Ik schreef al: voor een stukje over Hatra geldt als genreconventie dat het incompleet is als niet ergens staat vermeld dat het begin van de beroemde horrorfilm The Exorcist hier is opgenomen. Hier ziet u dat begin…
… en hieronder gaat het verder met de aankomst van Max von Sydow. En het wordt meteen spooky met vechtende honden en een beeld van de Assyrische demon Pazuzu. Dat heeft nooit echt in Hatra gestaan, al vind ik de Nergal die er wel vereerd is geweest ook knap eng.
Vergeet de vondst van een katapultpijlpunt in Utrecht, vergeet het valse gewicht uit Jeruzalem (dat bij nader inzien toch niet was wat ze dachten), vergeet geospatiale analyse, denk zelfs niet aan de DNA-revolutie. Het echte archeologienieuws momenteel is dat iedereen op de set van de nieuwe Indiana Jones-film ziek is door het norovirus. Dat is een vervelende kwaal die ellendige voedselvergiftigingen veroorzaakt. “Elk jaar laat het zo’n tweehonderdduizend mensen zich letterlijk doodschijten”, schrijft Bart Braun in Stel, je bent een virus.
Ik ga dat boek niet recenseren. Enerzijds omdat Braun en ik elkaar weleens hebben ontmoet en anderzijds omdat ik weinig weet van virussen. Dan moet je geen inhoudelijk oordeel geven over biologieboeken. Wat ik weer wél kan zeggen is dat Braun in minder dan 100 pagina’s een stortvloed aan informatie over de lezer uitstort. Stel, je bent een virus bezwijkt daar gelukkig niet onder. Braun wisselt de eigenlijke informatie af met leuke weetjes en grappige terzijdes, waardoor hij de aandacht vasthoudt. Ik herkende er zijn branie in. Le style c’est l’homme même, om zelf ook eens een bioloog te citeren.
Morgen vijf maanden geleden, 14 december, was de dag waarop de musea ineens dicht moesten. Ik bleek die dag de laatste bezoeker van het Rijksmuseum van Oudheden te zijn. Of ik het allerlaatste kaartje van 2020 kocht weet ik niet, maar ik was zeker de laatste die vertrok. Ik heb dat laatste uurtje nog een wandeling gemaakt over alle afdelingen en foto’s gedeeld. U vindt ze met op Twitter #laatstebezoeker.
De musea waren in de voorgaande maanden open geweest. Alles ging via protocollen, alle bezoekers hielden keurig afstand. Als er een museaal super-spread-event is geweest, ben ik daarvan niet op de hoogte. Het is nogal anders dan wat ik op Koningsdag zag in het Vondelpark. Daar zijn dan ook zeventien clusters van besmettingen geconstateerd.
Een kennis die ik al maanden niet in het echt heb gezien, gaf onlangs op de sociale media aan blij te zijn weer naar kantoor te kunnen en collega’s te kunnen zien. Eindelijk was er voor hem uitzicht.
Ik dacht: “heb je soms het empathische vermogen van een pinda?” En ik dacht ook: “je bent al die tijd doorbetaald, je kon je werk blijven doen, je hebt geen inkomen hoeven inleveren – was het nu teveel gevraagd je blijdschap iets te temperen, rekening te houden met de mensen die niet zijn gevaccineerd, te denken aan degenen die de klappen hebben opgevangen?” Ik werd onredelijk kwaad.
Onlangs vertelde een archeoloog me over een erg leuke ontdekking. Ik kan u niet verklappen welke, want het onderzoek loopt nog en niemand wil plunderaars op de opgraving, maar het was echt heel erg leuk. Ik zou de betrokkene hebben willen feliciteren, maar een hand geven is lastig op anderhalve meter.
Twee jaar geleden zou het nieuws moeiteloos de kranten hebben gehaald. In de regionale krant zou het voorpaginanieuws zijn geweest, het museum zou met spectaculaire bezoekersaantallen de bezuinigingen van enkele voorgaande jaren royaal compenseren. Ik denk echter dat het, als het onderzoek later dit jaar is afgerond, de kranten niet werkelijk zal halen. Dat is niet omdat oudheidkundigen inmiddels onder de terechte verdenking staan eigenlijk maar wat te roepen, maar omdat de nieuwsselectie de laatste tijd weinig ruimte laat voor positief wetenschapsnieuws.
Alweer een lockdown. Daar kunnen we het nog lang over hebben. We kunnen het er ook helemaal niet over hebben. Misschien is dat laatste zelfs beter, want we kunnen er tot de komende verkiezingen toch weinig aan veranderen.
Dat gezegd zijnde: we gaan een periode tegemoet die voor menigeen stressvol zal zijn. Bovendien zijn gangbare vormen van ontspanning, zoals museum- of theaterbezoek, nu niet langer toegestaan. Ik ben zelf momenteel erg druk met wat andere projecten, maar zal hier blijven bloggen. Ik nodig echter ook u uit om een bijdrage te leveren om deze plek de komende weken een plaats te laten zijn voor verstrooiing, vermaak en ontspanning.
Een bevriende schilder exposeerde in het Museum Amstelland en omdat ik daar nog nooit was geweest, fietste ik er deze zondag even naartoe. Zes kilometer. Bij binnenkomst was er een fles zeep en een blocnote om je naam en telefoonnummer op te schrijven. Iedereen droeg mondkapjes. Er was een groot plastic scherm bij de kassa. Je kon betalen voor het museumbezoek door geld in een soort plastic kubus te gooien. Toen ik naar het volgende vertrek wilde wandelen, stapte een medewerker zorgvuldig voor me opzij. Er was prima ventilatie. Er waren maximaal tien aanwezigen tegelijk. Kortom: hier werden de corona-regels voorbeeldig nageleefd.
Ik kan hetzelfde zeggen over museum Coda in Apeldoorn en museum De Waag in Deventer, waar ik heen ben gefietst toen ik in Apeldoorn moest zijn, of het Allard Pierson in mijn woonplaats Amsterdam. Iedereen houdt zich aan de regels.
Op een dag in de niet zo verre toekomst zal de rijksarchivaris het embargo opheffen dat ligt op de notulen van het beraad van het Derde Kabinet Rutte. Als ik dan nog leef zou ik wel willen weten hoe de vergadering heeft plaatsgevonden waarbij de ministers besloten dat de musea dicht moesten. We weten inmiddels dat een deel van de aanwezigen strenge coronamaatregelen wilde, dat een ander deel meende dat de maatregelen té streng konden zijn, dat het kabinet toch daadkracht wilde uitstralen en dat dus maar werd besloten dat de culturele sector op slot moest.
De minister van Cultuur schijnt niet bij de beraadslagingen aanwezig te zijn geweest. Waarom ze niet is opgestapt toen ze moest vernemen dat anderen beslissingen namen over wat toch haar beleidsterrein was, is me niet duidelijk. Vandaar dat ik zo benieuwd ben naar de vergaderstukken.
Leven in een tijd van corona. In de winkels werden plastic schermen geplaatst. Mensen voerden van weerskanten van een straat gesprekken met elkaar. De horeca serveerde koffie to go. Kinderen kregen thuis les van hun ouders en mopperden dat die strenger waren dan de juf. De medisch-ethici zaten niet in het adressenbestand van de televisie en daarom nodigden de programmamakers Jort Kelder maar weer uit. De musea maakten online-tentoonstellingen.
We maakten grapjes over anderhalve meter afstand en die grapjes maakten we steeds minder. We hielden onze adem in als iemand al te dicht bij ons kwam. We keken naar de mooiste filmpjes. We deden cursussen op het internet. We vergaderden online. We deelden geliefde boeken. We raakten geïnteresseerd in statistieken waarvan we wisten dat ze eigenlijk niets zeiden.
Like so many cities all over the world, Amsterdam has been forced to take special measures to stop the spread of the corona virus. Cafes, restaurants, universities, and museums are shut, many shops are also closed, and people are supposed to work at home. The canal cruises have been suspended (see above) and the streets are deserted. Schools are shut, although teachers use the internet to reach the kids. (An eight-year-old expert I consulted confided to me that her mother was stricter than her teacher.)
Since I had some business to do at the railroad station, I cycled through an abandoned city center. Here are some photos.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.