Tag: Diyarbakır

Diyarbakır

De Tigris

On door Jona LenderinginAnatolië, Assyrië, Babylonië, Oud Armenië, Perzië, Sumerië2 reacties
Amida en de Tigris

Ons woord Tigris komt van een oud, Perzisch woord Tigrā, dat we zouden kunnen vertalen als “pijlsnel”. De Sumeriërs noemden de rivier Id-igna, en in het Akkadisch, de taal van Babylonië en Assyrië, luidde de naam Idiqlat. De Sumerische naam betekent zoiets als “snel stromend”, wat het verschil aangeeft met de langzamere Eufraat.

De Tigris is ongeveer 1850 kilometer lang en ontspringt in het oostelijke Taurusgebergte, of in Armenië, zoals het destijds heette. In zuidoostelijke richting stromend bereikt de rivier Amida, het huidige Diyarbakır, waar de koninklijke weg van Assyrië naar Anatolië de rivier kruist. Er is nog altijd een opvallende brug. Oostwaarts en weer zuidoostwaarts stromend, passeert de Tigris de Assyrische hoofdsteden Nineveh, Nimrud en Aššur. Even verderop ligt Samarra, met zijn beroemde spiraalminaret. Ondertussen neemt de rivier de Batman, de Grote Zab, de Kleine Zab en de Diyala in zich op. Xenofon kwam er langs. Lees verder “De Tigris” →

Vijfmaal werelderfgoed: Oost-Turkije

On door Jona LenderinginAnatolië, Archeologie, Byzantijnse Rijk, Geschiedenis, Hellenisme, Midden-Oosten, Oud Armenië, Prehistorie, Romeinse Keizerrijk, Toerisme
Een van de mooiste gebouwen in Turkije: de Hagia Sofia in Trabzon

Wat valt er in Turkije zoal te zien? Ik behandelde vorige week de zuidwestkust, het noordwesten van het Aziatische deel van Turkije en het centrum. Vandaag gaan we naar het oosten. En dan moet meteen het hoge woord eruit: alles hier is omstreden. Niemand trekt in twijfel dat dit gebied eeuwenlang bewoond is geweest door Armeniërs, wier taal en religie sinds de Perzische tijd tot de twintigste eeuw gedocumenteerd zijn, en niemand ontkent dat de Armeense bevolking tijdens de Eerste Wereldoorlog beestachtig is afgeslacht. In Europa spreken we van de Armeense Genocide, een naam waartegen Turken bezwaar maken. Ik laat die kwestie rusten. Ik laat ook de relaties tussen de Koerden en de Turkse overheid onbesproken. U leest Volg de wolken van Marcel Kurpershoek maar, een boek dat alle stemmen aan het woord laat.

Middeleeuws erfgoed

Ik begin in Trabzon, het antieke Trapezous en het middeleeuwse Trebizonde. Niet veel oudheden hier, maar wel het op één na mooiste Byzantijnse kerkje dat ik ooit zag. (Morgen de mooiste kerk uit Turkije.) Achter Trabzon is in de bergen het Soumela-klooster, met prachtige wandschilderingen. Het achterland is heel aantrekkelijk, dus de lange rit naar Erzurum – prachtige Seljukische gebouwen – is bepaald geen straf. Nog verder ligt Kars en daar achter ligt, in het zwaar bewaakte grensgebied met Armenië, Ani.

Lees verder “Vijfmaal werelderfgoed: Oost-Turkije” →

De Armeense genocide: Diyarbakır

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Midden-Oosten
Diyarbakır en de Tigris

[Vierde deel van een serie van zes; het eerste is hier.]

Een voorbeeld van de in het vorige stukje genoemde vier stappen is de provincie Diyarbakır. Volgens de officiële Ottomaanse census was 40%-50% van de bevolking Armeens. De al genoemde gouverneur Mehmet Reshid, een moslimvluchteling uit de Russische Kaukasus, was bang voor een vijand in eigen gelederen, die steun kon bieden aan de Russen en de Britten. In zijn kort voor zijn zelfmoord geschreven memoires sprak de gewezen legerarts over “een gezwel, een tumor, dat moest worden uitgesneden om verdere verspreiding te voorkomen”.

Stap één. Reshid stelde Armeense arbeidsbataljons in die rond Diyarbakır in het veld moesten werken. Veel dienstplichtigen kwamen om door de zomerhitte en allerlei ziektes. Er zouden twaalfhonderd doden zijn geteld langs de wegen, terwijl nog eens zeshonderd mannen in een ravijn zouden zijn doodgeknuppeld. Toen aan premier Talaat Pasha werd gemeld dat sommigen zich verzetten, drong deze aan op snelle liquidatie van de andere dienstplichtigen.

Lees verder “De Armeense genocide: Diyarbakır” →

Een kerk in Diyarbakır

On door Jona LenderinginChristendom, Midden-Oosten
Kerk in Diyarbakır

In oktober was ik in Diyarbakır, een stad in het zuidoosten van Turkije. Er is een beroemde moskee (momenteel gesloten voor restauratie) en er zijn verschillende gebedshuizen voor diverse oosterse kerkgenootschappen. Eén daarvan is de Meryem Ana-kerk van de syrisch-orthodoxe christenen (die ook wel worden aangeduid als monofysieten of jacobieten). Het is een mooi, oud gebouw, gelegen aan een stil pleintje dat met een muur van de rumoerige buitenwereld is afgesloten.

Een vriendelijke heer heette ons welkom en legde ons het een en ander uit. Nu was in mijn gezelschap onder meer een emeritus hoogleraar die veel over het oosterse christendom wist. Onze gastheer keek wat verbaasd op toen mijn reisgenoot een van de getoonde heilige boeken kon identificeren en even later informeerde naar iemand die een gezamenlijke kennis moest zijn.

Lees verder “Een kerk in Diyarbakır” →

Hennafeest in Diyarbakır

On door Jona LenderinginMidden-Oosten, Toerisme

Ik ben momenteel in Diyarbakır, aan de bovenloop van de Tigris. Het is het antieke Amida en ik wilde eens zien waar de door Ammianus genoemde watermolens gestaan hebben (zie Andrew Wilson, ‘Watermills at Amida’,  in: Classical Quarterly 51 [2001] 231-236). Ik ga er echter niet over schrijven, want de binnenhof van de tot hotel omgebouwde karavaanserail waar ik logeerde, bleek ’s avonds te zijn veranderd in de plek van een hennafeest.

Het hennafeest wordt gevierd van Casablanca tot Kabul en gaat vooraf aan de bruiloft. In dit geval was het de avond voor het eigenlijke feest; elders wordt het wel een week voor de plechtigheid wordt gevierd. Het is overal weer anders, maar in Turkije was het oorspronkelijk het feest dat de bruid met haar vriendinnen vierde, die werd opgevrolijkt doordat de familie van de bruidegom henna liet bezorgen.

Lees verder “Hennafeest in Diyarbakır” →