Van 2005 tot 2020 vatte ik het online beschikbare oudheidkundige nieuws elke maand samen en mailde dat als de Livius Nieuwsbrief naar een groeiend publiek. Uiteindelijk waren er 7900 abonnees, maar de kwaliteit van de samengevatte berichten was abominabel. Rond 2014 constateerde ik dat 40% van de online-artikelen fouten bevatte die de betrokken wetenschappers herkend behoorden te hebben. Het duurde daarna nog zes jaar tot bij mij het kwartje viel: door die informatie te delen, zelfs als ik aangaf dat het onzin was, was ik medeplichtig aan de academisch desinformatie. Dus stopte ik ermee. De oudheidkunde gaat kapot, zeker, maar het hoeft niet door onze handen te gebeuren.
Hieronder vindt u een van de nieuwsbrieven. Veel links zijn inmiddels verouderd.
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
Een paar toevoegingen aan de Livius.org-website, zoals alle Parthische koningen, een biografie van Mithridates Ktistes van Pontus, de Armeense hoofdstad Artaxata en Alexander de Grote aan de Jaxartes.
Filmpje: hoe werd het Latijn uitgesproken?
Op de blog: orale literatuur, een dood paard, een spectaculair Bronstijd-scheepswrak, is een Luristan-tondo in het RMO echt of vals?, Mesopotamische kronieken, de Astronomische Dagboeken, de prachtige kop van een Olympische kampioen, de hellenistische kronieken uit Babylon, het nep-Latijn van keizer Augustus, de datum van Jezus’ dood, de ironie van het evangelie van Marcus, dodelijke ziektes, migrerende bomen en planten, de Blemmyes, het museum i/o van Sidon en het scenario voor een speelfilm.
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat het verhaal over de domesticatie van het paard – “onze” paarden stammen af van oosterse rendieren, verspreid door de Arabieren – is bevestigd en vanuit het DNA-onderzoek. Kortom: hoe het paard paard werd.
======================================
EGYPTE
Geweldig mooie foto’s van een tombe bij Cairo, vijfde dynastie (meer). En nog een graf, weliswaar zonder foto’s maar wel met de onvermijdelijke doctor Zahi Hawass.
Om helemaal blij van te worden: isotooponderzoek bevestigt dat de Hyksos niet alleen van buiten Egypte kwamen.
En verder: een stuk of honderd inscripties uit Wadi el-Hudi, Aswan, Karnak, Luxor, de koningin(nen) vóór Toetanchamon, Sohag (gave foto’s) (meer), en een vreemd gebit.
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
Mooi artikel over Nineveh en over de onverzettelijke Layla Salih.
Oude militaire luchtfoto’s zijn vaak erg nuttig voor archeologen omdat ze patronen tonen die nu niet meer zichtbaar zijn. En de U2 maakte geweldige foto’s.
En verder: Karchemis, Kunara, Persepolis, Tell Al Hammam.
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Dit is leuk: een uitvoering van de Herakles van Euripides met de antieke melodieën.
Dit is niet leuk: het hele drama van de Sapfo-papyri.
Maar dat is dan weer wel leuk: een smidse in Hayatabad in Pakistan, met veel hellenistische munten.
Een Bronstijdnederzetting op het eilandje Daskalio in de Cycladen wordt aangekondigd als belangrijk. Hier is meer.
Het is mogelijk dat een schip is gevonden dat stenen vervoerde bij de dam die Alexander de Grote liet bouwen naar Tyrus.
En verder: het Peristera-wrak, Larnaka, het belang van Aristoteles, een met dodelijke precisie uitgevoerde executie op Thasos, een gedichtje bij een obelisk in Nikaia.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
Alleen wat klein strooigoed deze maand: Laodicea, Pompeii, Thessaloniki, bijna honderd baby-graven in Ashkelon – en even verderop Charmadas van Gaza.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: een grote villa bij Banbury, een schrijfplankje in Londen, Newcastle, zwaarden in Vindolanda, Anglo-Saksen en Picten.
En verder: een ijskelder bij Basel, een zwaard uit Ommeren, de villa van Voerendaal, Brunssum en het einde van de Romeinse aanwezigheid in Noord-Brabant.
======================================
ISRAËL, JODENDOM EN CHRISTENDOM
De uitglijder van de maand: staat de naam van koning Balak op een de Mesha-inscriptie? De journalisten schreven elkaar over, maar je kunt natuurlijk ook even een specialist vragen. En die zegt dat het er gewoon David staat.
En verder: Jeruzalem, Bersheba, een mijlpaal in Galilea van Maximinus Thrax, de digitalisering van de manuscripten uit het Catharinaklooster.
======================================
OVERIG
Verandering van de samenstelling van urine is na duizenden jaren nog te herkennen. (Archaeologia non olet.)
Uw redacteur sprak bij “Oog op de Oudheid” over het informatieoveraanbod en schreef over de mis-match tussen de publieksvraag naar informatie over de Oudheid en het academisch aanbod.
En verder: schedels inbinden.
======================================
OUDHEIDKUNDIGE ZELFTRIVIALISERING & ANDER SLECHT NIEUWS
De Oudheid is natuurlijk helemaal niet interessant en moet dus worden opgehypet, want stel je toch voor dat oudheidkundigen geïnteresseerde mensen écht inhoudelijk moesten informeren.
Aandachttrekkerij: “invisibility cloaks”.
Verkeerde frames: een stadsmuur uit de IJzertijd is een stadsmuur uit de IJzertijd – het is interessant genoeg zonder koning David er met de haren bij te slepen. En er is ook geen debat dat heropend wordt.
Als een kop eindigt op een vraagteken, is het antwoord op die vraag nee. Dus nee, Ai is niet ontdekt.
En ook: “Pseudoarchaeology: I have seen the enemy, and it is us”. Het is krek zo.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.
Piet Gerbrandy maakte een nieuwe vertaling van het beroemde werk De consolatione philosophiae van Boethius onder de titel Troost in Filosofie. De laat-Romein schreef dit werk toen hij door de Ostrogotische koning Theoderik was gevangengezet en zou er een grote invloed mee hebben op de westerse filosofie.
Ook bij uitgeverij Damon verscheen van de hand van Patrick Lateur een vertaling van de hymnen van Ambrosius, bisschop van Milaan, onder de titel Zingen moet ons hart. In deze overduidelijk christelijke poëzie is goed te zien dat ze op de ‘heidense’ klassieken was geïnspireerd en er op voortborduurde.
Byzantinoloog Anthony Kaldellis heeft een nieuw boek getiteld Romanland. Ethnicity and Empire in Byzantium waarin hij betoogt dat het Byzantijnse rijk is essentie ‘Romeins’ was en niet ‘Byzantijns’.
Historicus Tom Buijtendorp zoekt in zijn nieuwe boek Het Ware Paradijs. Op het Spoor van een vergeten ontdekking naar de tuin van Eden, en waarom deze plek de mens al duizenden jaren fascineert.
In de reeks Profile History of the Ancient World verscheen The Origin of Empire. Rome from the Republic to Hadrian (264 BC – AD 138) van historicus David Potter. Eerder verschenen in dezelfde reeks onder meer The Rise of Rome. From the Iron Age to the Punic Wars (1000 BC – 264 BC) van Kathryn Lomas, Imperial Triumph. The Roman World from Hadrian to Constantine van Michael Kulikowski
Twee ‘klassieke’ evenementen bij Athenaeum Boekhandel eind mei: een programma bij Spui25 op 29 mei met de Britse Historica Kathryn Tempest over haar laatste boek Brutus. De Nobele Samenzweerder. Met UvA-historici Martijn Icks en Kit Morell. En op 28 mei een lezing over de nieuwe vertaling van Herodotus in de Perpetuareeks van Herodotus, Historiën. Alles wat ik zag, hoorde en onderzocht door vertalers Wolther Kassies en Michel Buijs bij Athenaeum Roeterseiland. Aanmelden kan hier.
======================================
INTERNET
De Thesaurus Linguae Latinae is online (in de vorm van PDFs).
======================================
EN TOT SLOT
Prutswerk in de Romeinse bouw.
Toota witharsechwanoo!
Wat leuk dat Caesar bijna hetzelfde klonk als Kaiser.
“Wat zou Aristoteles doen?”
Barbaren tot slaaf maken.
Edith Hall’s reactie op haar vliegveldprobleem heet tegenwoordig utilitarisme (weeg de gevolgen af) en is dus geen deugdethiek (deontologie). Dat boek ga ik dus niet lezen, want ik vertrouw iemand die een dergelijke elementaire fout maakt niet toe de grote Arie recht te doen.
De vondst van het Anglosaksische graf is van belang, omdat Brittannië in de Donkere Eeuwen zat – er zijn over die periode geen geschreven bronnen. Dus hoewel Middeleeuws en niet Antiek hoop ik dat je ons op de hoogte houdt als er meer bekend wordt. Idem voor het fort van de Picten, van wie we nog minder afweten.
De link naar Brabants erfgoed werkt niet (meer). Ik heb de site zelf bezocht en kon de pagina niet vinden.
“De Oudheid is natuurlijk helemaal niet interessant en moet dus …..”
Kom aan, het is toch verheugend dat er eindelijk bewijs is voor de historiciteit van de Harry Potter serie?
“waarin hij betoogt dat het Byzantijnse rijk is essentie ‘Romeins’ was en niet ‘Byzantijns’”
Huh? Moet daar echt een heel boek over geschreven worden? Dit weet ik al lange tijd – een paar degelijke websites voldeden. Daarom mag ik graag schrijven dat Gaius Octavius, later Augustus, de grootste staatsman in de westerse geschiedenis is. Hij ontwikkelde een politiek stelsel dat het met enige aanpassingen 1500 jaar volhield (en nog wat meer als we het Heilige Roomse Rijk en het Turkse Sultanaat ook meerekenen).
“Prutswerk in de Romeinse bouw.”
Sla de reacties niet over.
Blijkbaar denken ze er bij Athenaeum ook zo over, want die link naar Romanland doet het ook al niet meer! En ja, bij de Speld zijn de reacties soms net zo leuk als de berichten. (Hier ook, hoor.😉)
Over het leukste artikel (helemaal mee eens), zou je die “rendieren” niet beter in “racepaardjes” of zo iets veranderen? We weten wel dat paarden vroeger geen gewei hadden, maar het ziet er toch raar uit.
Aan dat woordgebruik ‘rendieren’ had ook ik mij gestoord.
Ik kan me nog goed herinneren dat men het een aantal jaar geleden op archeologische congressen steeds vaker over prin”k”ipia ging hebben…. de achterliggende linguïstische theorie was nog niet zo bekend, dus velen hadden zoiets van “wat gebeurd hier nu weer”😀
De echte puristen noemden dit gebouwtype na ongeveer het jaar 300 dan weer een prin”s”ipium.
… en is dus geen deugdethiek (deontologie). …
Deontologie is op zichzelf geen deugdethiek maar een plichtethiek. Veel vrije beroepen hebben een deontologische code. Tijdens mijn artsopleiding in Leuven kregen we in het laatste jaar een zeer omvangrijke cursus deontologie. U heeft gelijk dat het geen utilitarisme is, integendeel, deontologie kan soms nadelige of in ieder geval dubieuze gevolgen hebben en is dus louter gebaseerd op plichten.
Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Deontologie
U hebt gelijk.