De dood van de messias (2)

De bruiloft in Kana

Je kunt een boom opzetten over de vraag of “het” Jodendom heeft bestaan. Er lijkt namelijk niet één thema te zijn geweest waarover de Joden het eens waren. Wat hield het nu precies in dat ze het “uitverkoren volk” waren? Welke Bijbelboeken waren canoniek? Moest je die normatieve teksten letterlijk nemen of waren er andere leesstrategieën? Was er leven na de dood? Allemaal vragen waarover de toenmalige schriftgeleerden discussieerden. Het is niet vreemd dat er boeken zijn met in de titel het meervoud “Judaisms”.

Mij lijkt de aanname dat er Jodendommen zijn geweest, wat overdreven. De Joden mochten het dan oneens zijn over de omvang van de canon, ze waren het erover eens dát God zich liet kennen via een boek, een ongebruikelijk idee. Dat een volk uitverkoren was, dat was ook al zoiets: Joden konden het erover oneens zijn wat die uitverkiezing inhield, maar ze wisten dát ze bij God een streepje voor hadden. Niettemin: de verdeeldheid was een gegeven en als Jezus de stichter was van een religieuze stroming, heeft hij aan deze discussies deelgenomen. Ik stipte gisteren enkele van zijn opvattingen aan.

Lees verder “De dood van de messias (2)”

Kwakgeschiedenis: Colin Humphreys

Het laatste avondmaal: een van de Goudse glazen

Niemand zal graag naar een amateurtandarts gaan en geen politicus zal geld uitgeven aan een groep amateurs die nucleair onderzoek wil doen. Maar als het gaat om oude geschiedenis, denkt iedereen dat amateurs zinvol werk kunnen doen. Ik ontken niet dat de oude geschiedenis profijt heeft gehad van betrekkelijke buitenstaanders als Winckelmann, Gibbon en Schliemann, maar dat waren mensen die zich volledig vertrouwd hadden gemaakt met de wetenschappelijke methode. Als vuistregel kunnen we aannemen dat de meeste amateurhistorici niet gekwalificeerd zijn.

Een voorbeeld is de Britse arts Colin Humphreys, die onlangs beweerde dat het Laatste Avondmaal plaatsvond op een woensdag en niet, zoals meestal wordt aangenomen, op (Witte) Donderdag. Het Parool schreef erover. Er ligt inderdaad een probleem, namelijk dat het Johannesevangelie in tegenspraak is met de evangeliën van Marcus, Mattheüs en Lukas. Terwijl dit laatste drietal het Laatste Avondmaal presenteert als het Pesachmaal, presenteert Johannes het als een gewone maaltijd en schrijft hij dat Pesach een dag later plaatsvond. De vier zijn het er wel over eens dat Jezus werd gearresteerd op donderdagavond en stierf op vrijdag.

Lees verder “Kwakgeschiedenis: Colin Humphreys”