Tag: ironie

ironie

Schorpioen eruit, Zuiderkruis erin: de nieuwe astronomiecanon

On door Jona LenderinginGeschiedenis25 reacties
Het sterrenbeeld Leeuw op Nemrud Daği (reconstructie in het Allard Piersonmuseum, Amsterdam)

Meer aandacht voor ruimtelijke spreiding, meer diverse sterrenbeelden: dat zijn de belangrijkste aanpassingen aan de hernieuwde Canon van de Sterrenkunde. De lijst van vijftig sterrenbeelden vat belangrijke hemelregio’s samen en dient als inspiratie voor de Nederlandse astronomie.

De herziene lijst bestaat nog steeds uit vijftig sterrenbeelden, maar tien daarvan zijn vervangen. Zo zijn bijvoorbeeld de Schorpioen en Leeuw geschrapt en het Zuiderkruis en Centaur toegevoegd. “Maar onze gedachte was niet om te gaan schrappen,” zegt Maria Weetveel, de voorzitster van de herzieningscommissie, “we hebben vooral gekeken naar wat er in onze ogen bij moest.”

Lees verder “Schorpioen eruit, Zuiderkruis erin: de nieuwe astronomiecanon” →

De ironie van De Volkskrant

On door Jona LenderinginCultuur, Geesteswetenschappen, Wetenschap, Wetenschapscommunicatie18 reacties
Wie zich ergert aan de zelfbewieroking van de humaniora, de geesteswetenschappen, de culturele sector, alfa’s of hoe u het ook wil noemen, heeft niet helemáál ongelijk.

Mijn blogje van gisteren over het gebruik van het woord “pretstudies” in een kop in De Volkskrant leverde nogal wat reacties op. Soms instemmend, soms ook met de strekking “Waar maak je je druk over? De ironie blijkt toch uit de aanhalingstekens?”

Misschien heb ik zulke reacties in de hand gewerkt door in mijn stukje een onhandig voorbeeld te geven, namelijk “De azijnbode” als synoniem voor een gewaardeerd ochtendblad. Als iemand die term gebruikt, wordt de ironie meteen herkend omdat iedereen weet dat het gaat om De Volkskrant. Dat ligt anders bij “pretstudies”. Het publiek kan immers nauwelijks ontdekken waar het feitelijk om gaat. Dat de officiële naam – voor zover die bestaat – valt weer te geven als “humaniora”, als “geesteswetenschappen”, als capaciteitsgroepen in de “Humanities Cluster”, als “alfa-wetenschappen”, als “culturele wetenschappen”, als “letteren” en Joost mag weten wat nog meer, is illustratief voor deze onduidelijkheid.

Lees verder “De ironie van De Volkskrant” →

Rampenoefening met de NS

On door Jona LenderinginDagelijks leven, Verbijstering11 reacties

trein_druk_1

Afgelopen donderdag deden de Nederlandse Spoorwegen een rampenoefening om te onderzoeken hoe de reizigers reageren als er later dit jaar te weinig treinstellen zullen zijn. Er is dan nog minder plaats dan momenteel en het wordt één grote Blokker Kortingweek. De door de NS geopperde oplossing (dat de middelbare scholen, net als de universiteiten bij eerdere problemen, hun onderwijstijden aanpassen) is immers door de onderwijsorganisaties afgewezen. De NS zoeken nu naar buitenlands materieel, maar dat is er nog niet en omdat het probleem er vooralsnog nog ligt, wilden onderzoekers weten hoe grote groepen mensen zouden reageren. Daarom reed de trein die normaliter om 16:48 uit Deventer vertrekt, gisteren in een aangepaste samenstelling: met een treinstel minder.

Ik behoorde tot degenen die instapten in Apeldoorn, waar de trein, zoals voor het onderzoek noodzakelijk, vertraagd aankwam. Omdat de trein half zo lang was als gebruikelijk en noodzakelijk, wachtten veel passagiers op het verkeerde deel van het perron, zodat er extra vertraging werd opgebouwd om iedereen naar het juiste deel van het perron te laten lopen en te doen instappen.

Lees verder “Rampenoefening met de NS” →

Een cape is een cape

On door Jona LenderinginCultuur, Geesteswetenschappen, Verbijstering8 reacties

Nieuwe interpretatie fresco

Het is een van de bekendste schilderingen ter wereld: Michelangelo’s fresco De schepping van Adam (1511) in de Sixtijnse Kapel. Maar wát Michelangelo afbeeldde op dat wereldberoemde plafond, is al meer dan vijfhonderd jaar een raadsel. Vooral de curieuze rode cape waarin God gehuld gaat, is al decennia voer voor speculatie. Wetenschappers herkenden in de rode mantel de vorm van een baarmoeder of een brein, anderen beweren dat het gewaad een hartvorm heeft.

Lees verder “Een cape is een cape” →

De vaderlandse overlegcultuur

On door Jona LenderinginLage Landen, Verbijstering13 reacties

bier

Het is ook nooit goed. Altijd weer dat zure linkse gezeur. Simpel voorbeeld: grote organisaties worden bestuurd door mensen die daarvoor hebben doorgeleerd op internationale managementscholen. Besturen is hun specialisme, zoals anderen zijn gespecialiseerd in een van de diverse werkzaamheden in het productieproces of een taak hebben bij de ondersteuning van de staf. Ieder zijn vak, zou je zeggen, maar managers doen het nooit goed: we verwachten dat ze voortdurend overleggen met mensen uit de organisatie. Dat is de vaderlandse overlegcultuur. Onze vakbonden hechten daar nogal aan.

Dat is goed, maar wees dan consequent en breng geen bestuurders in opspraak als ze zich houden aan de traditionele regels van die vaderlandse overlegcultuur. Vakbond FNV is er absoluut niet over te spreken dat de leden van de Raad van Toezicht van het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ vier glazen alcohol drinken bij de lunch. RTL heeft dat ontdekt door de declaraties van de diverse bestuurders op te vragen en te onderzoeken.

Lees verder “De vaderlandse overlegcultuur” →

Talmoed

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Jodendom6 reacties

De Bijbel begint met vijf boeken die bekendstaan als ‘de Wet’. Dat is een rotwoord. In het Hebreeuws heten ze Tora, een woord dat een heel scala aan betekenissen heeft, zoals ‘onderricht’, ‘leer’ en ‘doctrine’. Wie de nadruk legt op het laatste, zal er vooral 365 geboden en 248 verboden in herkennen, waaraan een mens zich maar heeft te houden.

Tot degenen die het zo zagen, behoorden de mensen die de joodse gewijde literatuur vertaalden in het Grieks. Zij gaven tora weer als nomos, wat vooral ‘wet’ betekent, en we zien dezelfde attitude ten aanzien van de heilige schrift later bij de sadduceeën. Zij meenden dat wat God had gegeven, eeuwig en onveranderlijk was en te allen tijden diende te worden nageleefd.

Lees verder “Talmoed” →

Symboolpolitiek

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Macedonië, Oude Griekenland, Politiek4 reacties
De “zon van Vergina” op een gouden schijfje uit Pydna (Archeologisch museum, Thessaloniki)

In 1977 ontdekte de Griekse archeoloog Manolis Andronikos bij het Noord-Griekse dorp Vergina het magnifieke koningsgraf dat sindsdien wordt toegeschreven aan Filippos II van Macedonië, die vooral bekend is als de vader van Alexander de Grote. Het is maar de vraag of Filippos er werkelijk ligt; ik denk zelf van wel, maar de theorie dat het in feite gaat om Alexanders halfbroer Filippos III Arridaios, is serieus te nemen. Een andere vraag betreft het symbool dat op verschillende voorwerpen uit de graven is te zien: is het een ster of een zon, en wat representeert ze? Het heeft zeker iets met het antieke gebied Macedonië te maken, en ik voor mij houd het voor een dynastiek symbool, maar zeker is het allerminst. Het is in elk geval prachtig en ik zie de azuurblauwe vlaggen met het gouden teken graag wapperen in de Griekse zon.

In 1991 viel Joegoslavië uiteen en het eveneens Macedonië genaamde zuiden van dat land werd onafhankelijk. Als vlag nam het de Zon van Vergina, en dat leidde tot een diplomatieke rel zonder weerga. De Grieken waren woest over het misbruik van het “eeuwenoude Griekse symbool”. In Noordwest-Europa haal je daarover je schouders op: het symbool was pas veertien jaar bekend. En al zou het eeuwenoud zijn, wat dan nog? Dat de Nederlandse leeuw ergens in een Romeins park staat, vinden wij amusant, en geen Belg heeft er ooit aanstoot van genomen dat ons nationale dier zich eveneens verheft boven het slagveld van Waterloo.

Lees verder “Symboolpolitiek” →

Telefonie en hersenbeschadiging

On door Jona LenderinginDagelijks leven2 reacties

Schreef ik laatst dat mobiele telefonie in de trein voldoende is om iemand horendol te maken, het meeluisteren naar andermans conversatie (of althans één helft daarvan) heeft ook een voordeel. Ze biedt ook een uitgelezen kans om vast te stellen dat alle geruststellende mededelingen dat elektromagnetische straling de hersens onaangetast laat, eenvoudigweg niet op waarheid berusten kúnnen.

Lees verder “Telefonie en hersenbeschadiging” →

De stiltecoupé

On door Jona LenderinginDagelijks leven2 reacties

stilte_bruin

Een treinreis kan het heerlijkste zijn wat er is. Je zit lekker, je leest wat, je kunt er een kop koffie bij nemen, en aan het einde van de rit ben je in een andere stad. Treinreizen kunnen ook gruwelijk zijn. Bijvoorbeeld als naast je twee mensen een gesprek voeren, zodat jij niet kunt lezen. Trouwens, met mobiele telefoons is één spreker voldoende om het bloed onder je nagels vandaan te halen.

Kortom, ik ga als het even kan zitten in de stiltecoupé. Dat lost de problemen echter niet op. Te vaak moet je mensen erop aanspreken dat het in dit deel van de trein de bedoeling is dat het enigszins rustig blijft, maar ik merk dat mijn niet geringe frustratie over het gekwaak in de regel wordt overtroffen door woede dat mensen zo onbeschoft zijn. Dus ik houd mijn mond maar. Het komt regelmatig voor dat ik, als ik een drukke stiltecoupé voor me zie, ergens anders ga zitten om de stress te vermijden: dan maar geen rust, als ik, door me niet kwaad te maken, een hartaanval vermijd.

Lees verder “De stiltecoupé” →