Die martiale Romeinse Republiek

Twee Latijnse krijgers dragen een gesneuvelde krijger weg (Villa Giulia, Rome)

René van Rooijen en Sunnyva van der Vegt schreven ooit een geschiedenisboek voor het grote publiek met de titel Grieken komen van Venus, Romeinen van Mars. De Nederlandse vertaling van de eerste tien boeken van Livius’ Romeinse geschiedenis sinds de stichting van de stad kreeg als titel Zonen van Mars mee. En het handboek waarin ik elke week een stukje lees om te zien of mijn kennis nog up-to-date is, Een kennismaking met de oude wereld van Luuk de Blois en Bert van der Spek, gaat uitgebreid in op het martiale karakter van de Romeinse Republiek. Het zou al zijn ontstaan in de vroege tijd.

De Romeinse burgers wenden in deze oorlogen aan het militaire bedrijf als een gewone nevenactiviteit en een riskante maar lucratieve bijverdienste die krijgsbuit en land … opleverde. Voor de Romeinse elite was militaire roem het voornaamste statussymbool, de beste entree naar een eervolle carrière in de staatsambten. Zij profiteerde bovendien meer dan wie ook van de oorlogsbuit. In de vele oorlogen ontstonden allerlei heroïsche sagen en legenden, die eeuwenlang invloed gehad hebben op de Romeinse mentaliteit. Telkens weer werden de sobere, dappere voorvaderen als voorbeeld gesteld.

Lees verder “Die martiale Romeinse Republiek”

Bombardement

Het Enigma-codeapparaat (foto Alessandro Nassiri)

Een Amerikaanse vriend attendeerde me gisteren op een verhaal dat begin deze maand ook circuleerde. Een strijder van ISIS maakte een selfie terwijl hij stond voor een Syrisch hoofdkwartier van ISIS en laadde de foto vervolgens op naar de sociale media, waarop de Amerikanen vaststelden waar de man zich bevond en de plaats binnen een dag konden bombarderen. Het is toch wonderbaar, wat de moderne techniek vermag.

Geen mens weet wat tijdens een oorlog aan het front gebeurt, dus je moet niet al te stellig zijn, maar ik geloof geen bal van dit verhaal. Loop even mee. Zoals de Amerikanen de ISIS-media volgen, zo volgt ISIS de westerse media. Sterker nog, al die nare filmpjes die we zien, zijn speciaal voor onze media gemaakt. Toen Ain Issa eerder deze week viel, was voorspelbaar dat ISIS de aandacht daarvan zou afleiden met een executiefilmpje. In Palmyra zal al wel wat zijn opgeblazen dat we te zien zullen krijgen bij de volgende ISIS-nederlaag. Wat ik maar zeggen wil: ISIS volgt zeer nauwgezet onze media.

Lees verder “Bombardement”

Marcus Aurelius aan de Donau

Monument voor Marcus Aurelius in Carnuntum

Weinig vorsten zullen zóveel tijd hebben besteed aan het scheppen van een goed imago als de Romeinse keizer Marcus Aurelius (r.161-180). Hoe effectief hij daarbij was, mag wel blijken uit het feit dat vrijwel iedereen die zijn naam kent, deze nog altijd associeert met het feit dat hij “de filosoof op de keizertroon” was. Zijn filosofische dagboek (Persoonlijke notities is de titel van de vertaling door Simone Mooij) is sinds de Renaissance in alle Europese talen vertaald en vindt nog ieder jaar nieuwe lezers.

Was het allemaal image building? De Persoonlijke notities maken een oprechte indruk. We zien hier een bestuurder die werkelijk probeert als een filosoof te leven en die zijn taken als keizer integer uit wil voeren. Tegelijkertijd wringt het een beetje dat zoiets wordt gepubliceerd. Heeft de keizer het zelf gewild? Dan komt de verdenking van onoprechtheid toch vrij snel boven. Hebben zijn nabestaanden het gepubliceerd? Dan zegt het iets over de liefde die ze voor hem voelden en die hij blijkbaar opriep.

Lees verder “Marcus Aurelius aan de Donau”