Tag: Hypatia van Alexandrië

Hypatia van Alexandrië

On door Mark NieuweboerinRomeinse Keizerrijk, Wetenschap8 reacties
Een hydrometer, zoals Hypatia die heeft laten vervaardigen, dobbert in het water. Als het een suikerhoudende vloeistof was geweest, zou het instrument wat hoger hebben gestaan.

Het is altijd wel een “dag van…” of “week van…”. Zo ook vandaag. 11 februari is door de Verenigde Naties aangewezen als de Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap. Het leek me aardig daarom eens te schrijven over Hypatia van Alexandrië.

We weten vrijwel niets over haar. Zodat ze de zin van deze “dag van…” mooi illustreert. Vrouwen zijn immers nogal eens vergeten.

Van Hypatia’s wiskundige oeuvre is bijvoorbeeld weinig meer bekend dan dat het vooral heeft bestaan uit commentaren op eerdere auteurs. Er zijn onderzoekers die denken haar hand te kunnen herkennen in overgeleverde teksten, maar aangezien antieke commentaren doorgaans anoniem waren, weten we dat eigenlijk niet voldoende zeker. Hypatia is dan ook veel bekender om haar dood in 414 na Chr. Het gaat de auteurs van de bronnen daarbij echter niet om háár, maar om de schande dat de christelijke leider zijn kudde niet in de hand had gehad. Ging het dus weer over een man.

Lees verder “Hypatia van Alexandrië” →

Amenábars Agora

On door Jona LenderinginChristendom, Film, Geschiedenis, Jodendom, Klassieken, Oud Egypte, Romeinse Keizerrijk5 reacties
Christenen vallen de Serapistempel in Alexandrië aan: scène uit de speelfilm "Agora"
Christenen vallen de Serapistempel in Alexandrië aan: scène uit de speelfilm “Agora”

Een van de bekendste films over het Romeinse Rijk is Agora (2009) van de Spaanse regisseur Alejandro Amenábar, die ook schitterende films als The Others en Abre los ojos maakte. Het is leuk om erover te bloggen, omdat Agora het beeld van een diepgaand conflict tussen heidendom en christendom heeft versterkt door te focussen op de gebeurtenissen in Alexandrië. Die zijn, zoals ik eerder betoogde, weliswaar opvallend maar daarom nog niet per se representatief voor de feitelijke situatie.

In Agora vertelt Amenábar het verhaal van Hypatia van Alexandrië, de laatste filosofe die werkte in het Museum. In 415 is ze door een christelijke menigte op de meest mensonterende wijze om het leven gebracht. Dat verhaal klopt grotendeels: Alexandrië was werkelijk zo verscheurd. Er waren werkelijk heidenen, die in een vervallen tempel vasthielden aan de cultus van Serapis. Er waren joden. Er waren christenen, die wisten dat het politiek tij in hun voordeel verliep. Er waren ergernissen over en weer.

Lees verder “Amenábars Agora” →

Synesios (5): Bisschop

On door Jona LenderinginChristendom, Geschiedenis, Klassieken, Libië en Maghreb, Romeinse Keizerrijk2 reacties
Kerk in Ptolemais (vermoedelijk te jong om die van Synesios te kunnen zijn)

[Dit is de laatste van vijf blogposts over Synesios van Kyrene. De eerste is hier.]

Wie alleen de brieven en preken zou kennen die Synesios, de onwillige bisschop van Ptolemais, schreef na zijn aanvaarding van het kerkelijke ambt, zou niet op het idee komen dat de auteur in zijn hart een heidense filosoof was. Zijn preken bevatten geen doctrinaire vergissingen of onorthodoxe beweringen. Ze zijn hooguit wat ongebruikelijk van opbouw. In een Paaspreek (Homilie 1) waarschuwt hij de gelovigen dat ze zich, nu de Vasten voorbij is, niet plotseling moeten overgeven aan excessief eten en dronkenschap, aangezien “dat het tegen de rede zou indruisen”. Er volgen nog wat bijbelse bewijsplaatsen, maar die wekken vooral de indruk van een gedachte-achteraf.

Lees verder “Synesios (5): Bisschop” →