Sakkara

Pabes en Taweretemheb, beschermd door de godin Hathor (beeld uit Sakkara)

Egypte bestaat uit ruwweg twee delen: Boven-Egypte ofwel het Nijldal en Beneden-Egypte ofwel de Delta. Ergens rond 3100 v.Chr. raakten deze gebieden verenigd en vanaf dan spreken we van de Eerste Dynastie of Vroegdynastieke tijd. Of we die vereniging mogen typeren als staatsvormingsproces is een kwestie van definitie. Het heeft er in elk geval mee gemeen dat het tijdperk structurerend was voor de verdere geschiedenis van Egypte. Allerlei zaken ontstonden die sindsdien in de Egyptische cultuur aanwezig zijn gebleven en terug zijn blijven komen.

Zo werd Memfis een soort stedelijk centrum: een gebied met heiligdommen, paleizen, havens en woonhuizen dat zich uitstrekte over een lengte van zo’n dertig of veertig kilometer. Ook toen eeuwen later andere heiligdommen, zoals Thebe of Sais, voorname bestuurscentra waren geworden, bleef Memfis belangrijk.

Lees verder “Sakkara”

Albasten amfoor

Albasten amfoor (Nationaal Museum, Beiroet)
Albasten amfoor (Nationaal Museum, Beiroet)

Kamed el-Loz ligt in Libanon, even ten zuiden van de weg van Beiroet naar Damascus, iets onder het midden van de Bekaa-vallei. Ik ben er zo’n anderhalf jaar geleden geweest: een dorpje waarvan er dertien in een dozijn gaan, met een schooltje voor Syrische vluchtelingenkinderen waarover ik al eens schreef. Even verderop: de ruïne van wat in de Late Bronstijd een aanzienlijke stad moet zijn geweest, Kumidi. Toetmoses III, Amenhotep II, Horemheb, Ramses II: ze moeten er allemaal langs zijn gekomen.

Bij opgravingen zijn prachtige vondsten gedaan, zoals de amfoor hierboven, gemaakt van albast en nu te zien in het Nationaal Museum in Beiroet. Ik vind de kruik gewoon mooi, wat natuurlijk ook komt doordat hij puntgaaf bewaard is gebleven.

[Dit was de 141e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]

Archeologie van Israël (7): Hazor

De verbrande muren van Hazor

Maximalisme of minimalisme? We naderen het einde van deze reeks stukjes, die hier begon. We hebben gezien dat de minimalist op punten voorstaat als het gaat om de vraag of het glorieuze koninkrijk van koning Salomo ooit heeft bestaan, terwijl de minimalist er ook redelijk voorstaat als het gaat om het archeologisch bewijs van de Intocht. Zelfs als we de bijbelse chronologie loslaten en de verovering van Kanaän plaatsen in de twaalfde eeuw, zijn er teveel aanwijzingen dat het bijbelse verhaal niet zonder goede argumenten kan worden aangenomen voor waar.

We hebben het alleen nog niet gehad over Tel Hazor. Het gaat hier om een enorme burcht die in het uiterste noorden van Israël de plaatst beheerst waar de route van Damascus naar de zee de bovenloop van de Jordaan kruist. Archeologisch is de plek een goudmijn, maar het is bovendien prettig dat de belangrijke stad ook wordt genoemd in de teksten uit Mari in Syrië, uit Babylonië en uit Egypte. De farao lijkt de koning van Hazor te hebben beschouwd als zijn onderkoning in Kanaän, het hoofd van de andere stadstaatjes. Dit staat ook in de Bijbel (Jozua 11.10-11). Er moeten ongeveer 30.000 mensen hebben gewoond.

Lees verder “Archeologie van Israël (7): Hazor”