Tag: Islamitische Staat

Islamitische Staat

De plundering van Apameia

On door Theo ToeboschinArcheologie, Midden-Oosten, Politiek4 reacties
Apamea in de winter van 2013

Bovenstaande foto is tien jaar geleden gemaakt, dus in 2013. Ze toont de Hellenistisch-Romeinse stad Apameia in Syrië. Het maanlandschap kwam symbool te staan voor de plundering en vernietiging van archeologische vindplaatsen in Syrië en Irak – met name door de zogenaamd Islamitische Staat.

Al snel sprak UNESCO van culturele genocide. Er was zeker iets gebeurd, maar het probleem was dat we het niet echt zeker wisten. Het ontbrak lange tijd aan onafhankelijke en betrouwbare informatie. Toen er wetenschappelijke literatuur kwam, gebaseerd op betrouwbare informatie, bleek dat de zaak genuanceerder en vooral gecompliceerder lag.

Lees verder “De plundering van Apameia” →

De schade van I.S.I.S.

On door Jona LenderinginArcheologie, Cultuur, Geschiedenis, Islam, Midden-Oosten, Toerisme8 reacties
Door I.S.I.S. beschadigde inscriptie (Mar Behnam)

Zoals u weet oefende de zogenaamd Islamitische Staat ofwel I.S.I.S. ofwel Daesh recentelijk een schrikbewind uit in het noorden van Irak en het westen van Syrië. De terreur vormde een opvallend wreed en sadistisch hoofdstuk in de sowieso gewelddadige geschiedenis van deze regio. Het gebied heeft sinds de ondergang van het Ottomaanse Rijk rust noch duur gekend. Het zou voor de westerse media makkelijk zijn geweest de gebruikelijke oriëntalistische stereotypen van stal te halen, en dat gebeurde ook wel, maar dit keer was er ook iets anders. Er waren tevens berichten over de door ISIS georganiseerde plunderingen en verwoestingen van cultureel erfgoed. Toen ik Irak in oktober bezocht, waren die niet te missen.

Plundering

Eerst een kanttekening. Er zijn inderdaad plunderingen geweest en er zijn inderdaad antiquiteiten verkocht. Het was makkelijk. Er bestond immers al een door de autoriteiten gedoogd handelsnetwerk voor illegaal verworven oudheden. De westerse landen waren niet alleen grootafnemers, ze faciliteerden de zwarte handel ook met enerzijds een financiële structuur om belasting te ontwijken en geld wit te wassen en anderzijds academici die heling goedpraatten (meer).

Lees verder “De schade van I.S.I.S.” →

Irak kort (12): Mosul

On door Jona LenderinginCultuur, Geschiedenis, Islam, Midden-Oosten, Toerisme2 reacties
De minaret van de Noeri-moskee in Mosul, klaar voor de herbouw

Mosul, de grote stad in het noorden van Irak, is de laatste jaren vaak slecht in het nieuws geweest. Ook al wilde ik graag naar het er tegenover gelegen Nineveh, ik zag eerlijk gezegd nogal op tegen het bezoek aan de stad die door de zogenaamd Islamitische Staat zo is geterroriseerd. Dit is immers waar ISIS in de Noeri-moskee het kalifaat uitriep en waar datzelfde kalifaat ten einde kwam met het opblazen van diezelfde moskee. Een bezoek was toch een beetje a holiday in other people’s misery.

Ik had er niet bang voor hoeven zijn. De bruggen over de Tigris functioneren (voor zover ik kon zien: één noodbrug), de rioleringen en straatverlichting eveneens. Mijn vriendin had hier twee jaar geleden gewandeld door een verzameling doodstille ruïnes, nu was zeker twee derde van de huizen en winkels weer in gebruik. Het deed wat denken aan Gyumri, de in 1988 door een aardbeving verwoeste stad in Armenië.

Lees verder “Irak kort (12): Mosul” →

Vandalisme en plundering

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Midden-Oosten, Oud Egypte, Verbijstering10 reacties
De tetrapylon van Palmyra

Eigenlijk is het heel logisch dat als ik blog over Palmyra, zoals ik vanmorgen deed, ik reacties krijg over de plundering. Die heeft inderdaad nogal wat publiciteit gekregen en ik had moeten zien aankomen dat daarop zou worden gereageerd. Gek genoeg heb ik daar, toen ik vannacht mijn stukje typte, geen seconde aan gedacht. Mijn antwoord op een reactie op Faceboek groeide uit tot de lengte van een blogstukje en ik kan dat op deze plek weer uitbreiden met wat links. Een overzicht dus.

Syrië

De erfgoedschade in Syrië is vooral toegebracht door het regime. De zogenaamd Islamitische Staat heeft zich beperkt tot acties die eerder mediageniek waren dan schadelijk. Ik wil ze daarmee – dit schrijf ik met nadruk – niet bagatelliseren want de schade is reëel, maar het waren toch vooral de personeelsadvertenties van een terreurgroep en de westerse media hebben de taak van megafoon goed op zich genomen. Het beschadigen van oudheden was voor IS echter geen echt doel. Als dat zo zou zijn geweest, had het Resafa kunnen plunderen, maar het liet die stad ongemoeid.

Lees verder “Vandalisme en plundering” →

Nergal en de NASA

On door Jona LenderinginArcheologie, Assyrië, Geschiedenis, Hellenisme, Midden-Oosten, Museumstuk, Religie6 reacties
Reliëf van de god Nergal uit Hatra (vermoedelijk vernietigd in het museum van Mosul)

Misschien verwacht u na mijn eerdere schrijfsels dat het bovenstaande reliëf uit Nineveh komt. En u heeft wel een beetje gelijk, want dit reliëfje was ooit te zien in het museum in de Noord-Iraakse stad Mosul, de hedendaagse voortzetting van de antieke hoofdstad van Assyrië. De foto is gemaakt door Diane Siebrandt, een van de drie Amerikaanse fotografen die enkele jaren geleden het Noord-Iraakse erfgoed vastlegden. Ik blogde al eens over hen.

Het reliëfje komt echter niet uit Nineveh maar uit Hatra, een van de best-bewaarde steden uit de Parthische tijd, dus zeg maar de twee eeuwen voor en de twee eeuwen na het begin van onze jaartelling. (De kleding is evident Iraans.) U kunt het kunstvoorwerp vrijwel zeker nooit meer zien, want de zogenaamd Islamitische Staat heeft het museum van Mosul kapot gemaakt en maakte daar duivelse filmpjes van die makkelijk op de sociale media werden gedeeld – filmpjes die niet alleen de vernietiging van het erfgoed documenteerden maar de terecht verontwaardigde, cultuurminnende verspreiders de rol gaven van propagandisten van de islamitische onheilstaat.

Lees verder “Nergal en de NASA” →

Bibliothecarissen in Mosul

On door Jona LenderinginMidden-Oosten, Politiek5 reacties
De bibliotheek van het Mosul Cultural Museum in 2009 (foto UNESCO)

Twee berichten die vermoedelijk niets met elkaar te maken hebben. En misschien wel alles.

  • Bericht één: de Britse krant The Independent beschreef vorige maand hoe een anonieme bibliothecaris bezig is een nieuwe collectie voor de in 2014 door de zogenaamd Islamitische Staat vernietigde bibliotheek op te bouwen.
  • Bericht twee: arabist Gareth Browne meldt vandaag in een tweet dat Shaima Mowaffaq Daoud, een bibliothecaresse bij het museum van Mosul, met haar familie is gedood bij een raketaanval op het westelijk deel van Mosul.

Lees verder “Bibliothecarissen in Mosul” →

Nieuws uit Nineveh

On door Jona LenderinginArcheologie, Assyrië, Geschiedenis, Midden-Oosten, Politiek3 reacties
nineve
Kaartje van de slag om Nineveh

Wellicht herkent u het plaatje. Het is een screenshot van deze website, waarop u de berichten kunt volgen over diverse oorlogsgebieden. Hierboven ziet u Mosul in Noord-Irak: in grijs de gebieden die door de zogenaamde Islamitische Staat worden beheerst, in roze de gebieden die door het Iraakse regeringsleger zijn heroverd. De zwarte en rode stippen geven de locaties aan van nieuwsberichten.

Iets onder het midden kunt u zien hoe de Iraakse soldaten de Tigris hebben bereikt en langs de oostelijke oever naar het noorden oprukken. Iets boven het midden toont de concentratie rode stippen dat de oostelijke en noordelijke Iraakse kolonne zijn samengekomen en nu het universiteitsterrein veroveren, gebouw voor gebouw.

Lees verder “Nieuws uit Nineveh” →

Athena

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Museumstuk, Romeinse Keizerrijk34 reacties
Athena/Allat (Museum van Palmyra)

Marmer wordt in Syrië nergens gewonnen, dus de Poolse archeologen die het bovenstaande standbeeld van de godin Athena in 1975 opgroeven in de tempel van Allat in Palmyra, hadden de dag van hun leven. Het smetteloos witte marmer is “pentelisch” ofwel afkomstig uit dat gebergte tussen Athene en Marathon waar elke zomer bosbrand is.

Een goeie gok is dat dit beeld in Athene is vervaardigd, waar altijd beeldhouwersateliers zijn geweest. Bovendien is deze Athena een kopie van een van de allerberoemdste beeldhouwwerken uit de oude wereld: de Athena van Feidias, die ooit in het Parthenon was te zien. Dat beeld is gemaakt in de vijfde eeuw v.Chr., de kopie vermoedelijk in de tweede eeuw na Chr. Het is een topstuk.

Lees verder “Athena” →

I.S.I.S. in het defensief

On door Jona LenderinginMidden-Oosten, Politiek8 reacties
Het kasteel van Palmyra in beter tijden
Het kasteel van Palmyra in beter tijden

Twee berichten vandaag. Het eerste: vanmorgen heeft I.S.I.S. Al-Rutbah ontruimd, waarmee de weg van Bagdad naar Jordanië vrij komt. Ook lijkt de aanval richting Hit te zijn ingezet. Dit betekent dat, na de val van Ramadi, I.S.I.S. steeds verder uit de vallei van de Eufraat wordt weggedreven, naar het noordwesten.

Het tweede bericht: vanmiddag is het Syrische leger in de aanval gegaan richting Palmyra. Ten westen van de moderne stad ligt een door Fakhr-ad-Din gebouwd, zestiende-eeuws kasteel op een wonderlijke bult in het landschap. Deze lijkt nu de inzet van de strijd te zijn.

Bombardement

On door Jona LenderinginIslam, Midden-Oosten, Politiek13 reacties
Het Enigma-codeapparaat (foto Alessandro Nassiri)

Een Amerikaanse vriend attendeerde me gisteren op een verhaal dat begin deze maand ook circuleerde. Een strijder van ISIS maakte een selfie terwijl hij stond voor een Syrisch hoofdkwartier van ISIS en laadde de foto vervolgens op naar de sociale media, waarop de Amerikanen vaststelden waar de man zich bevond en de plaats binnen een dag konden bombarderen. Het is toch wonderbaar, wat de moderne techniek vermag.

Geen mens weet wat tijdens een oorlog aan het front gebeurt, dus je moet niet al te stellig zijn, maar ik geloof geen bal van dit verhaal. Loop even mee. Zoals de Amerikanen de ISIS-media volgen, zo volgt ISIS de westerse media. Sterker nog, al die nare filmpjes die we zien, zijn speciaal voor onze media gemaakt. Toen Ain Issa eerder deze week viel, was voorspelbaar dat ISIS de aandacht daarvan zou afleiden met een executiefilmpje. In Palmyra zal al wel wat zijn opgeblazen dat we te zien zullen krijgen bij de volgende ISIS-nederlaag. Wat ik maar zeggen wil: ISIS volgt zeer nauwgezet onze media.

Lees verder “Bombardement” →