Vierde Kruistocht Archieven - Mainzer Beobachter

Alexios I Komnenos (Chora-kerk, Istanbul)

In mijn eerste blogje over het Byzantijnse Rijk gaf ik een algemene typering. In het tweede schetste ik de vroege bloeiperiode, de door de Avaren en Arabieren ingeleide crisis en het herstel onder de Macedonische dynastie. Op deze bloeiperiode volgde een periode van verval: de laatste van de drie perioden waarin historici het millennium van Byzantijnse geschiedenis onderverdelen.

Crisis

Door de val van Sirmium was de landweg tussen Constantinopel en West-Europa afgesloten en het Byzantijnse Rijk, met zijn eeuwige grensconflicten in het oosten, ontwikkelde zich anders dan de koninkrijken in het westen. Er bleven handelscontacten, veelal via Italiaanse steden als Amalfi en Venetië. Geleidelijk aan kregen die meer invloed, zodat de handel in de Byzantijnse wereld niet langer het monopolie was van de Byzantijnen zelf. De beginnende handelsconflicten werden aangewakkerd toen de paus en de patriarch van Constantinopel in 1054 elkaar verketterden over de natuur van de Heilige Geest. Een volgend probleem was de opkomst van Byzantijnse aristocratische families, die maar weinig bereid waren hun privébelangen ondergeschikt te maken aan het algemeen belang.

Lees verder “Het Byzantijnse Rijk (3): Diminuendo” →

Op een niet heel opvallende plaats in de Hagia Sofia geeft een niet heel opvallende gedenksteen aan waar Enrico Dandolo, de eenenveertigste doge van Venetië, ooit begraven lag. Hij overleed in Constantinopel, kort na de Vierde Kruistocht.

De campagne was slecht begonnen. Bij eerdere Kruistochten waren slechte ervaringen opgedaan met de landreis, en daarom koos men ervoor schepen in Venetië te bouwen. De Kruisridders zouden ervoor betalen. Helaas viel het aantal deelnemers tegen, en daardoor ook de opbrengst, waarop Dandolo voorstelde dat de Kruisridders dan maar zouden betalen door onderweg een Dalmatisch fort voor Venetië te veroveren. Zo gezegd, zo gedaan, maar nu de Kruisridders zich eenmaal als huurlingen aanboden, zag ook een Byzantijnse prins kansen, en hij stelde hun een vermogen in het vooruitzicht als ze hem op de troon zouden plaatsen. In ruil zou hij, eenmaal keizer, de Vierde Kruistocht ondersteunen.

Lees verder “De man die een imperium vernietigde” →