Tag: Persefone

Een nieuw oude Persefone

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Hellenisme, Klassieken, Museumstuk, Romeinse Republiek14 reacties
Archaïserend reliëf uit Korinthe

Zoals ik afgelopen zondag vertelde, zijn de hellenistische koninkrijken ontstaan tijdens de burgeroorlogen na de dood van Alexander de Grote. Ik vertelde ook dat de elites in deze rijken zich legitimeerden met de Griekse cultuur. Er ontstond een canon van klassieke vormen, geïnspireerd door het idee van Aristoteles dat alles een doeloorzaak had. In Griekenland was de ware kunst in wat wij de Archaïsche Periode noemen ontstaan en gegroeid, terwijl ze had gebloeid in wat wij de Klassieke Periode noemen.

De kunst had zich verder ontwikkeld. De hellenistische sculptuur is soms heel barok – zie de Laokoöngroep of het Pergamonaltaar – en neigt soms zelfs tot rococo, zeker in Alexandrië. Beschreven met de natuurmetafoor die ik zojuist gebruikte, was dit, na de groei en de bloei, alleen te beschouwen als verval. Een Winckelmann beschouwde de hellenistische kunst (die in de achttiende eeuw overigens nog niet zo werd genoemd) dan ook als inferieur. Ik heb al eens geblogd over de klucht rond de Venus van Milo.

Lees verder “Een nieuw oude Persefone” →

Een gesluierde – ja, wat eigenlijk?

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Hellenisme, Klassieken, Libië en Maghreb, Museumstuk, Religie11 reacties
Kyrene, grafstele (Shahhat, Museum van Kyrene)

Ik ben de afgelopen week bezig geweest met het inventariseren van de ruim 2300 foto’s die mijn zakenpartner en ik in Libië hebben gemaakt. Daarbij kwam ik ook de bovenstaande foto tegen: het grafmonument van een vrouw uit Kyrene in het noordoosten van Libië. Dat is een zeer groen en vruchtbaar gebied en Kyrene was dan ook een van de machtigste steden van de Griekse wereld. In de Romeinse tijd waren er niet minder dan vijf theaters, wat een aanwijzing is voor een fabelachtige rijkdom en een enorme bevolkingsomvang.

Beelden van gesluierde vrouwen als de bovenstaande zijn gemaakt vanaf pakweg 500 v.Chr. tot de vroege Romeinse tijd. Ik heb ze zo nu en dan ook elders weleens gezien, maar eigenlijk zag ik ze vooral veel in Kyrene. Dit was een echt lokaal grafgebruik en dat maakt het dubbel zo interessant dat deze wijze van afbeelden een half millennium lang in gebruik is gebleven. Blijkbaar was het voor de bevolking van Kyrene een manier om de eigen identiteit tot uiting te brengen.

Lees verder “Een gesluierde – ja, wat eigenlijk?” →

Persefone

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Museumstuk, Religie, Romeinse Keizerrijk8 reacties
De roof van Persefone (Nationaal Museum, Beiroet)

Het zal de trouwe lezers van deze blog niet zijn ontgaan dat ik voor de kerst in Libanon was. Tot het mooiste wat ik daar zag, behoort de muurschildering hierboven, die is te zien in de onlangs geopende kelder van het Nationaal Museum in Beiroet. Ze komt uit een graf uit de tweede eeuw na Chr. en is in 1937 gevonden in Bourj el-Chemali, een voorstad van de zuidelijke havenstad Tyrus.

Het gaat om een grafkamer waarin de overledenen, vrijwel zeker leden van dezelfde familie, lagen bijgezet in diverse nissen op vloerniveau. Daarboven waren lange wandschilderingen met voorstellingen van het hiernamaals. Ik moest denken aan het graf van de Sidoniërs in Maresha, in Israël, dat echter kleiner en ouder is. Tot de afbeeldingen in Bourj el-Chemali behoren de teruggave van het lijk van Hektor (een scène uit de Ilias die vaak op sarcofagen is te zien), Herakles en Alkestis, Herakles en Kerberos, Tantalos en tot slot de roof van Persefone, die u hierboven ziet afgebeeld.

Lees verder “Persefone” →