Tag: Toetanchamon

Toetanchamon

Sinterklaas met boeken (bis)

On door Roel SaleminkinArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Oudheid, Wetenschapscommunicatie1 reactie
(Boekhandel De Kler, Leiden)

[Zoals beloofd nog een tweede stukje over boeken om met Sint-Nikolaas cadeau te doen (en liefst ook te lezen). Met dank aan Roel Salemink van de Athenaeum-boekhandel in Amsterdam.]

Vertalingen

Afgelopen tijd was rijk aan nieuwe vertalingen. De gelauwerde vertaler Piet Schrijvers waagde zich aan een eigentijdse vertaling van het werk van Ovidius en kwam met twee gebonden uitgaven: De Gedaantewisselingen (Metamorfosen) en de Kalendergedichten (Fasti). Het mooie is dat bij beide boeken ook de Latijnse tekst is opgenomen. Ook van Harrie Geelen, classicus, illustrator (en man van vertaalster Imme Dros), verscheen op hetzelfde moment een vertaling van Ovidius, Metamorphoses. Voor een vergelijkend warenonderzoek van de verschillende vertalingen van de Metamorfosen verwijs ik u graag naar de website van Athenaeum, waar we een paar zinnen naast elkaar hebben gezet.

Naast Ovidius zijn er ook twee vuistdikke vertalingen verschenen van De Civitate Dei (de Stad van God) van Augustinus door Chris Dijkhuis, die na 40 jaar een eigentijdse vertaling maakte van dit belangrijke werk dat Augustinus schreef na de plundering van Rome door de Visigoten in het jaar 410. En daarnaast de Legenda Aurea (de Gulden Legende) van de dertiende-eeuwse Jacobus de Voragine, dominicaan, schrijver, bestuurder en aartsbisschop van Genua. Het is een boek vol heiligenlevens, dat beschouwd kan worden als inspiratiebron voor veel westerse kunst en literatuur. De vertaling is van Ton Hilhorst en Carolien Boink.

  Lees verder “Sinterklaas met boeken (bis)” →

Mitanni

On door Jona LenderinginAnatolië, Archeologie, Assyrië, Babylonië, Geschiedenis, Oud Egypte5 reacties
Hurritische brief, gevonden in Tell Brak (Syrië; Museum van Deir ez-Zor)

In mijn reeks over het handboek van De Blois en Van der Spek, Een kennismaking met de oude wereld, laten we de Midden-Bronstijd achter ons en gaan we naar Mitanni. Als ooit het cliché “vergeten koninkrijk” van stal mocht worden gehaald, dan wel bij dit rijk. Het is in feite weinig meer dan een naam, een handvol archeologische resten en wat linguïstische hypothesen. Maar goed. We kunnen altijd de verschillende soorten informatie combineren en wanneer die elkaar bevestigen, kunnen we er misschien op vertrouwen niet ver van de historische waarheid te zijn.

Eerst maar dit: het is zo goed als zeker dat het centrum van Mittanni ergens aan de bovenloop van de rivier de Khabur lag, dus in het land tussen de Eufraat en de Tigris. De hoofdstad Waššukanni en de belangrijke steden Kahat en Taide zijn nog niet geïdentificeerd, maar het is redelijk zeker dat ze ergens in het zuidoosten van Turkije of het oosten van het huidige Syrië moeten liggen.

Lees verder “Mitanni” →

Een archeologie-canon

On door Jona LenderinginArcheologie16 reacties
Zomaar eens een foto van een archeologische stratigrafie

Gisteren bood ik op deze plaats een overzicht van een kleine veertig dingen die mensen zouden moeten weten over geschiedvorsing. Aangezien de historische canon van Van Oostrom / Kennedy geschiedenis presenteert als het ene feit na het andere, wilde ik toch eens benadrukken dat geschiedenis ook een wetenschap is.

Een van de trouwste lezers van deze blog, CK uit het archeologisch en historisch zo rijke Nijmegen, wees me erop dat een archeologiecanon ook niet zou bestaan uit een lijst van losse opgravingen, maar uit een lijst van methodische en technische vernieuwingen. In een telefoontje bespraken we dat archeologen, doordat ze de wetenschappelijke dimensie almaar niet benoemen en zich verschuilen achter de monumentenwetgeving, zélf de reden zijn waarom een staatssecretaris van Cultuur zich afvraagt wat hij aan moet met musea vol opgegraven potten en pannen, waarom de limesvoorlichting zo verrekte contraproductief is, waarom een hoogleraar publiek begrip van wetenschap de raarste dingen kan vertellen over het Rijksmuseum van Oudheden en waarom De Volkskrant archeologie te onbelangrijk vindt om iets te rectificeren. Een Nijmegenaar herinnert zich natuurlijk ook de aquaductenaffaire en de affaire in de buurgemeente Cuijk.

Lees verder “Een archeologie-canon” →

Zeg “Toetanchamon” en er volgt onzin

On door Jona LenderinginArcheologie, Geesteswetenschappen, Geschiedenis, Oud Egypte12 reacties
Zo zag het graf van Toetanchamon er ooit uit. En zoiets hopen sommige oudheidkundigen weer te vinden. En dat zal niet gebeuren.

Het gekke gedreun dat u hoort, dat ben ik. Ik ben luid met mijn hoofd op de tafel aan het bonken. Van pure wanhoop dus.

De ene keer roepen oudheidkundigen heel luid dat het 90% zeker is dat er in het graf van Toetanchamon een verborgen kamer is. Journalisten zijn – door schade en schande wijs geworden – iets voorzichtiger en daarom was er geen artikel of er stond wel een voorbehoud in, maar het bericht is groot de wereld in gegaan. Pas daarna gingen de oudheidkundigen onderzoek doen.

Uiteraard was er niets.

Lees verder “Zeg “Toetanchamon” en er volgt onzin” →

Toetanchamon en Nefertiti

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Oud Egypte, Toerisme, Wetenschap4 reacties
Nefertiti

Ik onderbreek mijn eindejaarsreeks over museumstukken en interpretatie. De onvermijdelijke doctor Zahi Hawass, de ijdele oud-minister van oudheidzaken in Egypte, heeft namelijk zijn licht laten schijnen over het graf van Toetanchamon, waarover de laatste tijd nogal wat is te doen. Reden de persen te stoppen.

Ik heb al eens eerder verteld dat de Amerikaanse egyptoloog Nicholas Reeves een tijdje geleden een opmerkelijke theorie opperde over het beroemde koningsgraf. Op recent gemaakte 3D-scans meende hij onregelmatigheden te herkennen die duidden op nog verborgen kamers. De voornaamste wetenschappelijke ontdekking die in zo’n eeuwenlang afgesloten ruimte kan worden gedaan is antieke lucht, die belangrijk is voor het onderzoek naar klimaatverandering, maar ieders aandacht is uiteraard gericht op de oude Egyptische voorwerpen die er ook zouden kunnen worden aangetroffen.

Lees verder “Toetanchamon en Nefertiti” →

Arm Egypte

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Midden-Oosten, Musea, Oud Egypte, Wetenschapscommunicatie1 reactie
Het geplunderde museum in Malawi
Het geplunderde museum in Malawi

De in 2011 begonnen Arabische Lente had ook voor de oudheidkunde ingrijpende gevolgen. Niet alleen slechte. Tot de mooie dingen behoorde dat de demonstranten op het Tahrirplein een ordedienst instelden om het museum te bewaken. Cairo werd zo geen Bagdad, waar in 2003 het museum werd geplunderd en de buit werd verkocht op de zwarte markt.

Exit Hawass

Ik denk ook dat het een verbetering was dat Egyptes flamboyante minister van oudheidzaken, Zahi Hawass vertrok, vermoedelijk de enige oudheidkundige die zich in beroemdheid kan meten met Nobelprijswinnaars. Ik wil zijn verdiensten niet ontkennen: hij maakte duidelijk dat egyptologie een avontuur kan zijn en nam zo de piramidiotie de wind uit de zeilen. Pseudowetenschappelijke theorieën over mysterieuze piramidekrachten zijn nu uit de mode. Hawass had alleen een paar dingen niet begrepen. In de eerste plaats dat het avontuur van de oudheidkunde intellectueel is, en geen Indiana Jones. Misschien valt hem dit te vergeven, want oudheidkundigen leggen doorgaans alleen de feiten uit en niet hoe we aan die feiten komen – het wetenschappelijk proces dus.

Lees verder “Arm Egypte” →

Toetanchamon in Amsterdam

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Musea, Oud Egypte, Wetenschapscommunicatie1 reactie
kamer
Allemaal mooie dingen

Dankzij mijn neefje kwam het toch nog goed, maar zelf zou ik niet op het idee zijn gekomen naar de Toetanchamon-expositie te gaan aan de Amsterdamse Zuid-as. De tentoonstelling van replica’s uit het koningsgraf was wel op mijn radar, maar ik heb eerlijk gezegd niet zo veel met het Egypte van die periode. De Late Tijd vind ik interessanter, als het land intensiever te maken krijgt met andere beschavingen. Los daarvan: ik heb in dat verschrikkelijke museum in Cairo de originele voorwerpen uit het koningsgraf gezien. Ik zeg niet dat ik neerkijk op replica’s – integendeel – maar een hernieuwde kennismaking had voor mij niet zo’n prioriteit.

Domme, domme Jona. Het is een geweldige expositie, ook voor wie de originelen al kent. U heeft nog ongeveer vier weken om erheen te gaan, want daarna is het afgelopen.

Lees verder “Toetanchamon in Amsterdam” →