’s Neêrlands zuidelijkste hunebedden, de hunebedden D46 en D47, staan in een uitbreidingswijk in het zuidoosten van Emmen, die door deze oeroude monumenten iets unieks heeft. Ze staan ook wel bekend als Angelslo-Noord en Angelso-Zuid en liggen nog geen 350 meter van elkaar. Alleen staat er een flat tussen, zodat je ze niet goed herkent als tweetal.
Het noordelijkste hunebed, D46, is 9½ meter lang en 3½ meter breed. Herman Clerinx, de auteur van de Een paleis voor de doden en een van de gidsen van wie ik zo zoetjesaan afscheid moet nemen, wijst erop dat het ook een laag monument is. Het is immers voor een groot deel nog begraven. Dit hunebed heeft wat boorgaten, net als D44, maar ook hier is de schade tot die gaten beperkt gebleven.
Het andere hunebed, D47, is het zuidelijkste van ons land. Bijna zeven meter lang, twee meter breed: niet al te groot dus. Clerinx weet dat het er alleen maar zo compleet uitziet omdat de gemeente Emmen er twee zwerfkeien bij heeft neergelegd die toevallig ergens overbodig lagen te wezen. Wijnand van der Sanden, de auteur van de Gids voor de hunebedden en bij deze stukjes mijn andere gids, weet dat er “flink gespit is in dit graf, maar niet bepaald met een wetenschappelijk oogmerk.” Met het laatste, zuidelijkste monument in deze reeks zullen we dus weinig nieuw inzicht verwerven in de cultuur van de hunebedbouwers.
***
Besluit
Met de hunebedden D46 en D47 eindig ik mijn reeks. Bijna. Ze was leuk om te schrijven maar nog leuker waren de fietstochtjes. Het Drentse landschap is gewoon mooi en het heeft natuurlijk iets als je een keer niet kunt doorrijden omdat een schaapskudde het pad verspert. Ik kan u een vakantie in Drenthe aanraden.
Ik schreef zojuist: bijna. Er komt maandag nog een coda, want ik wil deze reeks nog wat contextualiseren.
Wilt u er een hunebeddenvakantie van maken, dan zou ik adviseren in Emmen te beginnen. Er is een station, je kunt daar fietsen huren. Toen ik het had over hunebed D45 schetste ik al het fietstochtje dat je hiervandaan kunt maken langs niet minder dan twaalf trechterbekergraven: de D47 en D46 waarover ik het vandaag had, D45, op het Emmerveld het trio D38-D39-D40, in het westen D41, D42 en het langgraf D43, en verder naar het westen het kleine D44 en het tweetal D51 en D50.
Neem een hotel en ga de volgende dag met bus 300 naar Borger, naar hunebed D27 bij het Hunebedcentrum. Dat is een mooi vertrekpunt voor een wandeling. Iets westelijker ligt hunebed D26, waarvandaan je naar de Drouwense tweeling D19 en D20 kunt wandelen. Daarvandaan kun je naar de twee plus drie hunebedden bij Bronneger, eerst D21 en D22 en daarna D23, D24 en D25. Hiervandaan wandel je terug naar het Hunebedcentrum, waarvandaan je kunt terugkeren naar Emmen of verder rijden naar station Assen, Beilen of Veendam.
Meer weten over de Trechterbekercultuur?
- Over deze hunebedden: Wikipedia D46 en D47, op Hunebeddeninfo.nl D46 en D47, en Hunebedden.nl D46 en D47
- Het Drents Museum in Assen en het Muzeeaquarium in Delfzijl
Op Google Earth is hunebed D46 hier en hunebed D47 daar. Bezocht op 22 april 2020, fietsend van Emmen naar Meppel.
Toen ik in 2013 in de herfstvakantie alle hunebedden bezocht heb, was D47 bewoond door een lokale zwerver. Die vond het niet zo leuk dat ik foto’s maakte van zijn huis.
Voor de noordelijke hunebedden kan ik Rolde als uitgangspunt aanbevelen. Campingt de Weyert ligt op een paar honderd meter van D17 en D18. In tegenstelling tot Jona ben ik ’s nachts vaak op campings te vinden…
Om voor de hand liggende redenen zal men in de Groningse veenkoloniën geen hunebedden aantreffen. Daarom stelt men zich met minder tevreden:
https://www.geocaching.com/geocache/GC78EYZ_de-kei
Blijkbaar hoefden de hunebedbouwers niet ver te zoeken om geschikte stenen te vinden.