
Een tijdje geleden ben ik begonnen met bloggen over de geschiedenis van de diverse Romeinse legioenen. Ik begon met de eenheden die een rol speelden in de Tweede Burgeroorlog, waarover ik immers ook blog: III Gallica, V Alaudae en X Gemina kwamen zo al aan bod. Vandaag het zusterlegioen van het Vijfde: VI Ferrata. Je zou het kunnen vertalen als “het gestaalde legioen”. Het Engelse iron-clad dekt de lading ook mooi. Het zal verwijzen naar de pantserhemden die de soldaten droegen, de lorica hamata.
Ontstaan
Net als het Vijfde legioen, de Leeuweriken, is het Zesde Legioen, in 52 v.Chr. door Julius Caesar gelicht op de Povlakte. Zoals ik al vertelde, was dat eigenlijk niet toegestaan, aangezien de bewoners van dat gebied geen Romeins burgerrecht hadden. Toen Caesar, na het uitbreken van de Tweede Burgeroorlog, eenmaal in Rome was, hielp hij zichzelf aan legitimatie met de Lex Roscia.
Het Zesde had toen al deelgenomen aan de belegering van Alesia en was in de daaropvolgende wintermaanden gestationeerd in Châlons-sur-Saône of Mâcon. In 51 vocht VI Ferrata tegen de Carnuten aan de benedenloop van de Loire en daarna was de eenheid gestationeerd in hun hoofdstad Cenabum (Orléans).
Tweede Burgeroorlog
Tijdens de Tweede Burgeroorlog was het Zesde eigenlijk altijd bij Caesar. Het lijkt alleen in de allereerste maanden, toen de veroveraar van Gallië ook Italië onder de voet liep, niet bij hem te zijn geweest. Het was in de zomer van 49 v.Chr. wel aanwezig in de gevechten rond Ilerda, nam in de winter van 49/48 deel aan de stellingenoorlog bij Dyrrhachion en was aanwezig in Farsalos. Daarna vergezelde het Zesde Caesar richting Alexandrië (48/47) en Zela (zomer 47).
Na deze veldtochten, waarin het Zesde zwaar verliezen leed, nam de dictator het legioen terug naar Italië. De soldaten hadden de zes campagnes waarvoor ze hadden getekend, erop zitten. De veteranen kregen land in Arles, dat Colonia Iulia Paterna Arelatensium Sextanorum werd genoemd, “de voorouderlijke Juliaanse kolonie van Arles van de soldaten van het Zesde”. Soldaten van het Zesde, vermoedelijk mannen die nog een extra jaar dienden, waren echter ook aanwezig in de slag bij Munda (45 v.Chr.).
Marcus Antonius
Na Caesars gewelddadige dood stelde Marcus Aemilius Lepidus het legioen opnieuw samen. Hij droeg het over aan Marcus Antonius, die het in 43 inzette in de Dubbele Veldslag van Filippoi, waarin de leden van het Tweede Driemanschap afrekenden met Brutus en Cassius. Een nieuwe generatie veteranen trok zich daarna terug in Benevento in Italië. Andere soldaten trokken met Marcus Antonius naar het oosten, waar ze eerst koning Herodes hielpen om Jeruzalem te veroveren en vervolgens waren gestationeerd in Judea.
In 36 v.Chr. nam VI Ferrata deel aan Antonius’ campagne tegen het Parthische Rijk, die niet heel succesvol verliep. De Romeinen hadden geluk dat ze zich behouden konden terugtrekken in het land van hun bondgenoot Armenië. Een latere campagne was ook niet het succes waarop Marcus Antonius had gehoopt.
Een nieuwe burgeroorlog brak uit tussen Marcus Antonius en Caesars achterneef Octavianus. VI Ferrata werd naar Griekenland gedirigeerd, maar uiteindelijk werd de oorlog op zee beslist in de slag bij Aktion. Zoals bekend werd Octavianus d eerste onomstreden alleenheerser in het Romeinse Rijk en liet hij zich keizer Augustus noemen. Het Zesde werd teruggestuurd naar het oosten. Het zou er nog vier eeuwen dienen.
“het gestaalde legioen”. Dat doet me wel erg denken aan het gestaalde kader van de CPN.
Ga je nog over de Slag bij Munda schrijven? De link werkt niet.
Munda komt nog aan de beurt. Er staan wat stukjes klaar voor 17 maart 2025.
“Het zal verwijzen naar de pantserhemden die de soldaten droegen, de lorica hamata.”
Ik denk dat ‘maliënkolder’ hier een beter woord is dan ‘pantserhemd’. 😉
Natuurlijk droegen ook alle andere legionairs de hamata, maar soms zijn Romeinse militaire naamgevingen onnavolgbaar. Of het ging niet om ijzer maar om hun effectiviteit in de strijd.