Leeuwenjacht

Leeuwenjacht (koninklijk graf, Vergina)

Een leuke reactie op het blogje van afgelopen laatst over leeuwen in Griekenland en de rest van de zuidelijke Balkan:

Alexander de Grote deed toch aan leeuwenjacht in Macedonië?

De vraag gaat, denk ik, terug op de afbeelding van een leeuwenjacht op een graf in Vergina, het antieke Aigai. Daar waren de graven van de Macedonische koningen. De Griekse archeoloog Manolis Andronikos, die ze in de jaren zeventig onderzocht, identificeerde een van die graven, waarop bovenstaande leeuwenjacht is afgebeeld, als dat van Filippos II, de vader van Alexander de Grote. Over die identificatie eerst een woord. Daarna de leeuwenjacht.

Lees verder “Leeuwenjacht”

Griekse leeuw

Aardewerk uit Chios (Archeologisch Museum van Thessaloniki)

De donderdag gebruik ik vaak om een stukje te schrijver over Een kennismaking met de oude wereld, het handboek van Bert van der Spek en Luuk de Blois waarmee ik ooit oude geschiedenis leerde. Ik wandel, zoals de trouwe lezers weten, de laatste herdruk door om te zien of mijn kennis erg is verouderd. En om zo nu en dan een aanvulling te geven.

Vandaag wijk ik een beetje af van die aanpak door een kunstvoorwerp te behandelen uit de Griekse Archaïsche Periode, het tijdperk waar we waren aangekomen. Hierboven ziet u een op Chios gemaakte en in Thessaloniki teruggevonden beker met een mooi leeuwtje erop. Vladimir Stissi vertelt me dat het zo tussen 575 en 550 v.Chr. is te dateren. Ruwweg even oud als de Apollo van Tenea.

Lees verder “Griekse leeuw”

Jagende leeuw

Leeuw bejaagt man (Viminacium-museum, Pozarevac)

Ik beken dat de bovenstaande foto, die ik maakte in het Viminiacium-museum te Pozarevac (in het oosten van Servië), niet van een overdonderend hoge kwaliteit is, maar het is wel een aardige afbeelding om te behandelen in mijn reeks museumstukken. Het is namelijk wel een gek plaatje: meestal is het de ruiter die op de leeuw jaagt, hier jaagt de leeuw op de ruiter. Wat is hier aan de hand?

Het is in elk geval geen vergissing, al zijn fouten natuurlijk nooit helemaal uit te sluiten (kijk maar). Dat ik deze optie dit keer toch uitsluit is omdat deze schildering ooit deel uitmaakte van een sarcofaag en aan de tegenoverliggende zijde dezelfde afbeelding is te zien: daar achtervolgt een wild beest, wellicht een beer maar dat deel is beschadigd, een andere ruiter. Eén vergissing zou mogelijk zijn maar twee is teveel.

Lees verder “Jagende leeuw”

Leeuw en stier

Leeuw en stier, Persepolis.

Ik heb altijd een lichte aarzeling als ik een boek over kunst in handen krijg. De auteurs lijken de schilderijen of sculpturen altijd te willen uitleggen, terwijl ik vaak helemaal niet hoef te weten wat het voorstelt. Is het mooi? Ik geniet en ben tevreden. Betekent het wat? Is niet het eerste wat ik wil weten.

Neem het gevecht tussen stier en leeuw dat je vaak ziet afgebeeld in de Achaimenidische kunst, zoals hierboven, op een reliëf uit Persepolis. Ik heb wel eens gelezen dat het de eeuwige kosmische strijd tussen goed en kwaad zou representeren; ik heb wel eens gehoord dat het zou staan voor de sterrenbeelden Stier en Leeuw; en ik heb wel eens bedacht dat die twee interpretaties elkaar niet uitsluiten. De waarheid is dat we geen idee hebben wat het symboliseert.

Lees verder “Leeuw en stier”

Griekse leeuw

Archaïsch leeuwtje (Antikensammlung, München)
Archaïsche leeuw (Antikensammlung, München)

Deze dagen ben ik bezig met de vernieuwing van de website van mijn schooltje, Livius.nl. Het probleem, dat ook speelt op de grote Livius.org-website, is dat ze al oud is en nog is gemaakt in klassieke html. De tekst en de vormgeving zijn daarin allebei opgenomen in hetzelfde bestand. Dat heeft echter nadelen en ik wil al tijden overgaan naar het inmiddels gebruikelijke systeem, waarin de vormgeving vastligt (en apart kan worden aangepast) en alleen de tekst hoeft te worden ingevoerd.

Tot het zover is, ben ik bezig met het herschrijven van de pagina’s en het uitzoeken van illustratiemateriaal. Ik bezit tienduizenden foto’s, keurig geselecteerd, maar het valt nog niet mee om afbeeldingen te vinden die passen in het ontwerp. Dat heeft te maken met het feit dat sommige beeldschermen breder zijn dan andere en je dus een plaatje nodig hebt dat er én op 1920 pixels breedte én op 1024 pixels breedte een beetje leuk uitziet.

Lees verder “Griekse leeuw”

Leeuwen

Sano di Pietro, Hieronymus en de leeuw
Sano di Pietro, Hieronymus en de leeuw

Eén keer in mijn leven heb ik een leeuw kwaad zien worden. Uiteraard in een dierentuin, want als het in het echt was gebeurd, zou ik dit niet meer hebben kunnen schrijven. Het was overigens, ook met een hek ertussen, voldoende om van schrik te verstijven. Een leeuw is al een groot dier, maar het geweld dat het monster ontketende was werkelijk immens en angstaanjagend. Oerkracht, dat is het enige woord dat ik erbij kan bedenken. Ik begon die middag iets te begrijpen van de bewondering die oude volken hadden voor leeuwenjagers: Herakles, Samsom, de Assyrische koningen.

Ik begon ook iets te snappen van de beroemde legende van de heilige Hiëronymus (Sint-Jeroen). De Kerkvader zou eenmaal zijn geconfronteerd met zo’n brullend ondier, maar hebben begrepen dat het pijn had aan een van zijn poten. Hij trok daar toen een splinter uit, waarna de leeuw Hieronymus’ beste vriend werd.

Lees verder “Leeuwen”