Tag: digitalisering

Oude inscripties, digitale technieken

On door Jona LenderinginGeesteswetenschappen, Geschiedenis, Klassieken, Methodologie en theorie, Oude Griekenland6 reacties
Zomaar een inscriptie: de reparatie van de Lange Muren van Athene (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Brussel)

Het is de Week van de Klassieken. Dat klinkt als ouwe meuk en ouwe grijze mannetjes en dat is wel een béétje waar. Het vakgebied heeft immers vorm gekregen in de negentiende eeuw en draagt daarvan nog wel wat sporen. Terwijl archeologen in de twintigste eeuw hun deelgebied voortdurend vernieuwden, deden de classici het wat rustiger aan. Momenteel worden echter ook deze oudheidkundigen de eenentwintigste eeuw in gekatapulteerd.

De filologie valt traditioneel uiteen in twee delen. Het eerste daarvan is het vaststellen van de precieze tekst. Daarbij kun je denken aan de papyrologie (voor teksten die in de Oudheid zijn geschreven) maar ook aan de bestudering van middeleeuwse handschriften. De andere tak is de uitleg van de teksten, waaraan zowel een talig als een literair aspect zit. Al deze activiteiten zijn momenteel in beweging. Met digitale technieken, waarover ik al eerder blogde (een, twee) is het mogelijk de beperkingen van de menselijke geest te overwinnen en meer informatie uit oude manuscripten te distilleren. Morgen zal ik nog eens bloggen over een heel speciaal geval. De DNA-revolutie heeft de hermeneutische buitengrens doen wegvallen, waardoor enerzijds een schat aan vergelijkingsmateriaal is vrijgekomen en anderzijds een nieuwe taak is ontstaan: zinnige en onzinnige vergelijkingen zullen op een andere manier moeten worden gescheiden.

Lees verder “Oude inscripties, digitale technieken” →

MoM | Digitale archeologie

On door Jona LenderinginArcheologie, Methodologie en theorie, Oudheid10 reacties

Als een wetenschap zich niet presenteert als wetenschap, zal het publiek die wetenschap niet herkennen als wetenschap, en zoals de trouwe lezers van deze blog weten denk ik dat de diverse oudheidkundige bloedgroepen op dit punt nogal wat kunnen bijleren. Oudhistorici hebben het misbruik van de oude geschiedenis – afrocentrisme, Jezusmythicisme, koloniale frames – deels te wijten aan zichzelf; met hun goedbedoelde vertalingen tonen classici niet waarom het doorgronden van de antieke denkwereld geen “simsalabim, bron, spreek tot mij!” zou zijn; en archeologen hebben het vaker over vondsten dan over archeologie.

Ik ken maar één museum dat echt gewijd is aan archeologie als archeologie: het is in Brugge. Een tijdelijk alternatief is er nu in het Universiteitsmuseum in Groningen, waar tot eind dit jaar een expositie is met de naam “Dig it all. Archeologie van de toekomst”. Met de leutige naam heb ik al de helft van de minpunten genoemd; het is namelijk een erg geslaagde tentoonstelling over de invloed van digitale technieken op de archeologie, en als u in het noorden bent, moet u er zeker naartoe.

Lees verder “MoM | Digitale archeologie” →

Het cultureel geheugenverlies van Keulen

On door Jona LenderinginCultuur36 reacties

Het is vandaag tien jaar geleden dat in Keulen een van de kantoren van het Raadhuiscomplex instortte, samen met nog twee andere gebouwen. De schade aan deze huizen was niet het ergste: er vielen ook twee doden. De oorzaak bleek de aanleg van de nieuwe metrolijn, die het noorden en het zuiden van Keulen zou gaan verbinden. Door een gat in een damwand had het grondwater onder de drie huizen kunnen weglopen en daarbij was het zand meegezogen.

Bij het onderzoek naar het Kölsche Ground Zero bleek dat het gat in de damwand had kunnen ontstaan doordat de stalen beugels die de platen van die wand bij elkaar moesten houden, waren gestolen. Puur menselijke slechtheid dus. De nabestaanden van de twee overleden bouwvakkers moeten de afgelopen tien jaar iedere dag vergeefs hebben geprobeerd verder te gaan alsof er geen misdrijf was gepleegd.

Lees verder “Het cultureel geheugenverlies van Keulen” →

Timboektoe (3)

On door Jona LenderinginBijbel, Geschiedenis, Islam, Middeleeuwen, Politiek, Wetenschapscommunicatie5 reacties

Zomaar een oud Koranmanuscript – uit Teheran, niet uit Timboektoe[/caption]

Ik heb in de vorige post uitgelegd dat de oude manuscripten in Timboektoe werelderfgoed zijn en dat ze, ook als u geen belang stelt in onderzoek naar afwijkende reciteerwijzen van de Koran of de geschiedenis van westelijk Afrika, bewaard dienen te blijven. Ik eindigde met een verwijzing naar het bericht dat de manuscripten waren vernietigd.

Dat viel gelukkig mee. Er liep al een tijdje een project om het materiaal te bewaren en te digitaliseren, en het blijkt dat bijna alle teksten al in veiligheid waren gebracht. Dat roept echter de vraag op waar zo’n bericht vandaan komt.

Lees verder “Timboektoe (3)” →