Diocletianus en Maximianus

Diocletianus en Maximianus (Çukurbağ Archeologisch Project / Kocaeli Museum, İzmit)

Een wetenschap – en oudheidkunde is een wetenschap – schrijdt verder langs twee wegen. Aan de ene kant is er de gestage accumulatie van data, aan de andere kant is er de aanpassing van methoden en denkwijzen. Door het eerste kan het tweede leiden tot verfijning en zelfs tot verbetering en dáár wordt het boeiend. De eigenlijke accumulatie van data is in de oudheidkunde echter net zo oninteressant als in andere vakken en ik schrijf liever een stukje zoals dat van gisteren, waarin ik kan tonen hoe er muziek kan zitten in mijn vak en dat dat de moeite waard is.

Vandaag desondanks toch een stukje uit de vermaledijde categorie “gestage accumulatie van data”, want het bovenstaande reliëf is gewoon mooi. Het is gevonden in het Turkse İzmit, dat ooit Nikomedeia heette en de residentie was van keizer Diocletianus, en het moet dateren van ergens rond het jaar 290. De vondst is echter niet alleen mooi. Ze is ook interessant.

Lees verder “Diocletianus en Maximianus”

Sacro egoismo

Jachtscène
Jachtscène

De Romeinse villa bij Piazza Armerina – of, als je precies wil zijn, bij het dorpje Casale – is een van de beroemdste monumenten uit de Oudheid. Het is een enorm complex: een pleintje waar gasten konden worden ontvangen, een badhuis, een vestibule, een tuin omgeven door portieken, eetkamers, een kolossale ontvangsthal, slaapkamers, nog meer eetkamers. Op elke vloer liggen mozaïeken. Het complex is zo groot dat de opgraving (met een onderbreking voor de Tweede Wereldoorlog) duurde van de jaren twintig tot zestig.

De villa staat op de Unesco-lijst van werelderfgoed en de Italianen doen alles om het goed te behouden. Sinds ik hier vijftien jaar geleden voor het eerst kwam, heb ik het bij elk bezoek weer verder zien verbeteren. Steeds zijn meer vertrekken toegankelijk, steeds zijn er meer mozaïeken schoongemaakt, steeds lijkt de overkapping meer op het paleis dat hier ooit heeft gestaan.

Lees verder “Sacro egoismo”

De tetrarchen in Venetië

De tetrarchen (San Marco, Venetië)

Een vriendin was zo aardig in Venetië een foto voor me te maken van een beeld dat ik zelf nooit heb gezien, omdat het lange tijd “in restauro” is geweest. De vier mannetjes hiernaast staan op een hoek van de San Marco. Ze zijn gemaakt van Egyptisch porfier en komen, net als de beroemde paarden van de San Marco, uit Constantinopel, het huidige Istanbul. Ze zijn in Venetië gekomen doordat de Venetianen zich, zoals ik al eens eerder vertelde, buitengewoon onderscheidden toen Constantinopel  in 1204 werd geplunderd.

De beeldjes stellen de zogeheten tetrarchen voor, een woord dat je zou kunnen vertalen als “viervorsten”. In de derde eeuw na Chr. was het Romeinse Rijk nogal in de problemen geraakt door oprukkende barbaren, rebellerende legers, inflatie en een zó snelle opvolging van machthebbers dat de bestuurlijke continuïteit in gevaar was gekomen. Keizer Diocletianus, die in 284 aan de macht kwam, wist de oplossing: voortaan zou het Imperium vier heersers hebben.

Lees verder “De tetrarchen in Venetië”