Domitianus (14): De triomfboog van Titus

On januari 7, 2022december 2, 2022 door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Romeinse Keizerrijk1 reactie

Een soldaat van XII Fulminata (Capitolijnse Musea, Rome)

Wat heb je aan een tentoonstelling als daar niet iets te zien is dat je niet had verwacht? Het bovenstaande stukje reliëf kende ik. Het behoort tot de collectie van de Capitolijnse Musea in Rome en is afkomstig van de triomfboog van Titus. Ik bedoel de echte, in het Circus Maximus, dus niet de ereboog met de beroemde reliëfs naast het Forum Romanum. Ook een leuk monument, maar een ereboog is geen triomfboog.

Brand in Rome, brand in Jeruzalem

De triomfboog in het Circus Maximus memoreerde natuurlijk de overwinning op de Joden. Er is weinig van het monument over, maar we weten het desondanks zeker. De middeleeuwse auteur die bekendstaat als de Anonymus van Einsiedeln citeert namelijk het opschrift. De plek is opvallend. Het monument voor de brand van Jeruzalem staat namelijk precies op de plek waar, zo dacht menigeen, de groep messiasbekennende joden (d.w.z. de groep die we tegenwoordig christenen noemen) enkele jaren eerder de stad Rome in brand hadden gestoken.

Lees verder “Domitianus (14): De triomfboog van Titus” →

Misverstand: De Titusboog

On april 29, 2020augustus 28, 2022 door Jona LenderinginFactcheck, Geschiedenis, Jodendom, Klassieken, Romeinse Keizerrijk5 reacties

De triomfboog van Titus (rechts), vele jaren geleden. Foto William P. Thayer.

Misverstand: De triomfboog van Titus staat bij het Forum Romanum

Na de verwoesting van Jeruzalem vierde generaal Titus in Rome een triomftocht, en elke reisgids voor Rome vermeldt dat de toen gebouwde triomfboog staat op de heuvelrug tussen het Forum Romanum en het Colosseum. De boog is inderdaad gewijd aan Titus, maar de inscriptie maakt duidelijk dat het monument geen triomfboog kan zijn. Er is namelijk geen sprake van glorieuze overwinningen, maar wel van de divus Titus, “de vergoddelijkte Titus”. En aangezien keizers gewoonlijk pas na hun overlijden onder de goden werden opgenomen, moet het monument dateren van na Titus’ dood.

De echte triomfboog stond een paar honderd meter verder naar het zuiden in de bocht van het Circus Maximus. Een middeleeuwse reiziger, aangeduid als de Anonymus van Einsiedeln, heeft het overwinningsteken – dat later is gesloopt – nog gezien en citeert het opschrift:

Lees verder “Misverstand: De Titusboog” →

Kwakgeschiedenis: de Titusboog

On mei 29, 2015augustus 29, 2022 door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Romeinse Keizerrijk, Wetenschapscommunicatie5 reacties

Wie wel eens in Rome is geweest, herkent het plaatje hierboven: u kijkt naar de oostelijk bocht van het Circus Maximus. Deze is op het plaatje hieronder rechts is te zien. Op deze plaats, “waar het circus waar de heuvels Palatijn en Caelius raakt” (Tacitus), brak op 19 juli 64 een brand uit die grote delen van Rome in de as legde, waarna keizer Nero de schuld gaf aan de christenen. Weinig gebeurtenissen uit de Oudheid zijn beroemder, weinig plekken in Rome zijn beladener.