op weg gaan, het was nog ver naar Beieren, en hij zou om half tien al langsgaan in het Valkhofmuseum in Nijmegen. Dat was wat problematisch omdat de conservator, die had beloofd de man te zullen rondleiden, niet aanwezig kon zijn voor elf uur. Ik beloofde de journalist dat ik zo snel mogelijk naar Nijmegen zou sporen en dat ik hem in de tijd dat hij te vroeg voor zijn afspraak was, zou rondleiden over het Valkhof (met zijn mooie Ottoonse kapel voor Sint-Nicolaas). Dan had hij dat alvast gezien en kon hij na het museumbezoek meteen verder. Vanuit de trein belde ik de conservator, die zich daarna werkelijk alle moeite getrooste om de onverwacht vroeg aankomende gast een vervroegde rondleiding te geven.

Wat ik maar zeggen wil: de mensen van het Valkhofmuseum zijn verschrikkelijk aardig. Met de mogelijke uitzondering van het Multatulihuis ken ik in Nederland geen vriendelijker museum. Een museum bovendien met een fenomenale collectie Romeinse voorwerpen. (Hier zijn mijn foto’s, en zie verder hier en daar.) Wie in Nederland van de Oudheid houdt – en dat zijn er tienduizenden – heeft een zwak voor het Valkhof, en ik was dan ook geschokt toen ik gisteren in het NRC Handelsblad las over de moeilijkheden in het museum. Er waren al eerder berichten over problemen, maar nu het onder de kop “Ondergang dreigt voor Museum Het Valkhof in Nijmegen” werd uitgespeld, zonk pas echt bij me in hoe precair de situatie is.

Lees verder “Tranen om het Valkhof” →