Epische schilden

Urartees schild met concentrisch opgebouwde voorstelling

Ergens tussen 750 en 650 v.Chr., de tijd die we in de Griekse kunstgeschiedenis aanduiden als “oriëntaliserend”, begonnen de soldaten zichzelf te voorzien van ronde, bronzen schilden. De wapensmeden leefden zich erop uit en hamerden er de mooiste decoraties op, vrijwel altijd in de vorm van verschillende concentrische cirkels. Ze lijken oosterse voorbeelden te hebben gehad. Het schild hierboven, momenteel te zien op de Armenië-expositie in het Drents Museum in Assen, komt uit Urartu. Het is door koning Rusa I rond 730 v.Chr. achtergelaten in een tempel in Karmir Blur.

Het schild van Agamemnon

De helden van de Ilias, waarvan we gemakshalve zullen zeggen dat die aan het begin van deze tijd is samengesteld, droegen ook zulke schilden. Over Agamemnons schild lezen we in Ilias 11.32-40 dat het prachtig was bewerkt, met tien cirkels rond een knop van donkerblauw email. Daar stond een Gorgo, geflankeerd door personificaties van Angst en Vlucht. Misschien moeten we denken aan het onderstaande schild uit Luristan, dat ook een opvallende schildknop heeft en is voorzien van vreesaanjagende wezens.

Lees verder “Epische schilden”

Echt of vals?

De bronzen schijf uit Luristan, waarvan is vastgesteld dat 'ie echt is (Rijksmuseum van Oudheden, Leiden)
De bronzen schijf uit Luristan, waarvan is vastgesteld dat ‘ie echt is (Rijksmuseum van Oudheden, Leiden)

Lezersverzoekje: viel er niet wat meer te vertellen over die echte of onechte schijf uit Luristan waarover ik dinsdag blogde? Antwoord: ja dat kan. Toevallig kan dat zelfs heel goed want ik ben hierover ooit eens helemaal bijgepraat door Lucas Petit, de conservator van de afdeling Nabije Oosten van het Rijksmuseum van Oudheden, waar deze schijf is te zien.

Het voorwerp is in 1943 verworven bij een handelaar in oudheden en zou afkomstig zijn uit Luristan, zeg maar de centrale Zagros in Iran. Hier is in de IJzertijd fantastisch edelsmeedwerk vervaardigd: bijlen, kleine schijven met afbeeldingen, dolken, en zo voort. De schijf in het RMO, zo groot als een langspeelplaat, is een unicum: er zijn geen voorwerpen die hierop lijken. Middenin is een soort schildknop, en daarom heen zijn drie jachtscènes afgebeeld (een man die rijdt op een stier, een boogschutter en een leeuw, een man die twee steenbokken vasthoudt) en een troonscène, waarin een vorst zo’n steenbok wordt aangeboden.

Lees verder “Echt of vals?”