Tag: Zahi Hawass

Het Nieuwe Rijk van Egypte

On door Jona LenderinginArcheologie, Geesteswetenschappen, Geschiedenis, Oud Egypte, Wetenschapscommunicatie12 reacties
Hatshepsut (Medelhavsmuseet, Stockholm)

Ik heb al eerder geschreven over de driedelige History of Ancient Egypt van John Romer. Het eerste deel (2013) vertelde het fascinerende verhaal van het ontstaan van de cultuur van de farao’s: zeg maar de Naqada-tijd, de unificatie van de Nijlvallei en uiteindelijk de bouw van de Grote Piramide. Het tweede deel, verschenen in 2017, vond ik heel sterk: het vertelde niet alleen het verhaal van het Oude Rijk, de Eerste Tussentijd en het Middenrijk, maar toonde ook hoe het beeld dat wij hebben van de Bronstijd, is geschapen door de negentiende-eeuwse archeologen. Ik was diep onder de indruk van dat boek. Ik wou dat ik zoiets kon schrijven.

Egypte zonder Egyptenaren

En nu is er het derde deel, waarin Romer het Nieuwe Rijk behandelt. Zeg maar de Dynastieën Vijftien tot en met Twintig. Opnieuw biedt Romer naast het verhaal over het oude Egypte een analyse van de wijze waarop onze kennis uit vondsten en teksten is opgebouwd én de wijze waarop ons beeld door negentiende-eeuwse en twintigste-eeuwse geleerden is gevormd. Dat zijn vrijwel allemaal Fransen, Duitsers en Britten; Labib Habachi is de enige Egyptenaar waar Romer aandacht aan besteedt.

Lees verder “Het Nieuwe Rijk van Egypte” →

De tempel van Taffeh

On door Theo ToeboschinArcheologie, Geschiedenis, Museumstuk, Nubië, Oud Egypte, Politiek6 reacties
Het tempeltje van Taffeh in het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden)

Op 4 april 1979, vierenveertig jaar geleden, stelde het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden officieel de Taffeh-tempel voor het publiek open. En het is alweer tien jaar geleden dat ik een toen alweer acht jaar oud artikel onder ogen kreeg van de Egyptische geoarcheoloog Fekri Hassan, die stelt dat Egypte de tempel niet zo vrijwillig heeft afgestaan als beweerd. Alle reden genoeg om nog eens te onderzoeken hoe de tempel naar Nederland is gekomen.

Aswandam

In 1952, ten tijde van de Koude Oorlog, was in Egypte een coup gepleegd en was Gamal Andel Nasser aan de macht gekomen. Hij had de Engelsen en Fransen het land uitgegooid en allerlei fabrieken en installaties laten nationaliseren, waaronder het Suezkanaal. Verder wilde hij voorkomen dat het groeiende Egyptische volk zou lijden onder water- en voedseltekort. Daarom besloot hij een nieuwe Aswandam te bouwen.

Lees verder “De tempel van Taffeh” →

Toetanchamon en Nefertiti

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Oud Egypte, Toerisme, Wetenschap4 reacties
Nefertiti

Ik onderbreek mijn eindejaarsreeks over museumstukken en interpretatie. De onvermijdelijke doctor Zahi Hawass, de ijdele oud-minister van oudheidzaken in Egypte, heeft namelijk zijn licht laten schijnen over het graf van Toetanchamon, waarover de laatste tijd nogal wat is te doen. Reden de persen te stoppen.

Ik heb al eens eerder verteld dat de Amerikaanse egyptoloog Nicholas Reeves een tijdje geleden een opmerkelijke theorie opperde over het beroemde koningsgraf. Op recent gemaakte 3D-scans meende hij onregelmatigheden te herkennen die duidden op nog verborgen kamers. De voornaamste wetenschappelijke ontdekking die in zo’n eeuwenlang afgesloten ruimte kan worden gedaan is antieke lucht, die belangrijk is voor het onderzoek naar klimaatverandering, maar ieders aandacht is uiteraard gericht op de oude Egyptische voorwerpen die er ook zouden kunnen worden aangetroffen.

Lees verder “Toetanchamon en Nefertiti” →

Arm Egypte

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Midden-Oosten, Musea, Oud Egypte, Wetenschapscommunicatie1 reactie
Het geplunderde museum in Malawi
Het geplunderde museum in Malawi

De in 2011 begonnen Arabische Lente had ook voor de oudheidkunde ingrijpende gevolgen. Niet alleen slechte. Tot de mooie dingen behoorde dat de demonstranten op het Tahrirplein een ordedienst instelden om het museum te bewaken. Cairo werd zo geen Bagdad, waar in 2003 het museum werd geplunderd en de buit werd verkocht op de zwarte markt.

Exit Hawass

Ik denk ook dat het een verbetering was dat Egyptes flamboyante minister van oudheidzaken, Zahi Hawass vertrok, vermoedelijk de enige oudheidkundige die zich in beroemdheid kan meten met Nobelprijswinnaars. Ik wil zijn verdiensten niet ontkennen: hij maakte duidelijk dat egyptologie een avontuur kan zijn en nam zo de piramidiotie de wind uit de zeilen. Pseudowetenschappelijke theorieën over mysterieuze piramidekrachten zijn nu uit de mode. Hawass had alleen een paar dingen niet begrepen. In de eerste plaats dat het avontuur van de oudheidkunde intellectueel is, en geen Indiana Jones. Misschien valt hem dit te vergeven, want oudheidkundigen leggen doorgaans alleen de feiten uit en niet hoe we aan die feiten komen – het wetenschappelijk proces dus.

Lees verder “Arm Egypte” →

Hoe kennen we de Romeinen? (3)

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken2 reacties
Dit is niet Indiana Jones maar Zahi Hawass. Evengoed is dit geen professionele archeologie.
Dit is niet Indiana Jones maar Zahi Hawass. Evengoed is dit geen professionele archeologie.

Ik heb nu twee stukjes gewijd aan de manieren waarop we de oude Romeinen kunnen kennen: eerst vertelde ik over antieke teksten en vervolgens over munten en inscripties. Je hebt echter ook oudheidkundigen die liever oude dingen opgraven. Dat zijn de archeologen. Die hebben de laatste jaren een beetje pech, en dat komt door Indiana Jones. Door die films denken heel veel mensen dat archeologie bestaat uit het snel leeghalen van oude graven en het zoeken naar heilige voorwerpen, maar archeologie is voor 80% werk op kantoor en voor maar 20% werk in het veld. En dat veldwerk gaat héél voorzichtig.

Lees verder “Hoe kennen we de Romeinen? (3)” →

Arabische complottheorieën

On door Jona LenderinginArcheologie, Cultuur, Geschiedenis, Midden-Oosten1 reactie
Voer voor complottheorieën: de piramide van Khufu (Cheops)

Vroeger bestuurde God de wereld. Tegenwoordig wordt ze geregeerd door de vrijmetselaars, de joden, de illuminati, de priorij van Sion of de Bilderberggroep. Ik denk dat de populariteit van complottheorieën vooral wil zeggen dat mensen het leven onbegrijpelijk en chaotisch vinden, en tot elke prijs een verklaring willen hebben.

Complottheorieën

Er is geen regio waar complottheorieën zo geliefd zijn als in het Midden-Oosten. Wellicht is dat een ander bewijs voor de stelling dat de islam geen antwoord heeft op de moderne tijd, zoals enkele Vlaamse onderzoekers al in de jaren negentig beweerden. Wellicht is de reden dat de regio een geschiedenis heeft van reële complotten. Denk aan het Sykes-Picot-verdrag en Operation Ajax.

Lees verder “Arabische complottheorieën” →