Heidendom en christendom en zo

Christenen vallen de Serapistempel in Alexandrië aan: scène uit de speelfilm "Agora"
Christenen vallen de Serapistempel in Alexandrië aan: scène uit de speelfilm “Agora”

Het is een van de grote oudheidkundige verhalen: hoe het monotheïstische christendom en het polytheïstische heidendom streden om de harten van de oude Romeinen. Nu heeft de oude geschiedenis wel meer aantrekkelijke verhalen, maar dit is anders: de uitkomst ligt aan de basis van het nog altijd bestaande christendom. Christenen hebben eeuwenlang hun visie op dit conflict kunnen uitdragen en daardoor is het niet zo vreemd dat ook mensen zonder speciale liefde voor de oude wereld doorgaans wel iets over dit conflict weten: Jezus, Paulus, de vervolgingen, Constantijn de Grote, Julianus de Afvallige, de laatste heidense bloei, de verwoesting van de tempel van Serapis in Alexandrië en missionarissen die eeuwenoude bomen omhakten.

Probleem is: je hoeft maar een beetje in te zoomen om te zien dat de werkelijkheid niet een beetje complexer was, maar zóveel complexer dat we het verhaal in feite moeten bijzetten op de schroothoop. Het idee van een lange en felle strijd is, om het wat scherp te formuleren, christelijke legendevorming. Dat is alle reden om eens wat stukjes te wijden aan het onderwerp: over de polytheïstische aspecten van het jodendom, over de joodse Paulus, over het heidense monotheïsme, over Constantijn de Grote en over het schlemielige einde van het heidendom, dat helemaal geen laatste bloei heeft gekend.

Lees verder “Heidendom en christendom en zo”

Een kerk in Diyarbakır

Kerk in Diyarbakır

In oktober was ik in Diyarbakır, een stad in het zuidoosten van Turkije. Er is een beroemde moskee (momenteel gesloten voor restauratie) en er zijn verschillende gebedshuizen voor diverse oosterse kerkgenootschappen. Eén daarvan is de Meryem Ana-kerk van de syrisch-orthodoxe christenen (die ook wel worden aangeduid als monofysieten of jacobieten). Het is een mooi, oud gebouw, gelegen aan een stil pleintje dat met een muur van de rumoerige buitenwereld is afgesloten.

Een vriendelijke heer heette ons welkom en legde ons het een en ander uit. Nu was in mijn gezelschap onder meer een emeritus hoogleraar die veel over het oosterse christendom wist. Onze gastheer keek wat verbaasd op toen mijn reisgenoot een van de getoonde heilige boeken kon identificeren en even later informeerde naar iemand die een gezamenlijke kennis moest zijn.

Lees verder “Een kerk in Diyarbakır”